SLIKA "DAMA SA LILA ŠALOM" PRVI PUT U SRBIJI: Jedna epoha, dva umetnika, tri muzeja - Gustav Klimt i Paja Jovanović

Dva naizgled različita umetnika - jedan iz Beča, drugi iz Vršca stvarali su u jednoj epohi i spojili tri muzeja u jednom izložbenom prostoru.

Tako je nastala nova izložba u Galeriji Matice srpske "Paja Jovanović i Gustav Klimt" koja od početka godine privlači veliko interesovanje javnosti.

Između ostalog, izložba pokazuje bliske veze između srpske i austrijske kulture.

"Paja Jovanović i Gustav Klimt. Jedna epoha, dva umetnika, tri muzeja" čine tri ženska portreta koja ukazuju na sličnosti i razlike među velikim umetnicima i govore o društvenom kontekstu u kojem su nastajala.

U prostoru Galerije Matice srpske prvi put je spojeno stvaralaštvo Paje Jovanovića i Gustava Klimta koje je pokrenulo dijaloge o njihovom umetničkom razvojnom putu.

Partner u realizaciji izložbi sa austrijskim muzejima je UNIQA koja je osigurala da dela iz čuvene Galerije Belvedere i Umetničko-istorijskog muzeja iz Beča po prvi put budu izložena u Srbiji.

Sonja Marić, direktorka brenda i komunikacije UNIQA osiguranja tokom obilaska izložbe istakla je da je deo njihove društvene odgovornosti usmeren na kulturu i da im je veliko zadovoljstvo što su građanima Srbije omogućili da uživaju u ovakvim delima.

- UNIQA osiguranje je kompanija koja dolazi iz Austrije i jedna je najvećih osiguravača umetničkih dela u celoj Evropi. Ima izuzetne saradnje sa muzejima, galerijama, aukcijskim kućama i privatnim kolekcionarima. Sa druge strane, UNIQA osiguranje u Srbiji je ponosno što je moglo da bude deo ovakve izložbe na način da je osigurala da ta umetnička dela dođu u Galeriju Matice srpske. Kao što sam naziv kaže, na jednom mestu imamo Paju Jovanovića, Gustava Klimta pod nazivom " Jedna epoha, dva umetnika, tri muzeja", ja bih dodala i jedno osiguravajuće društvo s obzirom da UNIQA ima dugogodišnju saradnju sa Galerijom Matice srpske kada je u pitanju saradnja sa austrijskim muzejima. Da bi se izložba realizovala, ovako vredna umetnička dela moraju da se osiguraju. U UNIQA osiguranju želimo da kažemo da osigurati ustvari znači sačuvati- sačuvati umetnička dela za generacije koje dolaze, navela je Sonja Marić za Espreso.

U duhu bečke secesije i gezamtkunstverka, tri izložene slike postavljene su u arhitektonski okvir-scenografiju koja nas uvodi u izmaštani bečki Salon šešira Oskara Hutera.

Nakon 1900. godine i Klimt i Jovanović su se gotovo isključivo okrenuli portretnom slikarstvu, i to predstavi žene koja je postala centralni motiv u njihovom stvaralaštvu, pa je odluka pala da se na ovoj izložbi prikažu upravo ženski portreti: Klimtova „Dama sa lila šalom” i Pajine „Bečlijka” i „Umetnikova supruga Muni”.

Cilj je bio da se izlože one slike koje nisu poznate domaćoj javnosti i koje se prvi put izlažu u našoj zemlji.

Autorka izložbe dr Snežana Mišić istakla je da je ova izložba vrhunac saradnje sa bečkim muzejima koju su započeli 2016. godine i ostvareni san da u Srbiji prvi put izlože originalno delo Gustava Klimta koje do 2013. godine nije bilo javno izlagano ni u Austriji.

- "Dama sa lila šalom" nastala je oko 1895. godine i na njoj već vidimo ono što će biti jedna od karakteristika Klimtovih dela a to je upotreba zlatnih listića. Ova slika je znenada stigla u Umetničko-istorijski muzej 2013. kao deo zaveštanja i predstavlja značajno otkriće jer se radi o slici koja je više od jednog veka bila u posedu porodice bečkog industrijalca Georga Lasusa, njenog prvog vlasnika i njegovih naslednika. Koliko je poznato, nikada do tada nije bila javno izlagana, a istraživačima Klimtovog stvaralaštva poznata je bila jedino na osnovu crno-bele fotografije. Slika je značajna jer pruža mogućnost novog sagledavanja Klimtovog stvaralaštva u godinama koje su prethodile osnivanju „Bečke secesije, navodi dr Snežana Mišić istoričarka umetnosti i muzejska savetnica Galerije Matice srpske.

Jovanovićeva „Bečlijka”, nastala oko 1905. i jedina je slika ovog umetnika u kolekciji Galerije Belvedere.

- Te godine je bila izložena na Jesenjoj izložbi u Kunstlerhausu, a zatim je otkupljuje austrijska država za tadašnju Modernu galeriju koja je otvorena 1903. u Donjem Belvedereu kao državna zbirka moderne umetnosti. Zanimljivo je da tri godine kasnije, 1908. godine, za istu tu galeriju, otkupljuje se Klimtov "Poljubac". Tako da je "Bečlijka" pre "Poljupca" stigla u Modernu galeriju i bila je jedna od prvih akvizicija, ističe dr Snežana Mišić.

Treća slika je Jovanovićeva „Umetnikova supruga Muni”, jedan od mnogobrojnih portreta na kojima je on prikazao svoju suprugu, ali jedini u kolekciji Galerije Matice srpske.

– Među velikim brojem žena koje su se našle pred Jovanovićevim štafelajem, Hermina Muni Dauber imala je posebno mesto. Najpre kao dugogodišnji model, a potom kao njegova supruga. Ona je prošla transformaciju iz anonimnog ženskog tela u personalizovanu osobu, slikarevu suprugu Herminu Jovanović, kakvu je vidimo na portretima, ističe istoričarka umetnosti Snežana Mišić.

Izložba, koja će trajati do 14. januara, pobila je sve rekorde posećenosti te su iz Galerije Matice srpske odlučili da nagrade 10000. posetioca koji će osvojiti nagradno putovanje za dve osobe u Beč kako bi Klimtova dela videli u punom sjaju u Galeriji Belvedere.

(Espreso)