ESPRESO OKO SVETA: Čaroban spomenik u samom srcu Indije, izjava VEČNE LJUBAVI - nestvarna lepota TADŽ MAHALA!

Tadž Mahal je veličanstveni spomenik koji se nalazi u samom srcu Indije, a koji krije priču večne ljubavi koja topi srca miliona ljudi od trenutka kako je nastao. Ovu spektakularnu građevinu, ogroman kompleks mauzoleja, je 1632. godine naručio mogulski car Šah Džahan za smeštaj posmrtnih ostataka svoje voljene žene.

Izgrađen u periodu od 20 godina na južnoj obali reke Jamuna u Agri, čuveno velelepno zdanje je jedno od najistaknutijih primera mogulske arhitekture, koji je kombinovao indijske, persijske i islamske uticaje.

U centru kompeksa se nalazi sam Tadž Mahal, izgrađen od svetlucavog belog mermera koji kao da menja boju od zavisnosti od dnevne svetslosti, prizor koji zaista oduševljava - ostaje jedna od najslavnijih građevina na svetu i zadivljujući simbol bogate istorije.

Ovaj izuzetni spomenik, koji se smatra jednim od novih svetskih čuda, zadivljuje posetioce svojom simetrijom, strukturnom lepotom, složenom kaligrafijom, umetnutnim dragim kamenjem i veličanstvenom baštom.

Više od samo spomen obeležja u ime supružnika, Tadž Mahal je bio izjava trajne ljubavi Šah Džahana njegovoj preminuloj srodnoj duši.

Šah Džahan je bio član mogulske dinastije koja je vladala većim delom severne Indije od ranog 16. do sredine 18. veka. Nakon smrti svog oca, kralja Džahangira, izašao je kao pobednik u ogorčenoj borbi za vlast sa svojom braćom i krunisao se za cara u Agri 1628. godine.

Uz njega je bila Arjumand Benu Begum, poznatija kao Mumtaz Mahal, žena koju je oženio 1612. godine i koju je negovao kao miljenicu svoje tri kraljice, a kojoj je posvetio ovu fascinantnu građevinu.

Mumtaz Mahal je umrla 16. juna 1631. godine, samo jedan dan nakon što je rodila njihovo 14-to dete, zdravu devojčicu. Ožalošćeni car, poznat po tome što je tokom svoje vladavine naručio niz impresivnih građevina, je naredio izgradnju veličanstvenog mauzoleja koji krasi reku Jamun.

Priča kaže da je Šah Džahan u muci otišao u svoj šator i plakao osam dana bez prestanka nakon kobnog trenutka u kojem je izgubio svoju voljenu, a kada se pojavio rečeno je da je znatno ostario - imao je sedu kosu i nosio je naočare.

Po nekim legendama, Mumtaz je na samrti od Džahana tražila da joj ispuni četiri želje: da joj podigne spomenik dostojan njene lepote, da se više nikad ne oženi, da bude dobar prema njihovoj deci i da na svaku godišnjicu njene smrt obiđe njen grob.

Dizajn i izgradnja Tadž Mahala

Izgradnja je počela oko 1632. godine i nastavila se naredne dve decenije. Više od 20.000 radnika iz Indije, Persije, Evrope i Otomanskog carstva, zajedno sa oko 1.000 slonova, dovedeno je kako bi se napravio ovaj čuveni kompleks.

Nazvan u čast Mumtaz, njegove voljene supruge, mauzolej je izgrađen od belog mermera u koji je umetnuto poludrago kamenje, uključujući žad, kristal, lapis lazuli, ametist i tirkiz, formirajući zamršene dizajne u tehnici poznatoj kao pietra dura.

Njegova centralna kupola dostiže visinu od 73 metra i okružena je sa četiri manje. U skladu sa tradicijama islama, na lučnim ulazima u mauzolej su kaligrafijom ispisani stihovi iz Kurana.

Unutar mauzoleja, osmougaona mermerna komora ukrašena rezbarijama i poludragim kamenjem čuvala je kenotaf - lažnu grobnicu Mumtaz Mahale. Pravi sarkofag sa njenim posmrtnim ostacima se nalazi u donjoj grobnoj kripti.

Ostatak kompleksa Tadž Mahala uključuje glavnu kapiju od crvene peščare, i baštu podeljenu na četvrti dugim bazenima vode, kao i džamiju i identičnu zgradu nazvanu džavab ili "ogledalo" direktno preko puta nje.

Kako legenda kaže, Šah Džahan je nameravao da izgradi drugi veliki mauzolej od crnog mermera - Crni Tadž Mahal - prekoputa čuvene građevine u Agri, na drugoj obali Jamune, gde bi njegovi posmrtni ostaci bili sahranjeni kada umre, a te dve strukture su trebale da budu povezane mostom.

Šah Džahan je ostao u dubokoj žalosti dve godine i nikada se nije u potpunosti izlečio nakon smrti svoje omiljene žene. Ovo je njihovom sinu Aurangzebu dalo savršenu priliku da uspešno ubije svoja tri starija brata i zatvori svog oca.

Nakon 30. godina kao car, Šah Džahan je uzurpiran i smešten u luksuznu Crvenu tvrđavu u Agri 1958. godine, a poslednjih osam godina svog života je proveo gledajući kroz prozor u Tadž Mahal.

Kada je Šah Džahan umro 22. januara 1666. godine, Aurangzeb je sahranio svog oca sa Mumtaz u kripti ispod Tadž Mahala.

Tadž Mahal je 1983. godine proglašen UNESCO-vom svetskom baštinom jer predstavlja dragulj muslimanske umetnosti u Indiji i jedno od remek dela kojima se univerzalno dive.

(Espreso/Tamara Marić)