SVAKODNEVNO PROLAZITE PORED OVOG SVETOG MESTA U SAMOM SRCU PRESTONICE: A da li ste znali kakvu tajnu krije?

Ulica Makedonska 23, u srcu Beograda, krije priču staru vekovima. Gotovo svakog dana prođemo pored jednog uskog, gotovo neprimetnog prolaza koji vodi u manastir i crkvu Svetog Petra Apostola, ne obraćajući pažnju i ne znajući šta se među tim zidinama krije.

Naime, jedna od najvrednijih istorijskih tekovina grada Beograda, sa neverovatno dugom istorijom, svoje skrovište našla je upravo na ovoj adresi - slika Bogorodice Beogradske.

U XVIII i XIX veku mnoge verske zajednice "otimale" su se za što verniju kopiju ove slike.

Ona početkom XVIII veka dospeva u Beograd, i to kao poklon hrišćana iz grada Pasau-a na Dunavu. Na slici je Marija Majka Božija sa detetom Isusom u naručju. Na poleđini slike nalazi se pergament sa latinskim natpisom koji u prevodu glasi:

Ovu sliku Blažene Djeve Marije Pomoćnice, po obliku i veličini milosne slike Pasavske, preslikane od vrlo slavnog slikara Jakova Krištofora Placera i dodirom čudotvorne slike na Pasavskoj gori posvećenu, velečasnom ocu Franji Ksaverskom Fogelu, prvom superioru Beogradske misije, da je postavi na veliki žrtvenik njezine crkve u Beogradu, poslao je Franjo Gulc, prefekt građanske kongregacije Bl. Djev. Marije od Anđela pozdravljene, koju su Pasavski Isusovci osnovali. Godine od anđeoskog pozdrava... 1718.

Ekipa "Espresa", u poseti ovom mestu, zatekla je Sandu Mišić jednu od zaposlenih pri ovoj crvki i manastiru, koja je za nas ispričala kratku priču o ovoj slici.

- To je slika Bogorodice Beogradske. Ona je došla u Beograd početkom 18. veka. Ova crkva u kojoj se danas nalazimo pripada isusovcima, odnosno jezuitima. U to vreme kada je ova ikona dospela u Beograd, crkvu su imali na Dorćolu na uglu Kralja Petra i Dušanove. Danas je tu Škola za obradu drveta. Kada je ta škola izgrađivana, pronađeni su temelji te prvobitne jezuitske crkve. Slika same Bogorodice je kopija slike "Marija Pomoćnica" od nemačkog renesansnog slikara. Kopije te slike su rasprostranjene po celoj Srednjoj Evropi vrlo često može da se nađe u - Sloveniji, Mađarskoj, Bavarskoj, Austriji - rekla je Sanda Mišić za "Espreso".

Dodala je još i kako je ova slika u vreme kada su Turci ponovo napali Beograd, 1739. godine i kada se stanovništvo povuklo, slika premeštena na Petrovaradin.

- Na Petrovaradinu ostala je do obnove i izgradnje ove crkve u kojoj se sada nalazi. Crkva je izgrađena 1934. godine, a slika se vratila u Beograd 1938. godine. Ona je inače i zaštitnica Beogradske nadbiskupije - zaključila je Sanda Mišić za "Espreso".

Slika Bogorodice Beogradske sa gore pomenutom posvetom, dakle, najpre se nalazila na glavnom oltaru kapele na Dorćolu, a zatim na glavnom oltaru crkve sazidane 1732. godine i posvećene njoj u čast.

1739. godine pred najezdom Osmanlija beogradski isusovci sklanjaju je u Petrovaradin. Tada je na okvir ove slike postavljena metalna pločica u obliku zvezde sa natpisom:

Iz Beograda izgnana Devica, svojom zaštitom neprestano čuvaj Petrovaradince.

Istaknuta slova u latinskom natpisu daju godinu 1739.

Upravo ovaj gore pomenuti natpis bio je povod da naziv ove slike od "Marija Pomoćnica" bude promenjen u "Bogorodica Beogradska".

Sve do sredine septembra 1934. godine ova slika boravila je na ovom mestu, a potom je bila prebačena u Beograd.

Svečani prenos u Beograd opisao je jedan od očevidaca, isusovac Stjepan Krizin Flodin, rečima:

U subotu, 6. oktobra 1934. vratila se Bogorodica u Beograd iz kojeg je 1739. morala otići. Vratila se u Isusovačku crkvu kao što je u njoj nekad i bila. I kao da joj se žurilo, vratila se u crkvu, koja se tek nedavno dovršila, i koja se, treba otvoreno reći, i počela i dovršila baš brigom Bogorodice Beogradske.

Od te godine pa sve do dana današnjeg ta slika obitava na istom mestu. Moćna, na glavnom oltaru, bez reči ostavlja sve one koji joj dođu u posetu, bez obzira na veru i naciju, kao vrhunsko umetničko delo ikoje u svom nazivu nosi ono "Beogradska" - znak i obiležje da pripada srpskoj prestonici.

Podsetimo, isusovci, jezuiti ili punim nazivom - Družba Isusova su katolički muški red, čiji je osnivač Ignasio de Lojola u Parizu 1534. godine. Sa još šestorico njegovih studenata na Sorboni položio je monaški zavet sa namerom da misionarski deluju u Palestini. Ova mala, "odabrana" grupa nazivala je sebe "Hristovim vojnicima".

Ovaj crkveni red je danas najbrojniji u svetu. Broji oko 20.000 članova. A na prostoru bivše Jugoslavije i u Bugarskoj nalazi se oko 150 isusovaca.

Ovaj monaški red je svetovni, što znači da žive među ljudima. U vremenu reforme crkve, bili su jedni od onih koji su se zalagali za nju, a kao svoj osnovni cilj postavili su obrazovanje, i to visoko obrazovanje. Tako često pri njihovim crkvama i manastirima postoje i obrazovne ustanove.

TAJNE NARODNOG MUZEJA: Predstavljamo vam Zbirku strane umetnosti