UPRAVA ZA ŠUME: Pošumljavanje kao jedna od glavnih mera u borbi protiv klimatskih promena

Šume predstavljaju biološki najraznovrsnije ekosisteme na zemlji, kao i stanište za više od 80% terestričnih vrsta biljaka, životinja i insekata. Prema mišljenju savremenih autora i stručnjaka, u Evropi je prepoznato više od 300 funkcija šuma.

Sa jedne strane proizvodna funkcija šuma predstavlja izvor za dobijanje drveta i hrane, dok sa druge strane kroz zaštitnu funkciju sprečava i smanjuje eroziju, prečišćava vodu i služi kao izvorište za vodosnabdevanje. Pored ovih funkcija šume predstavljaju prostor za rekreaciju, a vezane su i za kulturno nasleđe, imajući u vidu da je mnogo tradicionalnih običaja vezano za šumu, kao i činjenicu da se neka od najvećih kulturnih dobara nalaze baš u šumskim ekosistemima.

Šume igraju ključnu ulogu u procesu adaptacije i prilagođavanja klimatskim promenama i doprinose ukupnom bilansu kiseonika, ugljen dioksida i vlažnosti vazduha. Pored već postojećih funkcija šuma, čovečanstvo prepoznaje i otkriva nove funkcije, u skladu sa promenama već postojećih navika ljudi.

Prema podacima Nacionalne inventure šuma, površina pod šumama u Srbiji iznosi 2.252.400 ha, odnosno 29,1%, što je blizu Evropskog proseka od 30%. U odnosu na referentnu 1979. godinu šumovitost je povećana za 5.2%. Istorijski podaci govore da je šumovitost Srbije u 19. veku bila preko 75%. dok je pre Drugog svetskog rata šumovitost iznosila 17,6%. Velikim akcijama pošumljavanja 50-tih godina prošlog veka i migracijom stanovništva u gradove, šuma je počela da osvaja i one terene sa kojih je bila iskrčena u procesu dobijanja poljoprivrednog zemljišta tokom 19. veka.

Nacionalnom inventurom šuma Srbije ustanovljeno je 49 vrsta drveća, pri čemu dominiraju lišćarske vrste sa 40 predstavnika, u odnosu na četinarske sa 9, dok se takođe može konstatovati neravnomerno prisustvo evidentiranih vrsta drveća u ukupnom šumskom fondu. U šumama Srbije dominira bukva koja u ukupnoj zapremini učestvuje sa 40.5%, i hrastovi sa oko 28%. Od četinarskih vrsta najzastupljenija je smrča čije učešće u zapremini iznosi 5.2%, crni i beli bor učestvuju u ukupnoj zapremini sa 4.5%, a klonovi euroameričkih topola koji su najviše zastupljeni pored velikih reka učestvuju u zapremini sa 1.7%.

Strateški i zakonodavni okvir u sektoru šumarstva i povezanim sektorima predviđaju povećanje površine pod šumom. Strategija razvoja šumarstva predviđa povećanje površine pod šumom, kroz pošumljavanje napuštenog zemljišta i najnekvalitetnijeg poljoprivrednog zemljišta. Zakon o šumama predviđa izdvajanje sredstava iz Budžeta Republike Srbije, autonomne pokrajine i jedinice lokalne samouprave između ostalog i za podizanje stepena šumovitosti pošumljavanjem.

Uprava za šume kao nadležni organ Ministarstva poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede Republike Srbije, svake godine raspisuje Konkurs za dodelu sredstava po godišnjem programu korišćenja sredstava budžetskog fonda za šume Republike Srbije kroz koji se finansiraju različite vrste radova u šumarstvu. U toku 2019. godine iznos sredstava za pošumljavanje i podizanje plantaža i intenzivnih zasada u državnoj i privatnoj svojini iznosi 80.000.000,00 dinara. Sredstvima ovog fonda u 2018. godini osnovano je 341 hektara novih šuma, dok je na nivou Srbije prema podacima Republičkog Zavoda za statistiku ukupno pošumljeno 1547 hektara.

Pored sektora šumarstva, i sektor zaštite životne sredine prepoznao je pošumljavanje kao jednu od glavnih mera u borbi protiv klimatskih promena. Shvatanje i razumevanje važnosti šuma i njihove uloge predstavljaju ključne stvari za budućnost, kako na lokalnom, tako i na globalnom nivou. Postavljanje sve većih zahteva pred šumu i sektor šumarstva, pod pritiskom klimatskih promena predstavlja izazov za šumske ekosisteme i šumarsku struku u budućnosti.

BONUS VIDEO:

SVE CIGLE POLOMIO, A STAKLO NI DA NAPRSNE! Posle ovog lopov sigurno menja profesiju! (VIDEO)

(Espreso.co.rs)