STOKO BEZREPA, ZNATE LI ČIJE STE GROBOVE OSKRNAVILI? Novinarka Espresa dobila veliku podršku posle brisanja SRAMOTE

Pre nekoliko dana na Kalemegdanu se desila strašna stvar. Neko je na grobnici Iva Lole Ribara, Moše Pijadea, Ivana Milutinovića i Đura Đakovića, napisao "Smrt komuni" i znak sa četiri ocila.

Prvi su reagovali tviteraši. Zatražili su da se hitno reaguje, i da se odmah skine ova sramota sa grobnice narodnih heroja.

Drugi je reagovao vaš Espreso. Videli smo priču, i naša Jelena Jovanović je otišla na Kalemegdan sa dva cilja: da napravi priču o ovoj gadosti, i da ukloni sramotu sa lica Beograda.

Posle uklanjanja ove monstruoznosti, i objavljivanja našeg teksta, Jelena je dobila veliku podršku na društvenim mrežama.

Espreso će i dalje prvi reagovati na pokušaje revizije istorije i omalovažavanja ljudi koji su dali živote za slobodu Srbije.

Podsetimo, u Grobnici narodnih heroja na Kalemegdanu su sahranjeni Ivan Milutinović (1901—1944), član Politbiroa CK KPJ, član VŠ NOV i POJ, general-lajtant NOVJ i narodni heroj, Đuro Đaković (1886—1929), sindikalni radnik i organizacioni sekretar CK KPJ, Ivo Lola Ribar (1916—1943), sekretar CK SKOJ-a, predsednik USAOJ-a, član VŠ NOV i POJ i narodni heroj i Moša Pijade (1890—1957), revolucionar, društveno-politički radnik i narodni heroj.

Posmrtni ostaci Ive Lole Ribara i Ivana Milutinovića, preneseni su 27. marta 1948. godine. Posmrtni ostaci Đure Đakovića preneseni su, na dvadesetogodišnjicu njegove pogibije, 25. aprila 1949, dok je Moša Pijade tu sahranjen marta 1957. godine.

Poprsja Ive Lole Ribara, Ivana Milutinovića i Đure Đakovića izradio je 1949. godine akademski slikar i vajar iz Beograda, Stevan Bodnarov, a poprsje Moše Pijade akademski vajar iz Beograda, Slavoljub Stanković, 1959. godine. Na zidu na kojem se nalaze biste, stoji natpis „Smrt fašizmu — sloboda narodu“.

Grobnica narodnih heroja utvrđena je za spomenik kulture odlukom Skupštine grada Beograda iz 1983. godine.

Lola

Ivo Lola Ribar rođen je u Zagrebu, 23. aprila 1916. godine, a otac mu je bio političar Ivan Ribar. U Zagrebu provodi prve godine detinjstva, a osnovnu školu je pohađao u Karlovcu i nastavio u Beogradu.

Studirao je pravo na Pravnom fakultetu u Beogradu i političku ekonomiju u Ženevi. Za vrijeme studija pristupio je komunističkoj omladini a 1937. godine vodi omladinsku komisiju CK KPJ. Od 1937. je i sekretar CK SKOJ-a i na toj dužnosti ostaće sve do svoje smrti.

Ribar kao student filozofije proučava klasike idealističke i materijalističke filozofske škole: Ničea, Voltera, Hegela — kako bi se idejno opredelio za Marxa i Lenjina.

Mada iz situirane i ugledne građanske porodice (otac Ivan je bio predsednik Ustavotvorne skupštine Kraljevine Jugoslavije), on racionalistički prihvaća ideju socijalizma kao svoj pogled na svijet.

Lola je jedan od glavnih organizatora Komunističke partije Jugoslavije pre Drugog svetskog rata. Savez komunističke omladine Jugoslavije (SKOJ), koji je posle Prvog svetskog rata izložen stalnim udarcima postao je najvažniji u okupljanju mladih političkih snaga u Kraljevini Jugoslaviji, i prvi put u svojoj istoriji brojao je više od 10.000 aktivnih članova.

Ivo je uhapšen krajem decembra 1939. godine, zbog komunističke delatnosti, i do aprila 1940. godine zatvoren je u bilećkom koncentracionom logoru.

