Od kada će se primati 500.000 dinara za prvo dete? Šta piše u izmenama Zakona o podršci porodici sa decom?

Ministarstvo za brigu o porodici i demografiju organizuje javnu raspravu do 5. avgusta ove godine o Nacrtu zakona o izmenama i dopunama Zakona o finansijskoj podršci porodici sa decom.

Prvi od dva okrugla stola u okviru javne rasprave održava se danas u Palati "Srbija". Evo koje odredbe Zakona će se naći na stolu i o čijim promenama će se diskutovati do avgusta, a izmenjeni Zakon bi trebalo da stupi na snagu od 1. novembra.

U članu 5 trenutnog Zakona stoji "u prihode porodice računaju se i prihodi od poljoprivredne delatnosti sa imovine na kojoj članovi zajedničkog domaćinstva žive, koju su stekli ili je koriste na osnovu ugovora ili dogovora, bez obzira da li je izvršena njena uknjižba odnosno zaključen odgovarajući pravni posao".

Ta odredba bi izmenama bila obrisana.

Član 8 trenutnog Zakona bavi se pitanjem prava na dečiji dodatak. Jedna od odredbi glasi ovako:

"Izuzetno od stava 1. ovog člana, pravo na dečiji dodatak može se ostvariti ukoliko podnosilac zahteva, odnosno članovi njegove porodice, koji ostvaruju dohodak od poljoprivrede, ne poseduju nepokretnosti na teritoriji Republike Srbije ni u inostranstvu, osim stambenog prostora u kome porodica živi, a koji ne može biti veći od sobe po članu domaćinstva uvećan za još jednu sobu i drugih nužnih ekonomskih zgrada u poljoprivrednom domaćinstvu i zemljišta u površini do dva hektara po članu porodice".

Izmenama bi taj član bio preformulisan ovako:

"IZUZETNO OD STAVA 1. OVOG ČLANA, PRAVO NA DEČIJI DODATAK MOŽE SE OSTVARITI UKOLIKO PODNOSILAC ZAHTEVA, ODNOSNO ČLANOVI NjEGOVE PORODICE, NE POSEDUJU NEPOKRETNOSTI NA TERITORIJI REPUBLIKE SRBIJE NI U INOSTRANSTVU, OSIM STAMBENOG PROSTORA U KOME PORODICA ŽIVI, A KOJI NE MOŽE BITI VEĆI OD SOBE PO ČLANU DOMAĆINSTVA UVEĆAN ZA JOŠ JEDNU SOBU I DRUGIH NUŽNIH EKONOMSKIH ZGRADA U POLjOPRIVREDNOM DOMAĆINSTVU I ZEMLjIŠTA U POVRŠINI DO DVA HEKTARA PO ČLANU PORODICE".

Odnosno izuzet je deo "koji ostvaruju dohodak od poljoprivrede".

Druga odredba člana 9 prema trenutnom Zakonu glasi: "Podaci o visini katastarskog prihoda i prosečnog katastarskog prihoda po jednom hektaru plodnog zemljišta, u smislu ovog zakona, utvrđuju se prema podacima republičkog organa nadležnog za geodetske poslove", i ona bi Izmenama bila obrisana.

Član 16b trenutnog Zakona glasi: "Osnovica naknade zarade, odnosno naknade plate iz člana 16a stav 1. ovog zakona, utvrđuje se na osnovu zbira mesečnih osnovica na koji su plaćeni doprinosi na primanja koja imaju karakter zarade, za poslednjih 18 meseci koji prethode prvom mesecu otpočinjanja odsustva zbog komplikacija u vezi sa održavanjem trudnoće majke, odnosno rođenju deteta ukoliko nije korišćeno odsustvo zbog komplikacija u vezi sa održavanjem trudnoće" i bio bi zamenjen sledećim:

"OSNOVICA NAKNADE ZARADE, ODNOSNO NAKNADE PLATE IZ ČLANA 16A STAV 1. OVOG ZAKONA, UTVRĐUJE SE NA OSNOVU ZBIRA MESEČNIH OSNOVICA NA KOJI SU PLAĆENI DOPRINOSI NA PRIMANjA KOJA IMAJU KARAKTER ZARADE, ZA POSLEDNjIH 18 MESECI KOJI PRETHODE ROĐENjU DETETA".

