da se ne zaboravi
UMRLA JE MUČENIČKOM SMRĆU ČETA ĐAKA U JEDNOM DANU: Najstrašniji zločin nacista koji nikada nećemo oprostiti!
U streljanju su učestvovali i pripadnici jedinica Dimitrija Ljotića, koji su ubijali sopstveni narod
Na današnji dan, 21. oktobra 1941. godine Nemci su u Kragujevcu izvršili masovno ubistvo. Streljano je oko 3.000 ljudi. Među njima i đaci i profesori.
Jedan od nastavnika, koji je zagrlio dete koje je stajalo pored njega, pre nego što su ga meci presekli po telu, izgovorio je: "Pucajte, ja i dalje držim čas!".
Nemački okupatori su, kao odmazdu za pogibiju deset svojih vojnika u napadu partizana 16. oktobra 1941. na 3. bataljon 749. pešadijskog puka Vermahta, u Šumaricama 21. oktobra streljali 3.000 stanovnika Kragujevca i okolnih mesta, među kojima i 300 učenika srednjih škola i šegrta, kao i 15 dečaka, čistača obuće.
U streljanju su učestvovali i pripadnici jedinica Dimitrija Ljotića, koji su ubijali sopstveni narod. Prema svedočenjima preživelih, "Ljotićevci" su Kragujevčanima, kada su se čuli neprekidni rafali, govorili da je reč o vojnoj vežbi.
U Srbiji je 21. oktobar Dan sećanja na žrtve u Drugom svetskom ratu, a danas se komemorativno obeležava godišnjica masovnog streljanja u kragujevačkim Šumaricama.
Pesnikinja Desanka Maksimović napisala je 1941. godine, pošto je čula detalje masakra u Kragujevcu, pesmu "Krvava bajka". Pesma je objavljena tek nakon završetka Drugog svetskog rata. Krvava bajka se smatra jednim od najsnažnijih poetskih dela inspirisanih ratnim zbivanjima.
Podsetite se nezaboravnih stihova:
Krvava bajka
Bilo je to u nekoj zemlji seljaka na brdovitom Balkanu, umrla je mučeničkom smrću četa đaka u jednom danu. Iste su godine svi bili rođeni, isto su im tekli školski dani, na iste svečanosti zajedno su vođeni, od istih bolesti svi pelcovani, i svi umrli u istom danu. Bilo je to u nekoj zemlji seljaka na brdovitom Balkanu, umrla je mučeničkom smrću četa đaka u jednom danu. A pedeset i pet minuti pre smrtnog trena sedela je u đačkoj klupi četa malena I iste zadatke teške rešavala koliko može putnik ako ide peške... i tako redom. Misli su im bile pune istih brojki, i po sveskama u školskoj torbi besmislenih ležalo bezbroj petica i dvojki. Pregršt istih snova i istih tajni rodoljubivih i ljubavnih stiskali su u dnu džepova. I činilo se svakom da će dugo, da će vrlo dugo, trčati ispod svoda plava dok sve zadatke na svetu ne posvršava. Bilo je to u nekoj zemlji seljaka na brdovitom Balkanu umrla je junačkom smrću četa đaka u istom danu. Dečaka redovi celi uzeli se za ruke i sa školskog poslednjeg časa na streljanje pošli mirno kao da smrt nije ništa. Drugova redovi celi istog časa se uzneli do večnog boravišta.
Moleban streljanim đacima
Kraj spomenika streljanim đacima i profesorima u kragujevačkim Šumaricama održana je tradicionalna antiratna manifestacija Veliki školski čas, na dan kada se u Srbiji obeležava državni praznik Dan sećanja na sve žrtve iz Drugog svetskog rata. Sa mesta masovnog streljanja, gde su nemački fašisti izveli na streljanje, zajedno sa građanima i profesore i đake iz školskih klupa, Kragujevac i ovog 21. oktobra podseća, opominje i upozorava da se tako nešto više nikada i nigde ne ponovi, prenosi RTS. Navodi se da je Velikom školskom času i ove godine prethodio moleban, pomen žrtvama, koji je služio vladika šumadijski Jovan i sveštenici Šumadijske eparhije. Kraj spomenika đacima i profesorima položeni su venci Prve kragujevačke gimnazije, Kragujevca, Vlade Srbije, ambasada, gradova pobratima i prijatelja Kragujevca, diplomatskog kora. Ove godine izveden je dramski prikaz "Nisam kriv što sam živ", po tekstu Đorđa Milosavljevića, u režiji Slađane Kilibarde, koji su izveli glumci kragujevačkog Knjaževsko-srpskog teatra.
(Espreso.co.rs / Mondo)
Uz Espreso aplikaciju nijedna druga vam neće trebati. Instalirajte i proverite zašto!