Posle izlaska iz Bileće, prema Brozovim nalozima, organizuje VI zemaljsku konferenciju SKOJ-a.

Majka je Ivu u detinjstvu dala nadimak Lolo, što se među njegovim društvom u Beogradu vremenom pretvorilo u Lola.

Lola je bio pravnik, filozof, poliglot i političar, pa nije čudno da su ga mnogi idealizovali.

Čuvena je priča o Slobodi Trajković, devojci i verenici Lolinoj, koja je "onako mala i nežna, pošla u smrt kao u šetnju, s osmehom koji je uvijek bio njen".

Šestog aprila 1941. godine, porodice Ribar i Trajković trebalo je da na zajedničkom ručku u Beogradu dogovore detalje oko venčanja Ive Lole i Slobode. Tog jutra je Beograd bombardovan.

Trinaest meseci kasnije, tri godine uoči Dana pobede, 9. maja 1942. godine, u gasnoj komori na Banjici, nacisti su ubili celu porodicu Trajković, Slobodu, njene roditelje Svetolika i Milenu, njenog brata Miroslava i sestru Veru.

Uhapšeni su i odvedeni na Banjicu pošto su Nemci došli do pisma koje je Ivo Lola napisao svojoj devojci sa slobodne teritorije. Nacisti su želeli da Sloboda odgovori na pismo i zakaže sastanak vereniku na određenom mestu, u određeno vreme, pa da ga uhvate u zamku i zarobe.

Ni pod mukama, ni pod pretnjom smrću, ona to nije htela. Ubijena je zato sa celom svojom porodicom.

Koga je takva djevojka volela, taj nije uzalud živio, komentarisalii su tada njegovi prijatelji.

Krajem 1943. godine, nakon što je bio oslobođen dužnosti sekretara SKOJ-a, određen je za šefa prve partizanske vojne misije u Glavnom štabu savezničkog zapovedništva u Kairu.

Dok se spremao da poleti avionom u Kairo, poginuo je na Glamočkom polju, pogođen bombom iz neprijateljskog aviona neposredno pre poletanja, 27. novembra 1943. godine.

Pismo koje je, u slučaju njegove smrti, trebalo da dođe u ruke Slobode, nikad nije tamo završilo, jer i ona je bila mrtva.

PISMO KOJE JE IVO LOLA RIBAR NAPISAO SLOBODI TRAJKOVIĆ

Najdraža jedina moja! Pišući ovo pismo ja se pouzdano nadam – optimista sam, kao i uvijek! – da te ono nikad neće stići već da ćemo se nas dvoje vidjeti i uvijek ostati zajedno. Jer ovo pismo je zato i pisano.

U ovom trenutku, kada polazimo u posljednju, odlučnu etapu boja od kojeg zavisi, pored ostalog i naša lična budućnost i sreća, – želim da ti kažem nekoliko prostih i jednostavnih stvari. U mom životu postoje samo dvije stvari: moja služba našem svetom cilju i moja ljubav prema tebi, najmilija moja. Našu sreću i život koji smo htjeli nismo, kao ni milioni drugih,mogli ostvariti izolovano, već samo preko naše borbe i nase pobjede. I zato su te dvije stvari u suštini, u meni samom, jedno. Znaj dušo, da si ti jedina koju sam volio i koju volim. Sanjao sam i sanjam o našoj zajedničkoj sreći – onakvoj kakvu smo željeli, o sreći dostojnoj slobodnih ljudi. To je jedina prava sreća, jedina koju treba željeti. Ako primiš ovo pismo – ako dakle ja ne doživim taj veliki čas, nemoj mnogo tugovati, najdraža! U svijetu u kome budeš tad živjela, naći ćeš , uvijek živ, najbolji dio mene samog i svu moju ljubav prema tebi. Za tebe sam siguran da će tvoj put biti prav i onakav kakav mora da bude. Na njemu, na putu života naći ćeš osvetu i sreću. Mnogo, mnogo te volim, jedina moja! I želim da nikad ne dobiješ ovo pismo, već da zajedno s’ tobom dočekam veliki čas pobjede. Želim da te svojom ljubavi učinim onako srećnom kao što to zaslužuješ. Uvijek tvoj.

