VAZDUH U SRBIJI JE OPET STRAŠNO ZAGAĐEN: Otkrili smo ŠTA JE TAČNO UZROK!

Prema svetskim merenjima, vazduh u Beogradu je danima veoma zagađen! Naime, prema podacima sajta Air Visual, Beograd je danas bio na sedmom mestu u svetu po zagađenosti vazduha.

Danima imamo utisak da živimo u izmaglici i da se gušimo. Merenja kvaliteta vazduha na svetskom nivou su pokazala da je u nekoliko gradova u Srbiji, u proteklih 48 sati, zagađenost velika.

Takođe, meterolozi su najavljivali i pojavu magle, koja automatski dovodi do još većeg zagađenja vazduha.

Espreso.co.rs je i ranije pisao o zagađenju, više o tome čitajte u linkovima ispod:

Ispred Beograda, prema podacima sa sajta Air Visual, prvi na listi najzagađenijih gradova su Skoplje, potom Sofija, zatim Daka, Nju Delhi, i Kabul.

Međutim, primetno je da se domaća merenja vazduha ne poklapaju sa inostranim.

Primera radi, kada uđete na sajt Beoeko piše kako je kvalitet vazduha u Beogradu dobar.

Uz to možete pročitati i preporuku u kojoj se navodi da boravak na otvorenom ne predstavlja nikakav rizik za većinu populacije.

Izuzetak je mali broj izrazito osetljivih osoba u populaciji, kod kojih se mogu javiti blage do umerene zdravstvene tegobe (npr. znaci iritacije disajnih organa, kašalj, bol u grlu) i pri nižim koncentracijama zagađujućih materija u odnosu na koncentracije na koje reaguje najveći deo populacije.

Osim toga, postoji i preporuka za ponašanje stanovništva.

- Preporuka za izrazito osetljive osobe:

Pratiti eventualnu pojavu simptoma, kao što su: kašalj ili otežano disanje. Ukoliko se jave, razmotriti mogućnost skraćenja i smanjenje intenziteta napornih aktivnosti** u spoljašnjoj sredini.

- Preporuka za ostale u populaciji: bez ograničenja tokom boravka na otvorenom. Naporne aktivnosti: aktivnosti koje su praćene ubrzanim i dubokim disanjem.

Budući da smo se obratili Sekretarijatu za zaštitu životne sredine za komentar, kazali su nam da na kvalitet vazduha najviše utiče saobraćaj kao i individualna ložišta.

Analizom podataka kvaliteta vazduha u prethodnom periodu pokazano je da na kvalitet vazduha na teritoriji Beograda najviše utiču saobraćaj motornih vozila sa unutrašnjim sagorevanjem tokom cele godine, odnosno, aktiviranje individualnih ložišta tokom grejne sezone. U skladu sa tim, najznačajnije zagađujuće materije su suspendovane čestice PM10 i oksidi azota, pre svega azot dioksid. Zagađenje vazduha ove vrste posledica je radnji koje se svakodnevno sprovode na teritoriji urbane sredine kakva je Beograd, i može se reći da se kvalitet vazduha u Beogradu ne razlikuje bitno od kvaliteta vazduha velikih evropskih gradova. Do pogoršanja kvaliteta vazduha dolazi posebno u zimskim mesecima kada, pored aktiviranja individualnih ložišta, dolazi do pojave temperaturske inverzije koja onemogućava, pre svega, vertikalna mešanja vazdušnih masa što uzrokuje zadržavanje i koncentrisanje zagađujućijih materija u nižim slojevima troposfere. U ovakvim situacijama Sekretarijat za zaštitu životne sredine i Gradski zavod za javno zdravlje, Beograd izdaju upozorenja i preporuke za ponašanje u trajanju epizoda povećanog zagađenja vazduha", objašnjavaju iz Sekretatijata za zaštitu životne sredine.

Dodaju da u saradnji sa Gradskom upravom Grada Beograda, sprovode raznorazne mere u cilju poboljšanja kvaliteta vazduha.

