RATOVAO JE SA VIKINZIMA, BIO JE PRVI SRPSKI CAR, 274 GODINE PRE DUŠANA SILNOG: A danas su svi zaboravili na njega!

Osim opšteg zanimanja i svođenja istorije srednjovekovne Srbije na period od Stefana Nemanje, popularnost serija kao što su Nemanjići govori nam koliko smo neobavešteni o periodu pre čuvenih Nemanjića. Malo ko zna ko je stvarno bio prvi srpski car.

Konstantin Bodin je bio srpski kralj od 1081. do 1099. godine i prvi Srbin krunisan za cara 1072. godine. Bio je sin kralja Mihaila Vojislavljevića. Kao mladi princ učestvovao je u buntovnim borbama protiv Vizantije. Tokom ustanka iz 1072. godine nosio je i titulu bugarskog cara kao Petar III.

Dugo se nije znalo koju titulu je nosio Konstantin, jedini izvor u kom se moglo protumačiti njegovo zvanje jeste „Spis o narodima“ ili „O upravljanju carstvom“ koje je napisao jedan od najčešće navođenih i tumačenih pisaca istorije naroda Konstantin Porfirogenit, vizantijski car iz dinastije Makedonaca, koji je živeo u desetom veku. Opisujući događaje koji su predhodili njegovom rođenju, autor sa nezadovoljstvom ističe da:

„Tamošnja plemena Hrvati i Srbi i Zahumljani i Travunjani i Konvljani i Dukljani i Pagani, odvojivši se od carstva Romeja, postadoše samostalni i nezavisni, ne pokoravajući se nikome. Ova plemena, kako kažu, nemaju arhonte (tj. knezove), već samo starce župane, na isti način kao i ostale Sklavinije.“

Ovaj pasus Porfirogenitovog dela važan je za razumevanje titula koje su srpski vladari uživali u desetom veku. On naime ovde tvrdi da se sve do kralja Stefana Prvovenčanog, vladar Srba nazivao starcem ili županom.

VELIKO OTKRIĆE

Međutim, 2008 godine javnosti je pokazano novo otkriće, Bodinov pečat koji je pronađen u Arheološkom muzeju u Istambolu.Otkriće predstavlja prvorazredni događaj za proučavanje srpske sfragistike, srednjovekovne i cele srpske kulture.

Na prednjoj strani se nalaze grudi Svetoga Teodora, koji u desnoj ruci drži skoplje, a u levoj štit, u čijem je središtu biser od kojeg se prema rubovima štita šire zraci.

Oštećen kružni natpis na grčkom bi se preveo:

„Konstantin, protosevast i eksusijast Duklje i Srbije”

A original:

„καὶ ἐζουσιαστ(η) Διοκλίας (καὶ) Σερβ(ίας)”

OSVAJANJA RAŠKE BOSNE I DRAČA

Zahvaljujući vojnoj sili, Bodin je uspeo da nametne vrhovnu vlast u Bosni i Raškoj. Prema Popu Dukljaninu, u Raškoj je postavio Marka i Vukana, a kneza Stefana u Bosni. Posle ovih pobeda između Bodina i Vukana je stvorena saradnja protiv Vizantije. Posle povlačenja Normana (1085) namesnik Drača, Jovan Duka, počeo je kontraofanzivu protiv Vukana i Bodina. Uspeo je da osvoji neke tvrđave, koje je srpski župan zaposeo, a u jednoj bici je potukao i zarobio Bodina (oko 1090). Vukana u Raškoj, Stefan u Bosni i župan Zahumlja uhvatili su priliku anarhije u državi da proglase nezavisnost od Bodina 1091. godine. I ako se Bodin vratio na presto kasnije iste godine, vladao je samo teritorijom Duklje i Travunije. Bodin je oslobođen od zarobljeništa, ali pod uslovom da služi Vizantiji. Trebao je priznati Vizantijsku vlast u državi, a neke gradove je i morao predati Vizantiji. Od tada, Duklja kao centar Srba počinje da slabi, a posle i ovoga Bodin nije predstavljao veliku opasnost Vizantiji.Od 1092. do 1096.

Konstantin je opsedao vizantijski Dubrovnik u koji su se sklonili njegovi rođaci za koje je verovao da mu ugrožavaju vrhovnu vlast. Iako nije uspeo da zauzme Dubrovnik, Bodin ga je blokirao izgradnjom kule na prilazu u grad, koji će od toga trpeti sve do Bodinove smrti u proleće 1099. godine. On je Dubrovniku poklonio crkvu Svetog Martina u Šumetu.

Normani

Zanimljiv je i Bodinov odnos sa čuvenim Vikinzima, odnosno Normanima. Usled njihove velike aktivnosti po celoj Evropi (čitaj osvajanja i pljačke), i Bodin je imao česte kontakte s njima. Godine 1081. Konstantin Bodin se ženi Jakvintom, ćerkom normanskoga vladara Arhiriza iz Barija u današnjoj Italiji.

1085. je, prilikom osvajanja na jugu, u Albaniji, od Normana oteo grad Drač, koji je ubrzo predao ga je Vizantijcima.

Bonus video:

(Espreso.co.rs)