Na osnovu ove priče nastala je jedna od najlepših pesama jugoslovenskog rokenrola, "Ivo Lola" Korni grupe:

Nakon pogibije pokopan je na Glamočkom polju, a 27. maja 1948. godine njegovi posmrtni ostaci preneseni su u Grobnicu narodnih heroja ispod Kalemegdanske tvrđave u Beogradu. Na Glamočkom polju sagrađen mu je memorijalni muzej koji je danas u zapuštenom stanju.

Politički analitičari Jugoslavije često ističu da je jedino Ivo Lola Ribar, da je poživio, mogao biti ravnopravan Titu, ili čak postati on. Lola se isticao po svojim individualnim stavovima i promišljanjima, pa je često bio i kritičar same partije, uz reči: "Mi, koji smo jedva pobegli iz jedne vere, nemamo prava da slepo upadamo u jednu novu ortodoksiju, i da primamo govor gluposti za nove istine, ma koliko bili sve čvršće uvereni u potrebu jednog socijalnog pokreta".

Đuro

Đuro Đaković (Brodski Varoš, 30. novembar 1886. - Oštri vrh kod Svetog Duha, Slovenija, 25. aprila 1929.) je bio istaknuti borac za radnička prava, sindikalni vođa i jedan od osnivača KPJ 1919. godine.

Zbog protivljenja ratu Austro-Ugarske protiv Srbije 1914. je uhapšen i osuđen. Nakon rata hapšen u Kraljevini SHS zbog organizacije štrajkova. Bio je jedan od organizatora Husinske bune 1920. godine. Od 1928. godine do svoj smrti 1929. godine bio je organizacioni sekretar CK KPJ. Više puta bio je hapšen i zatvaran od strane jugoslovenske policije.

Ubijen je za vreme šestojanuarske diktature od strane policije na jugoslavensko-austrijskoj granici, pri navodnom "pokušaju bega".

Đuro Đaković je rođen u porodici siromašnog seljaka u Brodskom Varošu, kraj Broda na Savi, 1886. godine. Đaković je posle pohađanja osnovne škole u svom selu izučio bravarski zanat u Slavonskom Brodu.

Od 1905 Đaković živi u Bosni, u Sarajevu, gde se zaposlio u bravarskoj radionici Nazea u Jezero ulici.

Od svog dolaska u Sarajevo Đaković učestvuje u organizovanom radničkom pokretu, naročito u omladinskom. Kao metalski radnik u Sarajevu, već je 1905.-1906. sudelovao u prvim radničkim štrajkovima u Bosni. Godine 1906. učestvuje u Generalnom štrajku, za vreme kojeg dolazi u sukob s nekim lokalnim radničkim vođama zbog njihovog oportunističkog stava.

Bio je član Socijaldemokratske stranke BiH od osnivanja 1909. godine. 1910. godine je postao istaknuti omladinski rukovodilac u Sarajevu. Đakovićeva borbenost naročito se ispoljava u štrajku građevinskih radnika u Sarajevu godine 1910, koji je posle sedam nedjelja završen uspehom. Neposredno po završetku ovog štrajka, Đaković je izabran u odbor Saveza metalskih radnika, koji je od 1907-1912 uspešno završio 13 od ukupno 15 vođenih štrajkova.

Na 4. kongresu Glavnog radničkog saveza, održanom 29. 06. 1912, Đaković je izabran u Centralnu upravu. Tada je došao u dodir s Dimitrijem Tucovićem.

U vreme priprema i po izbijanju Prvog svetskog rata 1914. godine, Đuro Đaković energično pobija socijal-šovinističke stavove jednog dela rukovodstva Socijaldemokratske stranke i Glavnog radničkog saveza u Bosni i Hercegovini i dosledno se bori protiv imperijalističkog rata na liniji socijalističke revolucionarne levice.

Zbog istupanja protiv rata je izveden pred sud i kao "veleizdajnik" osuđen na smrt. Pošto mu je smrtna kazna zamenjena prisilnim radom, upućen je na prisilni rad u Arad i Komoran. Oslobođen je 1917. godine.