Odredba člana 18 trenutnog Zakona glasi:

"Osnovica za ostale naknade po osnovu rođenja i nege deteta za lice iz člana 17. st. 1. i 2. ovog zakona utvrđuje se srazmerno zbiru mesečnih osnovica na koji su plaćeni doprinosi, osim osnovice doprinosa za prihode koji imaju karakter zarade, za poslednjih 18 meseci koji prethode prvom mesecu otpočinjanja odsustva zbog komplikacija u vezi sa održavanjem trudnoće, ili porodiljskog odsustva, ukoliko nije korišćeno odsustvo zbog komplikacija u vezi sa održavanjem trudnoće, odnosno danu rođenja deteta" i trebalo bi da bude zamenjeno sledećom:

"OSNOVICA ZA OSTALE NAKNADE PO OSNOVU ROĐENjA I NEGE DETETA ZA LICE IZ ČLANA 17. ST. 1. I 2. OVOG ZAKONA UTVRĐUJE SE SRAZMERNO ZBIRU MESEČNIH OSNOVICA NA KOJI SU PLAĆENI DOPRINOSI, OSIM OSNOVICE DOPRINOSA ZA PRIHODE KOJI IMAJU KARAKTER ZARADE, ZA POSLEDNjIH 18 MESECI KOJI PRETHODE PRVOM MESECU OTPOČINjANjA PORODILjSKOG ODSUSTVA, ODNOSNO DANU ROĐENjA DETETA".

Iz člana 23 trenutnog Zakona bilo bi izbrisano da se roditeljski dodatak i paušal za nabavku opreme za dete usklađuju 1. januara i 1. jula počev od 2019. godine pa ostaje nejasno da li će to usklađivanje ubuduće izostati.

Član 23a uređuje da će roditeljski dodatak od 1. novembra ove godine biti uvećan.

"RODITELjSKI DODATAK ZA PRVO DETE ROĐENO 1. NOVEMBRA 2024. GODINE I KASNIJE UTVRĐUJE SE U VISINI OD 500.000,00 DINARA I ISPLAĆUJE SE JEDNOKRATNO.

RODITELjSKI DODATAK ZA DRUGO DETE ROĐENO 1. NOVEMBRA 2024. GODINE KASNIJE UTVRĐUJE SE U VISINI OD 600.000,00 DINARA I ISPLAĆUJE SE U 24 JEDNAKE MESEČNE RATE PO 25.000,00 DINARA.

RODITELjSKI DODATAK ZA TREĆE DETE ROĐENO 1. NOVEMBRA 2024. GODINE I KASNIJE UTVRĐUJE SE U VISINI OD 2.280.000,00 DINARA I ISPLAĆUJE SE U 120 JEDNAKIH MESEČNIH RATA PO 19.000,00 DINARA.

RODITELjSKI DODATAK ZA ČETVRTO DETE ROĐENO 1. NOVEMBRA 2024. GODINE I KASNIJE UTVRĐUJE SE U VISINI OD 3.180.000,00 DINARA I ISPLAĆUJE SE U 120 JEDNAKIH MESEČNIH RATA PO 26.500,00 DINARA.

IZNOS RODITELjSKOG DODATKA ZA DECU IZ ČLANA 22. STAV 3. OVOG ZAKONA ISPLAĆUJE SE U IZNOSU UTVRĐENOM ZA ČETVRTO DETE.

IZNOS RODITELjSKOG DODATKA ZA DETE IZ ČLANA 22. STAV 4. OVOG ZAKONA ISPLAĆUJE SE U IZNOSU UTVRĐENOM ZA ČETVRTO DETE.

PAUŠAL ZA NABAVKU OPREME ZA DETE, IZ ČLANA 22. STAV 10. OVOG ZAKONA, ZA DECU ROĐENU 1. NOVEMBRA 2024. GODINE I KASNIJE I KOJI SE ISPLAĆUJE ZAJEDNO SA JEDNOKRATNIM IZNOSOM RODITELjSKOG DODATKA ZA PRVO DETE, ODNOSNO PRVOM RATOM RODITELjSKOG DODATKA ZA DRUGO, TREĆE I ČETVRTO DETE IZNOSI 7.500,00 DINARA.

VISINA RODITELjSKOG DODATKA UTVRĐUJE SE U ODNOSU NA DAN ROĐENjA DETETA.

ZAHTEV ZA OSTVARIVANjE PRAVA NA RODITELjSKI DODATAK PODNOSI MAJKA, ODNOSNO OTAC DETETA ODMAH NAKON ROĐENjA U ZDRAVSTVENOJ USTANOVI U KOJOJ JE DETE ROĐENO, ILI DIREKTNO NADLEŽNOM ORGANU NAJKASNIJE DO NAVRŠENIH GODINU DANA ŽIVOTA DETETA.

