USPON I PAD SICILIJANSKE MAFIJE: Ubistva OVA DVA ČOVEKA dovela su do sloma moći KOZA NOSTRE

Trenutak najveće iskazane moći sicilijanske mafije u Italiji – ubistvo sudija Đovanija Falkonea i Paola Borselinija 1992. godine – ujedno je i početak kraja ove najjače i najpoznatije kriminalne organizacije u svetu, bar po scenama kultnih filmova po kojoj je svi pamtimo, a u kojima se prepliću šverc, korupcija, veze sa političarima i ubistva…

Mafija, koja se temeljila na tri osnovna elementa – narod, teritorija i vlada, više ne postoji, čak ni u svom sedištu Palermu, koje je odavno postao sigurna luka za mnogobrojne turiste iz celog sveta.

600 kilograma eksploziva za ubistvo sudije

Sudija Đovani Falkone ubijen je 1992. godine zajedno sa ženom i trojicom telohranitelja u eksploziji 500 kilograma eksploziva, postavljenog ispod auto-puta koji vodi od aerodroma Palermo do grada. Ubistvo najpoznatijeg italijanskog borca protiv mafije potreslo je do temelja Italiju i nateralo ovu državu da konačno krene u obračun sa mafijašima.

Falkone je vodio postupke protiv najznačajniji pripadnika mafijaških organizacija na Siciliji. Prethodno je bio istražni sudija u sudu za stečajne postupke. Vodio je procese protiv 474 optuženih, a više od 360 pripadnika mafije osudio je za najteža krivična dela, dok je njih 119 osudio u odsustvu, pošto su bili u bekstvu. Uveo je i značajne novine u istraživanju finansijskih malverzacija, koje su po njemu nazvane “falkoneovskom metodom”.

Ovaj najpoznatiji lovac na mafiju, poginuo je tokom vožnje automobilom na autoputu A29 na Siciliji, kada je eksplodiralo pola tone dinamita sakrivenog u kanal za otpadne vode, koji je bio iskopan paralelno sa putem. Detonacija je punom snagom zahvatila dva automobila. Iza napada je stajala Koza Nostra.

Atentati su izazvali veliku pažnju javnosti što je italijanske vlasti nateralo da napokon krenu u ozbiljnu borbu protiv organizovanog kriminala.

Država je reagovala tako što je na mafiju poslala vojsku. Bila je to najveća vojna akcija u Italiji posle Drugog svetskog rata. Na Siciliji je bilo i po 12.000 vojnika kao pojačanje policiji i to je trajalo punih šest godina. Istraga je brzo napredovala, a godinu dana posle atentata, uhapšen je njegov naručilac, Salvatore Toto Rina, mafijaški bos iz Korleonea koji je preminuo u zatvoru 2017. godine. Zbog brutalnosti Rinu su nazivali “zver”.

Njegov najbliži saradnik i prijatelj, sudija Paolo Borselino, koji se takođe isticao u borbi protiv mafije, ubijen je dva meseca nakon atentata na Falkonea.

Kult sela

Sve je počelo još u 19. veku kada nastaje sicilijanska mafija. U to vreme, ona je predstavljala vid posrednika između stanovnika, ali i između Sicilijanaca i Italijana na Apenininskom poluostrvu.

Vladavina mafije na Siciliji potvrđena je 1874. godine, kada je Sicilijanski prefekt označio mesta u kojima ona vlada. Šest godina kasnije, 1900. godine, ta mesta su se našla i na mapi koju su napravili italijanski karabinjeri.

Osnovna odlika sicilijanske mafije u to vreme bilo je negovanje kulta sela. Ne uzalud, jer se mafija podmlađivala članovima iz siromašnih, zapadnih delova Sicilije.

Već u to vreme počela je saradnja sa političarima, odnosno sa državom.

Naša stvar za poslove reketiranja

Sicilijanska mafija poznata je pod nazivom Koza nostra, što u prevodu znači “Naša stvar”. Predstavljala je asocijaciju kriminalnih grupa koje su delile zajedničku organizacionu strukturu i kodeks ponašanja. Svaka grupa, poznata kao porodica, klan ili cosca imala je suverenitet nad određenom teritorijom, obično gradom, selom ili naseljem u kojoj je organizovala reketiranje.

Centralne Italijanske vlasti koristile su usluge mafije najpre za sprovođenje svojih političkih odluka, a kasnije za dobijanje glasova na izborima.

Zahvaljujući toj sprezi, vođe mafije postajali su nezvanični gradonačelnici gradova na Siciliji i uz crkvu istinski gospodari. Sicilijanska mafija tako je dobila osnovnu polugu za stvaranje moćne organizacije. Prvi u svetu u praksi su pokazali šta zaista znači organizovani kriminal koji podrazumeva neizbežnu saradnju mafijaških vođa sa političarima i drugim nosiocima vlasti.

Najpoznatije mafijaške vođe sicilijanske mafije u Italiji bili su Vito Cascioferro, Colagero Vizzini, Guiseppe Genco Russo, Machaele Navarra.

Paktovi sa policijom

Iako su surovo kažnjavali saradnju svojih pripadnika sa policijom koja bi rezultirala hapšenjima članova organizacije, bosovi mafije su sklapali paktove sa vlastima. Tako je na primer upravo zahvaljujući vođama mafije koji su predali informacije o kretanju, skrovištima i članovima, italijanska vlada razbila levičarske teroriste poznate kao Crvene Brigade.