Po povratku u Kraljevinu SHS, bio je član Centralne uprave Saveza metalaca BiH i uprave Glavnog radničkog saveza BiH.

Godine 1919. Đaković je član Glavnog odbora Socijaldemokratske stranke Bosne i Hercegovine. Učesnik je Kongresa ujedinjenja Socijalističke radničke partije Jugoslavije (komunista), održanog aprila 1919. godine u Beogradu. Posle kongresa ujedinjena, održanog 20.-23. aprila 1919 u Beogradu, Đaković je, povodom organizacije štrajkova, manifestacija i proslava Prvog maja, sa još osmoricom članova Izvršnog pokrajinskog odbora Socijalističke radničke partije Jugoslavije (komunisti), uhapšen i držan u zatvoru do 24.08.1919. Jedan je od osnivača SRPJ(k) u BiH.

Godine 1920, na Vukovarskom kongresu KPJ, izabran je u Centralno partijsko veće KPJ.

Na izborima za Ustavotvornu skupštinu 1920 godine Đaković je izabran kao komunistički poslanik u Sarajevu. Sve dok mu režim, na osnovu Obznane i Zakona o zaštiti države, nije poništio, kao i ostalim komunističkim poslanicima, taj mandat, Đaković je vrlo aktivan član Kluba komunističkih poslanika i jedan od stalnih kandidata za rad u raznim organima Skupštine.

Bio je funkcioner klasnih ravolucionarnih sindikata i jedan od organizatora velikog štrajka husinskih rudara. Godine 1920. angažovao se u sindikalnoj kampanji za oslobađanje uhapšenih rudara nakon štrajka i bune.

Godine 1921. bio je delegat na Trećem kongresu Kominterne i Prvom kongresu Crvene sindikalne internacionale u Moskvi. Kada se vratio u Kraljevinu SHS, uhapšen je i zatvoren. Nakon izdržane kazne uključen je u rad sarajevskog oblasnog sekretarijata KPJ. Od 1923. godine interniran je u rodnom mestu.

1927. prelazi u Zagreb i postaje sekretar oblasnog odbora Saveza radnika metalne industrije Hrvatske. Bio je jedan od najistaknutijih boraca protiv frakcija u vrhovima KPJ. Pred kraj 1927. KPJ ga je uputio u Moskvu na Međunarodnu lenjinsku školu. U lipnju 1928. se vraća na ilegalni rad u Zagreb kao opunomoćenik Kominterne za sprovođenje Otvorenog pisma upućenog članovima KPJ.

Na Četvrtom kongresu KPJ u Drezdenu u novembru 1928. godine, kao osoba koja nije angažovana u frakcijskim sukobima, izabran je za organizacijskog sekretara CK KPJ.

Kada je kralj Aleksandar zaveo otvorenu diktaturu, Komunistička partija Jugoslavije je pozvala narod na oružani ustanak. Prva polovina 1929. godine je obeležena serijom oružanih okršaja između komunista i policije. Malobrojni komunisti su uzalud pokušavali da pokrenu mase na "oružani ustanak" putem izolovanih uličnih borbi. Ova taktika KPJ je izazvala bezobzirne odmazde jugoslovenske policije, tokom kojih su ubijene i uhapšene mnoge vođe komunista.

Đuro Đaković je u uslovima šestojanuarske diktature radio u Hrvatskoj na organizaciji ilegalnih partijskih ćelija. Uhićen je u velikoj policijskoj raciji u Zagrebu 20. aprila 1929. godine, zajedno sa sekretarom Crvene pomoći Nikolom Hećimovićem.

Nakon 4 dana zverskog mučenja, ova dvojica komunističkih vođa su 25. aprila 1929. godine pod stražom žandarma sprovedeni na jugoslavensko-austrijsku granicu i ubijeni po naređenju komandanta žandarmeriskog puka potpukovnika Radivoja Ristića u policijski insceniranom pokušaju bega.

Prema drugoj verziji, Đuro Đaković je poginuo u oružanom okršaju sa policijom.

U vrijeme Španskog građanskog rata jedan je bataljon 129. internacionalne brigade Španjolske republikanske vojske, u maju 1937. godine, po njemu nazvan bataljon "Đuro Đaković".