ZAHTEV PODNET U ZDRAVSTVENOJ USTANOVI, NA OSNOVU OVLAŠĆENjA MAJKE, ODNOSNO OCA DETETA, IZ STAVA 9. OVOG ČLANA, OVLAŠĆENI RADNIK ZDRAVSTVENE USTANOVE ŠALjE NADLEŽNOM ORGANU ELEKTRONSKIM PUTEM U SKLADU SA ZAKONOM KOJIM SE UREĐUJE ELEKTRONSKI DOKUMENT I USLUGE OD POVERENjA U ELEKTRONSKOM POSLOVANjU.“

Brisanje odredbe o usklađivanju odnosi se i na pravo na jednokratnu pomoć.

Umesto toga, tu je član 25đ u kome bi pisalo:

"PRAVO NA JEDNOKRATNU POMOĆ U VISINI OD 135.000,00 DINARA MOŽE OSTVARITI MAJKA KOJA JE OSTVARILA PRAVO NA RODITELjSKI DODATAK ZA DRUGO, ODNOSNO TREĆE DETE ROĐENO 1. NOVEMBRA 2024. GODINE I KASNIJE".

Odredbe Člana 30 trenutnog Zakona glase ovako:

Pravo na dečiji dodatak ostvaruje se:

1) ako ukupan mesečni prihod, umanjen za poreze i doprinose, po članu porodice ostvaren u tri meseca koji prethode mesecu u kome je podnet zahtev ne prelazi utvrđeni cenzus, a ukupan mesečni katastarski prihod po članu porodice u prethodnoj godini ne prelazi iznos od 3% prosečnog katastarskog prihoda po jednom hektaru plodnog zemljišta u prethodnoj godini ili je ostvaren od zemljišta do 500 metara kvadratnih na kome je podignuta stambena zgrada;

2) ako ukupan mesečni katastarski prihod po članu porodice u prethodnoj godini ne prelazi iznos od 7% prosečnog katastarskog prihoda po jednom hektaru plodnog zemljišta u prethodnoj godini, a porodica ne ostvaruje druge prihode.

Izuzetno od stava 1. ovog člana pravo na dečiji dodatak bez ponovnog dostavljanja dokaza o materijalnom stanju porodice ostvaruje korisnik novčane socijalne pomoći čija deca redovno pohađaju školu, a nezavisno od materijalnih uslova porodice korisnik čije dete ostvaruje dodatak za pomoć i negu drugog lica.

Ispunjavanje uslova iz ovog člana organ nadležan za rešavanje o pravu utvrđuje pribavljanjem podataka iz službenih evidencija po službenoj dužnosti.

Ove odredbe bi bile zamenjene sledećim:

"PRAVO NA DEČIJI DODATAK OSTVARUJE SE AKO UKUPAN MESEČNI PRIHOD, UMANjEN ZA POREZE I DOPRINOSE, PO ČLANU PORODICE OSTVAREN U TRI MESECA KOJI PRETHODE MESECU U KOME JE PODNET ZAHTEV NE PRELAZI UTVRĐENI CENZUS.

IZUZETNO OD STAVA 1. OVOG ČLANA PRAVO NA DEČIJI DODATAK BEZ PONOVNOG DOSTAVLjANjA DOKAZA O MATERIJALNOM STANjU PORODICE OSTVARUJE KORISNIK NOVČANE SOCIJALNE POMOĆI ČIJA DECA REDOVNO POHAĐAJU ŠKOLU.

PRAVO NA DEČIJI DODATAK NEZAVISNO OD MATERIJALNIH USLOVA PORODICE IZ ČL. 7. I 8. OVOG ZAKONA I STAVA 1. OVOG ČLANA OSTVARUJE KORISNIK ČIJE DETE OSTVARUJE DODATAK ZA POMOĆ I NEGU DRUGOG LICA ILI UVEĆANI DODATAK ZA POMOĆ I NEGU DRUGOG LICA.

ISPUNjAVANjE USLOVA IZ OVOG ČLANA ORGAN NADLEŽAN ZA REŠAVANjE O PRAVU UTVRĐUJE PRIBAVLjANjEM PODATAKA IZ SLUŽBENIH EVIDENCIJA PO SLUŽBENOJ DUŽNOSTI".

Odredba člana 33 koja glasi:

"Visinu i način usklađivanja dečijeg dodatka, propisuje Vlada na predlog ministra nadležnog za finansijsku podršku porodici sa decom.

