KAKO DO PORODIČNE PENZIJE U SRBIJI? Ovo su svi USLOVI, pažljivo pročitajte, NE MOŽE SVAKO DO NJE!

Pravo na porodičnu penziju mogu ostvariti članovi porodice, umrlog osiguranika koji je navršio najmanje pet godina staža osiguranja ili je ispunio uslove za starosnu, prevremenu starosnu penziju ili invalidsku penziju, ili umrlog korisnika starosne, prevremene starosne penzije ili invalidske penzije.

Ukoliko je uzrok smrti povreda na radu ili profesionalna bolest, članovi porodice stiču pravo na penziju bez obzira na dužinu staža osiguranja umrlog.

Članovima porodice umrlog osiguranika, odnosno korisnika prava smatraju se: supružnik i vanbračni partner, deca i roditelji.

Udovac stiče pravo na porodičnu penziju, ako je:

• do smrti supružnika, odnosno vanbračnog partnera, navršila 53 godina života ili
• do smrti supružnika, odnosno vanbračnog partnera, ili u roku od jedne godine od dana smrti supružnika, odnosno vanbračnog partnera, postala potpuno nesposobna za rad ili
• posle smrti supružnika, odnosno vanbračnog partnera, ostalo jedno dete ili više dece koja imaju pravo na porodičnu penziju po tom supružniku, odnosno vanbračnom partneru, a udova obavlja roditeljsku dužnost prema toj deci. Udova koja u toku trajanja prava prema tom osnovu postane potpuno nesposobna za rad, zadržava pravo na porodičnu penziju dok postoji ta nesposobnost.

Udovac koja, do smrti supružnika, odnosno vanbračnog partnera nije navršila 53 godine života, ali je navršila 45 godina života, stiče pravo na porodičnu penziju kad navrši 53 godine života.

Udova koja u toku trajanja prava na porodičnu penziju navrši 53 godine života, trajno zadržava to pravo, a udova kojoj pravo na porodičnu penziju prestane pre navršenih 53 godine života, ali posle navršenih 45 godina života može ponovo ostvariti pravo kad navrši 53 godine života.

Udovac stiče pravo na porodičnu penziju ako je:

• do smrti supružnika, odnosno vanbračnog partnera navršio 58 godina života ili
• do smrti supružnika, odnosno vanbračnog partnera, ili u roku od jedne godine od dana smrti supružnika, odnosno vanbračnog partnera, postao potpuno nesposoban za rad ili
• posle smrti supružnika, odnosno vanbračnog partnera ostalo jedno dete ili više dece koja imaju pravo na porodičnu penziju po tom supružniku, odnosno vanbračnom partneru, a udovac obavlja roditeljsku dužnost prema toj deci. Udovac koji u toku trajanja prava po tom osnovu postane potpuno nesposoban za rad, zadržava pravo na porodičnu penziju dok postoji ta nesposobnost.

Udovac koji u toku trajanja prava na porodičnu penziju navrši 58 godine života, trajno zadržava to pravo.

Pravo na porodičnu penziju može ostvariti supružnik i vanbračni partner ukoliko su brak, odnosno vanbračna zajednica života trajali najmanje tri godine, ili ako sa umrlim osiguranikom, odnosno korisnikom prava, ima zajedničko dete.

Pravo na porodičnu penziju, pod istim uslovima, može ostvariti i supružnik iz razvedenog braka i vanbračni partner posle prestanka zajednice života vanbračnih partnera, ako im je sudskom presudom utvrđeno pravo na izdržavanje.

Supružnik, odnosno vanbračni partner profesionalnog vojnog lica prema propisima o Vojsci Srbije koje je poginulo za vreme vojnih dejstava, pravo na porodičnu penziju stiče bez obzira na propisane godine života, pod uslovom da nije ponovo sklopio brak.

Dete stiče pravo na porodičnu penziju i ona mu pripada do navršenih 15 godina života. Posle navršenih 15 godina života, dete stiče pravo na porodičnu penziju i ona mu pripada do završetka školovanja, ali najdocnije do navršenih:

− 20 godina života, ako pohađa srednju školu − 26 godina života, ako pohađa visokoškolsku ustanovu.