U Belgiji je tijekom Drugoga svetskog rata, u sklopu oružanog pokreta te zemlje, od iseljenika sa područja Jugoslavije formirana jedinica "Đuro Đaković".

Đuro Đaković Holding d.d., fabrika iz Slavonskog Broda, dobila je ime po njemu, 1947. godine.

Na dvadesetogodišnjicu pogibije, 25. aprila 1949. godine, njegovi posmrtni ostaci su svečano preneti u Beograd i sahranjeni u grobnicu na Kalemegdanu pored posmrtnih ostataka Ivana Milutinovića i Ive Lole Ribara. Ceremonija je obavljena u prisustvu partijskog vrha KPJ i državnog vrha FNR Jugoslavije, među ostalim Josip Broz Tito, Aleksandar Ranković, Milovan Đilas, Edvard Kardelj, Moše Pijade, Svetozar Vukmanović Tempo, Blagoje Nešković, Boris Kidrič, Ivan Gošnjak, Đuro Salaj, Franc Leskošek, Božidar Maslarić i Ivan Ribar.

Moša

Moša Pijade (nadimak Čiča Janko; Beograd, 4. januara 1890. – Pariz, 15. marta 1957.) je jugoslovenski slikar, novinar i revolucionar jevrejskog porekla.

Kao politički zatvorenik, član ilegalne KP Jugoslavije, u Kraljevini Jugoslaviji je proveo 14 godina na robiji. U zatvoru je radio na prevodima klasika marksizma i organizovanju "škola" za komuniste.

Tokom oslobodilačkog rata je bio u partizanima. Učestvovao je u stvaranju odluka Drugog zasedanja AVNOJ-a i prvog Ustava FNRJ. Posle Drugog svetskog rata bio visoki državni i partijski funkcioner.

Rođen je 4. januar a 1890. godine u Beogradu. Posle završene osnovne škole i niže gimnazije, 1905. godine, pohađao je zanatsko-umetničku Školu u Beogradu, a od 1906. do 1910. studirao je slikarstvo u Minhenu i Parizu. Pored ovoga, bavio se aktivno i novinarstvom. Svoje novinarske korake započeo je 1910. godine. Od 1911. do 1912. godine bio je sekretar udruženja novinarskih saradnika, a od 1913. do 1915. nastavnik crtanja u Ohridu.

Početkom 1919. godine, pokrenuo je u Beogradu dnevni list "Slobodna reč". U članstvo Komunističku partiju Jugoslavije primljen je 1. januara 1920, i odmah zatim izabran za sekretara partijske organizacije "Dunav". Tada je počeo da sarađuje i u centralnom organu KPJ, "Radničke novine".

Učesnik je Drugog kongresa KPJ, održanog u Vukovaru juna 1920. godine. Avgusta 1920. izabran je, na listi KPJ, za odbornika grada Beograda. Kada je, 1921. godine, Zakonom o zaštiti države zabranjen rad KPJ i uhapšen Izvršni odbor KPJ, Moša Pijade postaje član ilegalnog Izvršnog odbora KPJ i veoma aktivno radi na stvaranju Nezavisnih radničkih sindikata, i uređuje sindikalni organ "Organizirani radnik". Ponovo pokreće "Slobodnu reč", kao nedeljni list koji je, u stvari, bio legalni organ KPJ.

Godine 1922. Moša Pijade je predstavljao KPJ na Drugoj konferenciji Balkanske komunističke federacije u Sofiji. U vreme kada je KPJ iz ilegalnosti tražila legalne forme političkog rada, Moša krajem 1922. godine priprema osnivanje Nezavisne radničke partije Jugoslavije. Kada je ona, 1923. godine osnovana, Moša je uređivao i organ ove partije "Radnik", a kada su ga vlasti zabranile, počeo je da izdaje i uređuje list "Okovani radnik".

