DA LI SU SE SRELI?
U OVOM GRADU SU 1913. ŽIVELA 4 ČOVEKA KOJA SU PROMENILA 20. VEK: Neverovatna istorijska priča o SLUČAJNOSTI
Beč 1913. bio je glavni grad Austro-Ugarske imperije, sa 15 država i preko 50 miliona stanovnika
Pre jednog veka, u jednom delu Beča živeli su Adolf Hitler, Lav Trocki, Josip Tito, Sigmund Frojd i Josef Staljin.
U januaru 1913. godine, čovek čiji je pasoš nosio ime Stavros Papadopoulos, iskrcao se iz voza u Krakovu na stanici Bečki severni terminal.
Bio je crnpurast, imao je velike seljačke brkove i nosio vrlo osnovni drveni kofer.
- Sedeo sam za stolom, kad su se nakon kucanja otvorila vrata i ušao nepoznati muškarac. Bio je nizak ... mršav ... njegova sivo smeđa koža prekrivena tragovima ... Nisam na njemu video ništa što bi ličilo na ljubaznost. - napisao je godinama kasnije čovek sa kojim se sreo.
Pisac ovih redova bio je ruski intelektualac disident, urednik radikalnih novina pod nazivom Pravda (Istina). Ime mu je bilo Lav Trocki.
Čovek kojeg je opisao nije, ustvari, Papadopulos. Rođen je kao Josif Visarionovič Džungašvili, bio je poznat po prijateljima kao Koba, a danas se pamti kao Josef Staljin.
Trocki i Staljin bili su samo dvojica od broja muškaraca koji su živeli u centralnom Beču 1913. godine i čiji su životi bili predodređeni da se oblikuju veći deo 20. veka. Bila je to različita grupa.
Dvojica revolucionara, Staljin i Trocki, bili su u bekstvu. Sigmund Frojd je već bio priznat. Psihoanalitičar, među sledbenicima poznat kao čovek koji je otvorio tajne uma, živeo je i lečio u kvartu Bergase.
Mladi Josip Broz, kasnije poznatiji kao vođa Jugoslavije, maršal Tito, radio je u fabrici automobila Daimler u Viner Nojštatu , južno od Beča, tražeći zaposlenje, novac i provod.
Tada je tu bio 24-godišnjak iz severozapadne Austrije čiji su snovi o studiranju slikarstva na Bečkoj akademiji likovnih umetnosti dva puta srušeni - Adolf Hitler.
Predsedavajući svima, u gradskoj palati Hofburg bio je stariji car Franc Josef. Nadvojvoda Franz Ferdinand, njegov naslednik, boravio je u obližnjoj palati Belvedere, željno iščekujući presto. Njegovo ubistvo sledeće godine će pokrenuti Prvi svetski rat.
Beč 1913. bio je glavni grad Austro-Ugarske imperije, sa 15 država i preko 50 miliona stanovnika.
-Beč je bio svojevrsna kulturna supa, privlačeći ambiciozne iz čitavog carstva - kaže Dardis Mekaname, glavna urednica Vienna Reviewa, jedinog austrijskog mesečnika koji izlazi na engleskom jeziku u gradu već 17 godina.
- Manje od polovine od dva miliona stanovnika grada bilo je domorodaca, a otprilike četvrtina dolazi iz Bohemije (sada zapadna Češka) i Moravije (sada istočna Češka), pa se u mnogim sredinama govorio češki pored nemačkog. Širom carstva govorili su desetak jezika - objašnjava ona.
- Oficiri austrougarske vojske bili su u stanju da daju komande na 11 jezika pored nemačkog, od kojih je svaki imao službeni prevod državne himne.
A ova jedinstvena mešavina stvorila je svoj kulturni fenomen, bečke kafiće. Legenda o njima ima svoje poreklo u vrećama s kafom koje je osmanska vojska ostavila nakon neuspele turske opsade 1683.
Frojsdov omiljeni kafić, Cafe Landtmann, i dalje postoji na Prstenu, čuvenom bulevaru koji okružuje istorijsko jezgro grada. Trocki i Hitler posećivali su kafić Central, na samo nekoliko minuta šetnje, gde su kolači, novine, šah i iznad svega bili strast mecena.
I mada je su društvom tada u velikoj meri dominirali muškarci, veliki broj žena je takođe bio uticajan. Alma Mahler, kojoj je suprug kompozitor umro 1911. godine, takođe je bila kompozitorka i postala je muza i ljubavnica umetnika Oskara Kokoške i arhitekte Valtera Gropiusa.
Iako je grad bio i ostao sinonim za muziku, raskošne kugle i valcer, njegova tamna strana bila je posebno sumorna. Ogroman broj njenih građana živeo je u siromaštvu i tokom 1913. godine skoro 1.500 Bečana oduzelo je svoj život.
Niko ne zna da li je Hitler naleteo na Trockog ili je Tito sreo Staljina. Požar koji je izbio sledeće godine uništio je veći deo intelektualnog života Beča. Carstvo se raspalo 1918. godine, dok je otisnulo Hitlera, Staljina, Trockog i Tita u karijere koje će zauvek obeležiti svetsku istoriju.
BONUS VIDEO:
(Espreso.co.rs/BBC)
Uz Espreso aplikaciju nijedna druga vam neće trebati. Instalirajte i proverite zašto!