Dete nesposobno za samostalan život i rad stiče pravo na porodičnu penziju i ona mu pripada dok traje ta nesposobnost, ako je nastala do uzrasta do koga se deci obezbeđuje pravo na porodičnu penziju.

Dete nesposobno za samostalan život i rad stiče pravo na porodičnu penziju i ona mu pripada dok traje ta nesposobnost, ako je nastala posle uzrasta do koga se obezbeđuje pravo na porodičnu penziju, a pre smrti osiguranika, odnosno korisnika prava, pod uslovom da ga je osiguranik, odnosno korisnik prava izdržavao do svoje smrti.

Detetu kome je školovanje prekinuto zbog bolesti, pravo na porodičnu penziju pripada za vreme bolesti do propisanih godina života, kao i iznad tih godina, ali najviše za onoliko vremena koliko je zbog bolesti izgubilo od školovanja.

Detetu kome je školovanje prekinuto zbog služenja vojnog roka pripada pravo na porodičnu penziju i za vreme služenja vojnog roka, ali najduže do navršene 27 godine života.

Invalidno dete, u skladu sa propisima o razvrstavanju dece ometene u razvoju i dete nesposobno za samostalan život i rad, ako je ta nesposobnost nastala posle uzrasta do koga se obezbeđuje pravo na porodičnu penziju, a pre smrti osiguranika, odnosno korisnika prava, pod uslovom da ga je osiguranik, odnosno korisnik prava izdržavao do svoje smrti, stiče pravo na porodičnu penziju i posle prestanka zaposlenja, odnosno obavljanja samostalne delatnosti.

Deci bez oba roditelja pripada, pored porodične penzije po jednom roditelju, i porodična penzija po drugom roditelju, kao jedna penzija čiji iznos ne može preći najviši iznos penzije određen zakonom.

Roditelj osiguranika, odnosno korisnika prava (otac i majka, očuh i maćeha i usvojilac), koga je on izdržavao do svoje smrti, stiče pravo na porodičnu penziju, ako je do njegove smrti:

− navršio 65 godina života (muškarac), odnosno 60 godina života (žena) ili − postao potpuno nesposoban za rad.

Porodična penzija određuje se od starosne, prevremene starosne penzije ili invalidske penzije koja bi osiguraniku pripadala u času smrti, odnosno od penzije koja je korisniku pripadala u času smrti, u procentu koji se utvrđuje prema broju članova porodice - za jednog člana 70%; za dva člana 80%; za tri člana 90%; za četiri člana ili više članova 100%.

POSTUPAK OSTVARIVANJA PRAVA

Zahteve, odnosno obrasce u vezi sa ostvarivanjem prava na porodičnu penziju, kao i informacije o dokumentaciji koju je potrebno priložiti uz zahtev, možete pronaći na linku Republičkog fonda za penzijsko i invalidsko osiguranje, kod koga se ostvaruje to pravo: www.pio.rs/sr/node/2572

ISPLATA

Porodična penzija se isplaćuje od dana ispunjenja uslova ako je zahtev podnet u roku od šest meseci od prvog narednog dana od dana smrti osiguranika, odnosno od dana smrti korisnika, a ako je zahtev podnet po isteku tog roka, isplata se vrši od dana podnošenja zahteva i za šest meseci unazad, pod uslovom da podnosilac zahteva u tom periodu nije bio u osiguranju.

Korisniku porodične penzije koji stekne svojstvo osiguranika obustavlja se isplata penzije. Zakonom je predviđen izuzetak od ovog principa. Naime, isplata porodične penzije se ne obustavlja u slučaju kada korisnik penzije ostvaruje ugovorenu naknadu na mesečnom nivou u iznosu nižem od najniže osnovice u osiguranju zaposlenih, važeće u momentu uplate doprinosa.

Porodična penzija i pravo članova porodice da je naslede zanima mnoge, a ovo su najčešća pitanja na tu temu.

