SAHRANJENI SA SEKIROM I KOPČAMA: Pronađena grobnica srpskih vojnika

Na oko 300 metara od spomenika na brdu Vranjevac, u ataru sela Kula, pronađeni su ostaci tela srpskih vojnika poginulih u borbama u oktobru 1915. godine

Objavljeno: 09.06.2019. 10:06h

Pero Jovović

U ataru sela Kula, kod Požarevca, na brdu Vranjevac iskopane kosti, sa delovima vojničke opreme iz Prvog svetskog rata.

Na oko 300 metara od spomenika na brdu Vranjevac, u ataru sela Kula, pronađeni su ostaci tela srpskih vojnika poginulih u borbama u oktobru 1915. godine.

Na ostatke je 18. marta ove godine slučajno naišao meštanin Predrag Lukić dok je iz zemlje vadio mlado stablo divlje jabuke. On je o tome odmah obavestio Živislava Antonijevića, istraživača ratne prošlosti Braničeva i Stiga, i Dragana Jacanovića, arheologa Narodnog muzeja Požarevac, pišu "Večernje novosti".

"Izlaskom na lice mesta ustanovili smo da se u iskopu nalazi desetak ljudskih kostiju. Kasnijom ekspertizom nađenih vilica utvrđeno je da se radi o osobama starim od 20 do 25 godina. Nađene su i četiri čaure, kao i deo vojničke kopče i vojnička sekira. Kosti su spakovane, vraćene u zemlju i zatrpane, a predmeti predati Narodnom muzeju u Požarevcu", kaže Antonijević.

Arheološkom opservacijom utvrđeno je da je reč o grobnici vojnika poginulih u borbama vođenim u oktobru 1915. godine. Smatra se da su to srpski vojnici, jer su austrougarski sahranjeni na posebnom groblju između Kule i Boževca, odakle su njihova tela posle rata izmeštena.

"Izvesno je da delovi skeleta potiču od leševa sakupljenih na bojištu tokom asanacije terena koju su obavile nemačka i austrougarska vojska. Postoji priča da su teren čistili starci i žene koji nisu izbegli iz sela po povlačenju naše vojske", smatra Antonijević.

Ostaci srpskih vojnika nađeni su u severnoj humci, a pretpostavlja se da u njenoj blizini, na 30 metara, postoji još jedna. O otkriću koje ukazuje na postojanje masovne grobnice obavešteni su predsednik opštine Malo Crniće Goran Dačić i direktor Regionalnog zavoda za zaštitu spomenika kulture Dejan Radovanović.

Spomenik na brdu Vranjevac otkriven je 2015. , u čast vojnika i civila Braničevskog okruga nastradalih od 1912. do 1918. U blizini spomenika su očuvani rovovi srpske topovske baterije, koji su ograđeni užetom provučenim kroz izlivene topovske granate. U humkama koje se nalaze na oko 300 metara od spomenika smatra se da je pokopano stotinak srpskih vojnika. U planu je da im se održi opelo, a humke ograde i zaštite.

"Iskopavanjem je nađeno desetak ljudskih kostiju: delovi tri različite donje vilice, dve butne kosti, četiri kosti ruku, jedan deo karlice i nekoliko sitnijih fragmenata. Nesumnjivo je utvrđeno da se radi o tri različita skeleta", napisao je u službenoj belešci, nakon otkrivanja ostataka, arheolog Dragan Jacanović.

Zajedno sa Predragom Mirkovićem, Antonijević je objavio četvorotomnu knjigu "Srpski ratni pomenik", u kojoj su navedena imena nastradalih i okolnosti pod kojima su okončali svoj život - u borbi, zarobljeništvu, od tifusa ili gladi. Knjiga sa 23.560 imena zalivena je voskom i uzidana u spomenik na Vranjevcu.