Prvi veliki novac zarađivali su na reketiranju, otmicama i švercu narkotika, a onda su “uplovili” u “legalnu” pljačku javnih fondova i to naduvavanjem fakture za infrastrukturne projekte.

Rimski političari sve to vreme tolerisali su mafijaške aktivnosti na poluostrvu. Zauzvat, dobijali su sigurne glasove. A onda je sicilijanskoj mafiji poluostvo postalo tesno.

Kriminalne aktivnosti počeli su da preseljavaju na centralnu Italiju. Usledile su likvidacije, koje su u javnosti ocenjene kao “kršenje svake mere tolerancije”. Ali borba protiv njih nije bila laka, sve dok u pravosudni sistem nije uvedena institucija zaštićenog svedoka.

Institucija “mafijaša pokajnika” je uništila sicilijansku mafiju u Italiji.

Smrt Salvatora Tota Rine

Smrt mafijaškog vođe Tota Rine predstavljala je i formalni kraj sicilijanske mafije. Uvertiru je predstavljalo hapšenje njegovog naslednika Bernarda Provencana, koji je bio vođa mafije od 1993. do 2006. godine, ali je kraj sicilijanske mafije počeo u trenutku iskazivanja njene najveće moći, ubistvom sudija Falkonea i Borselina. Tada se centralna vlast u Rimu odlučila na niz mera za uništavanje sicilijanske mafije i to zbog realne bojazni da se njihovi mafijaški sukobi prenesu na ulice italijanske prestonice.

Za sunovrat sicilijanske mafije krive su i nove stasale generacije kriminalaca. Dok je u vreme starijih mafijaša sredinom 20. veka malo veći životni standard krasio samo glave porodica, a novac služio isključivo za sticanje moći korupcijom, novi talas je poklekao pred luksuznim životom, automobilima, satovima, klubovima. Živeli su potpuno suprotno od Bernarda Provencana koji se više od 40 godina skrivao, a poslednjih 15 i vodio mafiju iz malih seoskih kuća, koristeći isključivo papir i olovku za komunikaciju.

Luksuzan život podmlatka mafije doveo je i do zaplena imovine koje se se u vreme najveće borbe policije protiv sicilijanske mafije merili desetinama miliona evra godišnje. Veliki deo tih zaplena je i rezultat saradnje drugih kriminalnih grupa sa policijom koje su se na taj način izborile protiv širenja sicilijanske mafije na unutrašnjost Italije.

Procat u vreme prohibicije

Procvat sicilijanske mafije u Americi donela je prohibicija. Zabrana korišćenja alkohola, omogućila je najunosniji posao ikada -krijumčarenje alkohola. A za sve je bila zadužena sicilijanska mafija, koja je iz tog vremena i iznedrila sve najveće vođe: Al Kaponea, Majera Lanskog, Laki Lučana i Frenka Kostela koji je 1950. od strane specijalnog senatskog komiteta mafije proglašen za njenog vođu.

Sam naziv “Koza Nostra” za organizaciju sicilijanske mafije u Americi upotrebio je 1956. mafijaški pokajnik Džo Valači koji je prvi javnosti predstavio i tajnu ceremoniju primanja u mafiju.

“Koza Nostra” je glavni izvor prihoda imala u švercu svih vrsta roba i droge preko lučkih dokova gde su pod svojom kontrolom držali sindikate. I zelenašenje je donosilo ozbiljan novac, kao i posao odlaganja opasnog otpada koji je postao specijalnost mafije. Zbog ovog biznisa, mafija je preuzela i posao odlaganja gradskog smeća, koji joj je služio za prikrivanje. Na ovaj način zarađen novac, a radilo se o milionima, pran je uglavnom kroz izgradnju nekretnina širom Amerike – drugi unosan posao. A onda je usledio ulazak u posao koji je doneo najveću zaradu ikada – trgovinu drogom, njen šverc ali i uličnu prodaju.

U vreme najveće moći, sicilijanska mafija imala je 25.000 članova i brojne ispostave širom sveta. U poslovima sa drogom su sarađivali sa drugim kriminalnim grupama.

Za sam ulazak u organizaciju bilo je osim hrabrosti potrebno i praviti novac, od čega bi se znatan deo davao organizaciji iz poštovanja, ali i za zaštitu, kao i italijansko poreklo.

Vođe Koza Nostra od bosova drugih kriminalnih grupa u Americi razlikovali su se po težnji da svoju decu upisuju na prestižne škole kako bi sebi izgradili ugledan imidž, ali i sutra preko njih ušli u regularne poslove. Stvarali su imidž poslovnih ljudi, ljudi od časti, velikih vernika…

Međutim sve to ih nije zaštitilo od progona FBI i tužilaštva.

Njihova imena bila su meta svakog tužioca čiji je san karijere bio upravo hapšenje nekog od vodećeg mafijaša iz Italije.

Sukob mafije i države eskalirao je devedesetih godina prošlog veka, kada je italijanska mafija na američkom kontinentu razbijena. Konačni udarac zadat je hapšenjem vođe sicilijanske mafije Džona Gotija i njegovih saradnika.

BONUS VIDEO:

(Espreso.co.rs/ekspres.net)