Kada dva ili više lica prima porodičnu penziju po smrti korisnika, kako se isplaćuje jednokratna pomoć Fonda PIO?

- Ukoliko je po smrti korisnika jednim rešenjem priznato pravo na isplatu porodične penzije, bez obzira na broj korisnika kojima je priznato pravo tim rešenjem (majka i jedno ili više dece, samo deca, ili samo udova i dr.) isplaćuje se jedna pomoć. Ukoliko je po smrti korisnika doneto više rešenja za korisnike porodične penzije (posebno rešenje za udovu i posebno rešenje za razvedenu, posebna rešenja za decu iz dva braka, posebno rešenje za udovu i posebno rešenje za roditelje i dr), penzija u isplati je deljiva, pa se i pomoć u punom iznosu isplaćuje za svako rešenje posebno, odnosno za svaku deljivu isplatu posebno.

Suprug mi je preminuo pre dve godine. Ima ukupno 31 godinu staža. Nekoliko godina pre smrti registrovao je radnju koja nije radila i koju nije odjavio. Imam ćerku koja ide u redovnu školu. Interesuje me da li ona ima pravo na porodičnu penziju svoga oca i koja je procedura oko toga.

- Vaša ćerka može da ostvari pravo na porodičnu penziju i koristi ovo pravo sve vreme dok je na školovanju, a najduže do navršene 26. godine života. Porodična penzija se obračunava na osnovu perioda za koje su plaćeni doprinosi, a Poreska uprava će svakako obračunati iznos zaduženja, nezavisno od prava iz penzijskog i invalidskog osiguranja.

Da li posle smrti penzionera pravo na nasleđivanje penzije ima više lica, na primer nezaposleno lice, u ovom slučaju suprug i sin koji je student?

- Posle smrti penzionera pravo na porodičnu penziju mogu ostvariti članovi porodice koji ispunjavaju zakonske uslove za to. Suprug, odnosno udovac, može ostvariti pravo samo ako ima minimum propisane godine života u trenutku smrti supruge, a to je od 2017. godine 58 godina života i više. Isplata porodične penzije za supruga uslovljena je činjenicom da se nalazi van osiguranja, što važi i za ostale članove porodice koji ispunjavaju ostale zakonske uslove. Što se tiče dece, u konkretnom slučaju sina studenta, on može da ostvari pravo na porodičnu penziju sve dok studira, ali najduže do svoje dvadeset šeste godine. Ukoliko je prekidao školovanje zbog odsluženja vojnog roka, pravo na porodičnu penziju se može produžiti i posle 26. godine, pod uslovom da se školuje, za onoliko koliko je trajalo odsluženje vojnog roka.

Suprug mi je preminuo i ja sam nasledila njegovu penziju. Imam tri godine radnog staža pa me interesuje da li može ovaj staž da se poveže, tj. da se doda na porodičnu penziju kako bi se ona uvećala neki procenat.

- Nema zakonske mogućnosti da se radni staž supružnika sabira i na taj način ostvari pravo na povoljniji iznos porodične penzije. Svaki osiguranik je radio za sebe i po tom osnovu se može ili ne može ostvariti bilo koje pravo iz PIO, u ovom slučaju pravo na porodičnu penziju. Sabiranje staža supružnika nije poznat institut u našem zakonodavstvu.

Da li dete koje je korisnik porodične penzije i nalazi se na školovanju u inostranstvu, a nije navršilo 26 godina života, i dalje može ostvarivati pravo na porodičnu penziju u Srbiji?

- Dete ima pravo da prima porodičnu penziju za sve vreme školovanja, pri čemu se uzima u obzir i školovanje u inostranstvu. Dete je u obavezi da dostavi potvrdu škole, odnosno fakulteta koji pohađa u inostranstvu, koja mora da bude prevedena i overena od strane sudskog tumača.

Planiram da upišem master studije nakon završetka fakulteta, pa me zanima da li imam pravo na porodičnu penziju i za vreme master studija?