Zabranom Nezavisne radničke partije, prestale su mogućnosti legalnog političkog rada KPJ, pa je Partija morala preći u još veću ilegalnost. Partija je Moši dala zadatak da organizuje ilegalnu štampariju CK KPJ u Beogradu. Tu su Štampani leci i list "Komunist". Februara 1925. ilegalna štamparija je otkrivena, a Moša Pijade uhapšen. Sud ga je osudio na dvadeset godina robije, koja mu je, nešto kasnije, smanjena na 12 godina. Kaznu zatvora je izdržao u Sremskoj Mitrovici i Lepoglavi, gde je među zatvorenicima razvio raznovrsnu političku aktivnost, zbog čega je, 1934. godine, osuđen na još dve godine, pa je tako izdržao 14 godina na robiji.

I pored teških zatvorskih uslova, Moša je nastavio revolucionarnu aktivnost. Njegovim izuzetnim zalaganjem, tamnice su pretvorene u škole komunista. Bio je organizator mnogih akcija političkih osuđenika protiv zatvorskog režima: demonstracija, štrajkova glađu i dr.

Od velikog je značaja prevod Marksovog "Kapitala" koji je na robiji, zajedno sa Rodoljubom Čolakovićem, preveo Moša Pijade. Pored toga, preveo je "Komunistički manifest", "Bedu filozofije" i "Kritiku političke ekonomije". U zatvoru u Lepoglavi Moša je, 1930. godine, upoznao Josipa Broza Tita.

U aprilu 1939. godine, Moša je, posle 14 godina, izašao s robije. Odmah je nastavio partijski rad u Beogradu. Januara 1940. godine Pijade je ponovo uhapšen i upućen u koncentracioni logor u Bileću, u kome je ostao do aprila 1940. godine. Na Petoj zemaljskoj konferenciji KPJ, oktobra 1940. izabran je za člana CK KPJ. Februara 1941. godine Moša je ponovo uhapšen, ali je pušten dva dana pre napada Trećeg Rajha na Jugoslaviju.

Posle aprilskog rata i okupacije Kraljevine Jugoslavije, Moša je od strane CK KPJ upućen u Crnu Goru, da izvrši pripreme za ustanak. Po izbijanju Trinaestojulskog ustanka u Crnoj Gori, učestvuje u organizaciji ustanka, a od decembra 1941. prelazi u Vrhovni štab NOPOJ-a, u kome se kao načelnik ekonomskog odeljenja i odeljenja za pozadinske vlasti najviše bavio organizovanjem narodne vlasti i pozadine.

Kao najpoznatiji Jevrejin u partizanima, bio je glavna meta nacističke i četničke antisemitske propagande.

U razvoju i učvršćivanju Narodnooslobodilačkih odbora (NOO), veliku ulogu su odigrali Fočanski propisi koje je, februara 1942. godine, izdao Vrhovni štab, a pripremio Moša Pijade.

Moša se izvesno vreme posvetio stvaranju AVNOJ-a, a na njegovom Drugom zasedanju u Jajcu najaktivnije je učestvovao u izradi svih odluka koje su bile temelj nove socijalističke Jugoslavije. Na Drugom zasedanju izabran je za potpredsednika AVNOJ-a.

On je osnivač i prvi saradnik Telegrafske agencije nove Jugoslavije (Tanug), 5. novembra 1943. godine.

Posle oslobođenja, Moša je stalno biran za poslanika Savezne narodne skupštine. Bio je i poslanik Narodne skupštine NR Srbije, prvog i drugog saziva. Do januara 1953. godine bio je u Saveznoj skupštini predsednik Ustavotvornog, a zatim Zakonodavnog odbora. Od januara 1953. do do januara 1954. godine bio je potpredsednik Saveznog izvršnog veća, a od 1954. do 1957. predsednika Savezne skupštine.

Jedan je od autora prvog Ustava FNRJ iz 1946. godine, Ustavnog zakona i drugih zakona koji su predstavljali pravne temlje FNRJ i njenih ustanova. Učestvovao je i na Mirovnoj konferenciji u Parizu.

Na Petom i Šestom kongresu KPJ, biran je u Politbiro Centralnog komiteta KPJ. Bio je član Predsedništva Socijalističkog saveza radnog naroda Jugoslavije, Centralnog odbora Saveza boraca, redovni član Srpske akademije nauka, član Udruženja novinara i Udruženja likovnih umetnika. Imao je čin rezervnog general-majora JNA.

Ostavio je za sobom oko 120 slikarskih radova (od kojih je dve trećine izgubljeno) i više stotina skica i crteža.