Iznos dečijeg dodatka, utvrđen u stavu 1. ovog člana, za jednoroditeljske porodice i staratelje, uvećava se za 30%, a za roditelje deteta sa smetnjama u razvoju i deteta sa invaliditetom, za koje je doneto mišljenje Komisije, i za dete koje ostvaruje dodatak za pomoć i negu drugog lica, a koje ne koristi usluge smeštaja, uvećava se za 50%", bi bila zamenjena sledećim:

"IZNOS DEČIJEG DODATKA, UTVRĐEN U STAVU 1. OVOG ČLANA, ZA JEDNORODITELjSKE PORODICE I STARATELjE, UVEĆAVA SE ZA 30%, A ZA RODITELjE DETETA SA SMETNjAMA U RAZVOJU I DETETA SA INVALIDITETOM, ZA KOJE JE DONETO MIŠLjENjE KOMISIJE, I ZA DETE KOJE OSTVARUJE DODATAK ZA POMOĆ I NEGU DRUGOG LICA ILI UVEĆANI DODATAK ZA POMOĆ I NEGU DRUGOG LICA, A KOJE NE KORISTI USLUGE SMEŠTAJA, UVEĆAVA SE ZA 50%".

U članu 34, prvi stav piše:

"Deca predškolskog uzrasta bez roditeljskog staranja imaju pravo na naknadu troškova boravka u predškolskoj ustanovi koja ima rešenje ministarstva nadležnog za poslove prosvete o verifikaciji, u visini učešća korisnika u ceni usluge koja se propisuje odlukom jedinice lokalne samouprave".

U novom Zakonu bi bilo dodato i ovo:

Pravo iz stava 1. ovog člana može se ostvariti ukoliko jedinica lokalne samouprave ne finansira navedeno pravo.

Isto se odnosi i na članove 35 i 36, koji glase:

"Deca predškolskog uzrasta sa smetnjama u razvoju i deca sa invaliditetom imaju pravo na naknadu troškova boravka u predškolskoj ustanovi koja ima rešenje ministarstva nadležnog za poslove prosvete o verifikaciji, u visini učešća korisnika u ceni usluge koja se propisuje odlukom jedinice lokalne samouprave" i

"Deca predškolskog uzrasta korisnika novčane socijalne pomoći imaju pravo na naknadu troškova boravka u predškolskoj ustanovi koja ima rešenje ministarstva nadležnog za poslove prosvete o verifikaciji, u visini učešća korisnika u ceni usluge koja se propisuje odlukom jedinice lokalne samouprave".

Bili bi pridodati i sledeći samostalni članovi:

Član 16.

"MINISTAR NADLEŽAN ZA FINANSIJSKU PODRŠKU PORODICI SA DECOM USKLADIĆE PODZAKONSKE PROPISE DONETE NA OSNOVU OVLAŠĆENjA IZ OVOG ZAKONA U ROKU OD ŠEST MESECI OD DANA STUPANjA NA SNAGU OVOG ZAKONA";

Član 17.

"PRAVO NA OSTALE NAKNADE PO OSNOVU ROĐENjA I NEGE DETETA ZA DETE ROĐENO PRE STUPANjA NA SNAGU OVOG ZAKONA, OSTVARIVAĆE SE U SKLADU SA PROPISOM KOJI JE BIO NA SNAZI U VREME OTPOČINjANjA OSTVARIVANjA PRAVA";

"PRAVO NA RODITELjSKI DODATAK ZA DECU ROĐENU PRE STUPANjA NA SNAGU OVOG ZAKONA, OSTVARIVAĆE SE U SKLADU SA PROPISOM KOJI JE BIO NA SNAZI U VREME ROĐENjA DETETA" i

"ISPLATE PO REŠENjIMA DONETIM PRE POČETKA PRIMENE OVOG ZAKONA, KAO I U POSTUPCIMA IZ ST. 1. I 2. OVOG ČLANA KOJI SU REŠENI U SKLADU SA PROPISIMA KOJI SU BILI NA SNAZI DO DANA STUPANjA NA SNAGU OVOG ZAKONA VRŠIĆE SE U SKLADU SA PROPISIMA KOJI SU BILI NA SNAZI DO DANA STUPANjA NA SNAGU OVOG ZAKONA".

Ukoliko izmene budu usvojene, Zakon stupa na snagu narednog dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Republike Srbije", a primenjuje se od 1. novembra 2024. godine.

Drugi okrugli sto održava se 25. jula u Kruševcu, u Gradskoj upravi grada Kruševca, Ulica Gazimestanska br. 1, u sali ”34” u 11 časova.

Bonus video:

(Espreso / Telegraf / Maria Petrović / Prenela: A.P)