- Dete koje je korisnik porodične penzije ima pravo da prima penziju za sve vreme školovanja, a najkasnije do 26. godine života ukoliko pohađa visokoškolsku ustanovu, dakle i za vreme postdiplomskih studija (master, doktorskih, specijalističkih). Ukoliko upišete master Vi ćete i dalje primati porodičnu penziju, a potrebno je da, kao i do sada, nadležnoj filijali PIO dostavite školsku potvrdu koja predstavlja dokaz o statusu studenta na fakultetu koji pohađate.

Da li mogu ostvariti pravo na porodičnu penziju ukoliko upišem privatni fakultet?

- Možete da ostvarite pravo na porodičnu penziju i kao student privatnog fakulteta, pod uslovom da je Ministarstvo prosvete akreditovalo fakultet i da Vi ispunjavate uslov po godinama života.

Pravo na porodičnu penziju mogu ostvariti članovi porodice:

• umrlog osiguranika koji je navršio najmanje pet godina staža osiguranja ili je ispunio uslove za starosnu, prevremenu starosnu penziju ili invalidsku penziju, ili
• umrlog korisnika starosne, prevremene starosne penzije ili invalidske penzije.

Ukoliko je uzrok smrti povreda na radu ili profesionalna bolest, članovi porodice stiču pravo na penziju bez obzira na dužinu staža osiguranja umrlog.

Članovima porodice umrlog osiguranika, odnosno korisnika prava smatraju se: supružnik i vanbračni partner, deca i roditelji.

Udova stiče pravo na porodičnu penziju, ako je:

• do smrti supružnika, odnosno vanbračnog partnera, navršila 53 godina života ili
• do smrti supružnika, odnosno vanbračnog partnera, ili u roku od jedne godine od dana smrti supružnika, odnosno vanbračnog partnera, postala potpuno nesposobna za rad ili
• posle smrti supružnika, odnosno vanbračnog partnera, ostalo jedno dete ili više dece koja imaju pravo na porodičnu penziju po tom supružniku, odnosno vanbračnom partneru, a udova obavlja roditeljsku dužnost prema toj deci. Udova koja u toku trajanja prava prema tom osnovu postane potpuno nesposobna za rad, zadržava pravo na porodičnu penziju dok postoji ta nesposobnost.

Udova koja, do smrti supružnika, odnosno vanbračnog partnera nije navršila 53 godine života, ali je navršila 45 godina života, stiče pravo na porodičnu penziju kad navrši 53 godine života.

Udova koja u toku trajanja prava na porodičnu penziju navrši 53 godine života, trajno zadržava to pravo, a udova kojoj pravo na porodičnu penziju prestane pre navršenih 53 godine života, ali posle navršenih 45 godina života može ponovo ostvariti pravo kad navrši 53 godine života.

Udovac stiče pravo na porodičnu penziju ako je:

• do smrti supružnika, odnosno vanbračnog partnera navršio 58 godina života ili
• do smrti supružnika, odnosno vanbračnog partnera, ili u roku od jedne godine od dana smrti supružnika, odnosno vanbračnog partnera, postao potpuno nesposoban za rad ili
• posle smrti supružnika, odnosno vanbračnog partnera ostalo jedno dete ili više dece koja imaju pravo na porodičnu penziju po tom supružniku, odnosno vanbračnom partneru, a udovac obavlja roditeljsku dužnost prema toj deci. Udovac koji u toku trajanja prava po tom osnovu postane potpuno nesposoban za rad, zadržava pravo na porodičnu penziju dok postoji ta nesposobnost.

Udovac koji u toku trajanja prava na porodičnu penziju navrši 58 godine života, trajno zadržava to pravo.

Pravo na porodičnu penziju može ostvariti supružnik i vanbračni partner ukoliko su brak, odnosno vanbračna zajednica života trajali najmanje tri godine, ili ako sa umrlim osiguranikom, odnosno korisnikom prava, ima zajedničko dete.

Pravo na porodičnu penziju, pod istim uslovima, može ostvariti i supružnik iz razvedenog braka i vanbračni partner posle prestanka zajednice života vanbračnih partnera, ako im je sudskom presudom utvrđeno pravo na izdržavanje.