Umro je u Parizu, 15. marta 1957. godine, vraćajući se u iz Londona, gde je predvodio jugoslovensku parlamentarnu delegaciju. Sahranjen u Beogradu, u Grobnici narodnih heroja na Kalemegdanu, zajedno sa Đurom Đakovićem, Lolom Ribarom i Ivanom Milutinovićem.

Ivan

Ivan Milutinović Milutin (Stijena Piperska kod Podgorice, 27. septembar 1901 — Višnjica kod Beograda, 23. oktobar 1944) bio je jugoslovenski komunista i revolucionar, član rukovodstva Komunističke partije Jugoslavije, učesnik Narodnooslobodilačke borbe i narodni heroj Jugoslavije.

Godine 1923. je postao član tada ilegalne Komunističke partije. Za vreme studija prava u Beogradu, aktivno je učestvovao u revolucionarnom studentskom pokretu i bio jedan od njegovih rukovodilaca. Kasnije je rukovodio sindikalnom organizacijom i organizacijom Crvene pomoći, a politički je radio i u rodnom kraju. Zbog revolucionarnog rada je bio hapšen i osuđivan, a avgusta 1928. je bio uhapšen i februara naredne godine osuđen na šest godina zatvora.

Za vreme izdržavanja zatvorske kazne u Sremskoj Mitrovici i Lepoglavi, aktivno je učestvovao u borbi političkih zatvorenika za bolje uslove boravka u zatvoru, zbog čega je 1934. godine bio osuđen na još dve godine zatvora. Nakon izlaska na slobodu, ponovo se posvetio partijskom radu i delujući u Beogradu i Crnoj Gori. Godine 1939. je bio izabran za člana Centralnog komiteta KPJ. Od januara do maja 1940. godine je bio zatvoren u logoru u Bileći. Oktobra 1940. na Petoj konferenciji KPJ je bio izabran za Politbiroa CK KPJ.

Nakon okupacije Jugoslavije 1941. godine, kao član rukovodstva KPJ, učestvovao je u organizovanju Narodnooslobodilačkog pokreta (NOP). Kao član Vrhovnog štaba delovao je najpre u zapadnoj Srbiji, a potom je od novembra 1941. boravio u Crnoj Gori, gde je bio komandant Glavnog štaba NOP odreda Crne Gore. Zajedno sa Vrhovnim štabom i proleterskim brigadama je juna 1942. napustio Crnu Goru i otišao u Bosansku krajinu, gde je novembra iste godine na Prvom zasedanju AVNOJ-a postao član njegovog Izvršnog odbora.

Sa glavninom partizanskih snaga, prošao je kroz borbe u Četvrtoj i Petoj neprijatljeskoj ofanzivi, na Neretvi i Sutjesci, a novembra 1943. na Drugom zasedanju AVNOJ-a je postao član njegovog Predsedništva i poverenik za narodnu privredu u Nacionalnom komitetu oslobođenja Jugoslavije. U leto 1944. je boravio na oslobođenoj teritoriji Crne Gore, a u septembru je zajedno sa maršalom Titom otputovao u Sovjetski Savez, gde je odlikovan Ordenom Kutuzova.

Po povratku u Jugoslaviju, oktobra 1944. je boravio je oslobođenom Banatu. Nakon oslobođenja Beograda, 23. oktobra je iz Petrovgrada otišao u Pančevo, gde se ukrcao na jedan šlep i krenuo ka Beogradu. Na Dunavu, u blizini Višnjice, šlep je naišao na zaostalu nemačku minu, nakon čega je potonuo. Tom prilikom, od eksplozije i utapanja stradalo je ukupno sedmoro lica, među kojima i Ivan Milutinović. Prvobitno je bio sahranjen u Aleji narodnih heroja na Novom groblju, a 1948. godine je prenet i sahranjen u Grobnicu narodnih heroja na Kalemegdanu.

Za narodnog heroja je proglašen 6. jula 1945. godine. Od 1949. do 2002. godine grad Berane u Crnoj Gori nosio je u njegovu čast naziv Ivangrad.

Bonus video:

(Espreso.co.rs/Express.hr/Wikipedia)