Sa ciljem poboljšanja kvaliteta vazduha Grad Beograd – Gradska Uprava Grada Beograda, Sekretarijat za zaštitu životne sredine sprovodi brojne i raznovrsne mere obuhvaćene Planom kvaliteta vazduha kao što su izmene vrste goriva u toplanama, prelazak sa mazuta na gas, modernizacija voznog parka gradskog prevoza, uvođenje elektičnih autobusa i autobusa sa najmodernijim mointorima sa aspekta emisije izduvnih gasova, povećanje broja kilometara biciklističkih staza, promocija značaja očuvanja kvaliteta vazduha i životne sredine uopšte, i druge", poručuju iz Sekretarijata za zaštitu životne sredine.

Takođe, iz Gradskog zavoda za javno zdravlje kažu da kvalitet vazduha varira, a da se merenja vrše iz sata u sat.

Kvalitet vazduha varira. Podaci se mere iz sata u sat. Recimo, juče je bio zagađen, a danas nije. Najveći zagađivači su saobraćaj i kućna ložišta, dakle, nekvaliteta goriva koji emituju zagađujuće materije, one se zadržavaju i dolazi do zagađenja vazduha". Merenja se ne podudaraju zato što se kvalitet vazduha menja, najpreciznije je pogledati izveštaje na godišnjem nivou", poručuju iz Gradskog zavoda za javno zdravlje.

Uprkos tome što se merenja ne poklapaju, činjenica je da sto sedamdeset pet ljudi na 100.000 stanovnika prevremeno umre u Srbiji godišnje usled nekog zagađenja kome je izloženo u svom okruženju, pokazuje istraživanje GAHP.

Rangiranje po kome smo svrstani u sam evorpski vrh i u među prvih deset na svetu, rađeno je na 100.000 stanovnika. Upravo zagađen vazduh i jeste ubedljivo najveći uzročnih prevremenih smrtnih slučaja u Srbiji, pokazuju istraživanja.

Ovako izgleda lista top deset zemalja po smrtnosti zbog zagađenja na 100. 000 stanovnika:

1. Čad (287)

2. Centralnoafrička Republika (251)

3. Severna Koreja (202)

4. Niger (192)

5. Madagaskar (183)

6. Papua Nova Gvineja (183)

7. Južni Sudan (180)

8. Somalija (179)

9. Srbija (175) (prva evrospksa zemlja na listi)

10. Indija (174)

Podsetimo, poslednje procene Svetske zdravstvene organizacije iz 2016. godine pokazuju da je zagađenje vazduha odgovorno za više od sedam miliona preuranjenih smrtnih slučajeva u svetu.

Primera radi, kod dece i odraslih kratkotrajna i dugotrajna izloženost zagađenom vazduhu može dovesti do smanjene funkcije pluća, respiratornih infekcija i pogoršanja astme. Izlaganje trudnica zagađenom vazduhu povezano je sa nepovoljnim ishodima rođenja bebe, kao što je mala porođajna težina ili preveremeni porođaj.

Kada postoji povećana zagađenost vazduha treba izbegavati fizičku aktivnost napolju. Preporuka je da se tada zadržavamo u stanu, a ujedno se savetuje izbegavanje pušenja cigareta u životnom prostoru.

Postoji više uzroka koji dovode do zagađenosti vazduha.

Stručnjaci navode da je jedan od razloga jakog zagađenja vazduha intezitet saobraćaja u gradu, ali i meteorološke prilike – hladne noći i topli dani, ali i to da su vlasnici pojedinih objekata počeli da greju svoje kuće.

Najugroženiji su gradovi gde je gustina stanovništva najveća, kao što su Beograd i Novi Sad. Tradicionalno u zimskom periodu, Užice, Kosjerić, Valjevo, kao i mnoga druga mesta, imaju problem zbog grejanja i geografsko-meteoroloških uslova.

Na zagađenost vazduha pre svega utiče gustina naseljenosti, dok u nekim gradovima zagađenost umnogome zavisi od geografskog položaja i klime, kao što su mesta koja se nalaze u kotlinama. Najteže je u onim opštinama koje su smeštene u kotlini, a sa velikim brojem hladnih dana u zimskom periodu godine povećana je zagađenost vazduha upravo zbog velikog broja individualnih ložišta.

Od bolesti izazvanih lošim kvalitetom vazduha, prema procenama Svetske zdravstvene organizacije, u Srbiji godišnje umre 6.000 ljudi.

Bonus video

(Espreso.co.rs)