Supružnik, odnosno vanbračni partner profesionalnog vojnog lica prema propisima o Vojsci Srbije koje je poginulo za vreme vojnih dejstava, pravo na porodičnu penziju stiče bez obzira na propisane godine života, pod uslovom da nije ponovo sklopio brak.

Dete stiče pravo na porodičnu penziju i ona mu pripada do navršenih 15 godina života. Posle navršenih 15 godina života, dete stiče pravo na porodičnu penziju i ona mu pripada do završetka školovanja, ali najdocnije do navršenih:

• 20 godina života, ako pohađa srednju školu
• 26 godina života, ako pohađa visokoškolsku ustanovu.

Dete nesposobno za samostalan život i rad stiče pravo na porodičnu penziju i ona mu pripada dok traje ta nesposobnost, ako je nastala do uzrasta do koga se deci obezbeđuje pravo na porodičnu penziju.

Dete nesposobno za samostalan život i rad stiče pravo na porodičnu penziju i ona mu pripada dok traje ta nesposobnost, ako je nastala posle uzrasta do koga se obezbeđuje pravo na porodičnu penziju, a pre smrti osiguranika, odnosno korisnika prava, pod uslovom da ga je osiguranik, odnosno korisnik prava izdržavao do svoje smrti.

Detetu kome je školovanje prekinuto zbog bolesti, pravo na porodičnu penziju pripada za vreme bolesti do propisanih godina života, kao i iznad tih godina, ali najviše za onoliko vremena koliko je zbog bolesti izgubilo od školovanja.

Detetu kome je školovanje prekinuto zbog služenja vojnog roka pripada pravo na porodičnu penziju i za vreme služenja vojnog roka, ali najduže do navršene 27 godine života.

Invalidno dete, u skladu sa propisima o razvrstavanju dece ometene u razvoju i dete nesposobno za samostalan život i rad, ako je ta nesposobnost nastala posle uzrasta do koga se obezbeđuje pravo na porodičnu penziju, a pre smrti osiguranika, odnosno korisnika prava, pod uslovom da ga je osiguranik, odnosno korisnik prava izdržavao do svoje smrti, stiče pravo na porodičnu penziju i posle prestanka zaposlenja, odnosno obavljanja samostalne delatnosti.

Deci bez oba roditelja pripada, pored porodične penzije po jednom roditelju, i porodična penzija po drugom roditelju, kao jedna penzija čiji iznos ne može preći najviši iznos penzije određen zakonom.

Roditelj osiguranika, odnosno korisnika prava (otac i majka, očuh i maćeha i usvojilac), koga je on izdržavao do svoje smrti, stiče pravo na porodičnu penziju, ako je do njegove smrti:

• navršio 65 godina života (muškarac), odnosno 60 godina života (žena) ili
• postao potpuno nesposoban za rad.

Porodična penzija određuje se od starosne, prevremene starosne penzije ili invalidske penzije koja bi osiguraniku pripadala u času smrti, odnosno od penzije koja je korisniku pripadala u času smrti, u procentu koji se utvrđuje prema broju članova porodice - za jednog člana 70%; za dva člana 80%; za tri člana 90%; za četiri člana ili više članova 100%.

ISPLATA

Porodična penzija se isplaćuje od dana ispunjenja uslova ako je zahtev podnet u roku od šest meseci od prvog narednog dana od dana smrti osiguranika, odnosno od dana smrti korisnika, a ako je zahtev podnet po isteku tog roka, isplata se vrši od dana podnošenja zahteva i za šest meseci unazad, pod uslovom da podnosilac zahteva u tom periodu nije bio u osiguranju.

Korisniku porodične penzije koji stekne svojstvo osiguranika obustavlja se isplata penzije. Zakonom je predviđen izuzetak od ovog principa. Naime, isplata porodične penzije se ne obustavlja u slučaju kada korisnik penzije ostvaruje ugovorenu naknadu na mesečnom nivou u iznosu nižem od najniže osnovice u osiguranju zaposlenih, važeće u momentu uplate doprinosa.

Bonus video:

(Espreso)