SRBIJA JE LUKAVOM POLITIKOM POSTALA LIDER BALKANA: Hrvatski političar napisao tekst zbog koga su Hrvati pobesneli

U hrvatskim medijima osvanuo je politički esej bivšeg hrvatskog šefa diplomatije Davora Ive Stiera koji je okarakterisan kao "dramatičan".

On u svom autorskom tekstu piše o novim političkim odnosima na političkoj sceni Evrope i Balkana, a Srbiju vidi kao dinamičnu političku silu koja po ugledu na Rusiju i Tursku polako širi svoju moć na zemlje bivše SFRJ i preti da postane - hegemon.

Evo šta je Stier sve napisao u svojoj podrobnoj analizi:

"Kraj Hladnog rata i koncept ujedinjene i slobodne Evrope omogućili su pre tri desetleća demokratske promene u bivšim komunističkim zemljama te proces nacionalne emancipacije potlačenih naroda od Baltika do Jadrana.

U tom je kontekstu Hrvatska proglasila svoju nezavisnu državu, koja je međunarodno priznata pre 27 godina. Iako je samostalnost ostvarena prvenstveno zbog suverene volje hrvatskog naroda, međunarodne okolnosti bile su vrlo važan element. Uostalom, u samoj preambuli Ustava piše da je država stvorena “na istorijskoj prekretnici odbacivanja komunističkog sistema i promena međunarodnog poretka u Evropi”.

Taj se poredak sada ponovno menja, kao što se menjao toliko puta u istoriji. Međutim, ovo je prvi put u modernoj eri da će Hrvatska taj turbulentni proces doživeti kao nezavisna i međunarodno priznata država. S obzirom na to da Hrvatska nije u poziciji presudno uticati na globalne i evropske procese, njena će budućnost prvenstveno zavisiti od sposobnosti prepoznavanja i prilagođavanja novim okolnostima.

Poredak koji se organizovao oko koncepta ujedinjene i slobodne Evrope, s Amerikom kao pobednikom Hladnog rata i međunarodnim liberalnim poretkom koji je podsticao slobodnu trgovinu u globalizovanom svetu - sada se raspada. Razbija ga i onaj koji ga je stvorio - SAD.

Umesto integracije trenutno se odvija proces fragmentacije. Ona se ogleda u sve žešćim sukobima unutar EU i unutrašnjim grupisanjima poput onog srednjevropskih članica oko Višegradske grupe ili Holandije, skandinavskih i baltičkih članica oko Nove hanzeatske lige. Proces fragmentacije takođe je paralizovao ili ispraznio od strateškog sadržaja niz evropskih politika, među njima i politiku proširenja.

Od Osmanlija do Miloševića, napadi na hrvatsku domovinu su uglavnom dolazili s Balkana

Uprkos tehničkom otvaranju i zatvaranju poglavlja u pregovorima s EU zemlje Balkana ne menjaju suštinski svoje političke i ekonomske sisteme. Pritom se Srbija i Albanija profilišu kao ključni regionalni akteri na poluostrvu. Srbija zbog ekspanzionističkog mentaliteta i određenog institucionalnog i državnog kapaciteta. Albanija pak crpi snagu i regionalnu relevantnost iz još uvek dobre demografije.

Sve te svetske i evropske procese Hrvatska ne može zaustaviti niti na njih bitno uticati. Utoliko je bespredmentno temeljiti politiku na konzervativnim postulatima odbrane dosadašnjeg poretka. Njegova je promena nepovratan proces, a naše su preferencije u tom smislu irelevantne. Međutim, to ne znači da Hrvatska mora biti pasivni promatrač. Naprotiv.

Od svih svojih komšija Hrvatska je najviše zainteresovana za očuvanje mira na susednom Balkanu. Hrvatska ostaje vrlo ranjiva prema svakoj eskalaciji tenzija ili izbijanju sukoba u susednoj regiji, koji bi se lako mogli reflektovati na nas.

Srbija će ojačati svoj međunarodni položaj, a time i uticaj na unutrašnje prilike u zemljama bivše SFRJ

Dosad su procesi i mehanizmi proširenja EU i NATO osiguravali mir i sigurnost na tom području, ali njihovom erozijom otvorena su vrata novim izazovima. Pored većeg angažmana Rusije i Turske, na Balkanu se trenutno odvijaju dva procesa koje predvode Srbija i Albanija.

Imitirajući Moskvu i Ankaru u politici rekreacije interesnih sfera, Beograd pokušava da učini isto na području većeg dela bivše Jugoslavije. Ako postigne dogovor o Kosovu, uz snažnu podršku SAD, Rusije i Francuske, Srbija će ojačati svoj međunarodni položaj, a time i uticaj na unutrašnje prilike u zemljama bivše SFRJ.

U takvom kontekstu, potrebno je voditi aktivnu politiku balansa snaga kako bi se izbeglo stvaranje hegemona na Balkanu, a kako bismo time sebi osigurali dugoročni mir i slobodu.

Hrvatska sebe ne vidi na Balkanu, ne želi i ne može biti lider te regije niti njen vodič prema EU. Uostalom, ni balkanske zemlje ne vide Hrvatsku u toj ulozi. Međutim, Hrvatska mora imati aktivnu politiku prema Balkanu zbog svoje nacionalne sigurnosti. Od Osmanlija do Miloševića, napadi na hrvatsku domovinu su uglavnom dolazili s Balkana", zaključio je hrvatski analitičar.

BONUS VIDEO:

Aleksandar Vučić sa Milenom i Bogdanom Ivanovićem obeležava godišnjicu smrti Olivera Ivanovića

(Espreso.co.rs/D.K./Jutarnji list)