DA LI JE U SRBIJI LEGALNO DA SE VENČATE SA BRATOM ILI SESTROM? Zakon je STRIKTAN po tom pitanju, ali OVO NIJE JASNO

Brak između krvnih srodnika nije samo tabu u svetu, već i krivično kršenje zakona u određenim državama.

U određenim evropskim džavama zakonom je dozvoljeno stupiti u brak sa krvnim srodnikom. Kako Metro navodi pozivajući se na brak prvih rođaka Čarlsa Darvina i Eme Vedgvud i brak rođaka trećeg stepena između kraljice Elizabete III i njenog supruga Filipa, u Velikoj Britaniji je legalno stupiti u bračnu zajednicu sa krvnim srodnikom.

Potom, u Nemačkoj je takođe dozvoljeno imati bračnu vezu sa rođakom, te navodno u 2007. godini između petine i četvrtine brakova među Turcima u Nemačkoj bilo je među rođacima.

No, to ne znači da se ne stigmatizuje i ne kritikuje ovakav zakon.

Zakon o braku u Srbiji po pitanju krvnih srodnika

U Srbiji se vrlo često brine o porodičnom stablu, te su građanke i građani jasno upoznati kako sa poreklom, tako i sa dalekim rodbinskim vezama.

Bez obzira na veroispovest građana i građanki Srbije, građansko venčanje podleže Porodičnom zakonu koji se mora poštovati prilikom sklapanja braka.

Naime, u Članu 19 Drugog dela Porodičnog zakona Republike Srbije, Smetnje za sklapanje braka - Krvno srodstvo jasno je istaknuto sa kim se građanke i građani ne smeju venčanti na građanskom nivou.

Prvo se navodi da se svi krvni srodnici u pravoj liniji i određene grupe krvnih srodnika po bočnoj liniji ne mogu venčati.

• Krvni srodnici u pravoj liniji

Krvni srodnici u pravoj liniji predstavljaju direktnu povezanost između srodnika putem predak-potomak. Stoga svaki građanin i svaka građanka ima krvne srodnike u pravoj liniji, a to su: majka, otac, babe, dede, prababe, pradede... Dok oni koji imaju decu, imaju sledeći niz krvnih srodnika u pravoj liniji: ćerka/sin, majka, otac, babe, dede, prababe, pradede... Sa ovim krvnim srodnicima nije dozvoljeno stupiti u brak.

• Krvni srodnici po bočnoj liniji

Krvni srodnici po bočnoj liniji predstavljaju krvne srodnike koji nisu na direktnoj liniji predak-potomak, već su povezani krvnom linijom zajedničkog pretka.

Naime, to su rođeni brat i sestra (krvno srodstvo po roditeljima), polubraća i polusestre (krvno srodstvo po jednom od roditelja), stric/ujak/tetka i sestrić/ sinovac/ sestričina/ sinovica (krvno srodstvo po babi i dedi sa očeve ili majčine strane), kao i deca rođenih braće i sestara (krvno srodstvo po babi i dedi sa očeve ili majčine strane), te deca braće i sestara po ocu ili majci (krvno srodstvo po babi i dedi sa očeve ili majčine strane). Sa ovim krvnim srodnicima se ne smete stupiti u brak na građanskom venčanju.

Ono što ostaje nejasno u vezi sa smetnjama za sklapanje braka prema krvnim srodnicima po bočnoj liniji jesu dve stvari:

1. Da li se zabranjuju svi brakovi između strica/ujaka/tetke i sinovice/sestričine/bratanca i sestrića (dakle onih koji imaju zajedničkog pretka poput pradede/prababe) ili samo oni koji se odnose na to da su stric/ujak/tekta rođeni brat/sestra majke ili oca, to jest da su sinovica/sestričina/bratanac i sestrić deca rođenih braće/sestara? Drugim rečima, ostaje nejasno da li je dozvoljeno da stupite u bračni odnos sa, primera radi, stricem sa kojim ste u krvnom srodstvu po pradedi ili prababi.
2. Da li se deo " deca braće i sestara po ocu ili majci" odnosi na svu braću i sestre koju osoba ima, iako oni nisu deca rođenih braće i sestara, već imaju zajedničkog pradedu/čukundedu? Prostije rečeno, da li je omogućeno venčati se sa bratom i sestrom sa kojima ste u krvnom srodstvu po, primera radi, prababi ili pradedi.

Nedostatkom jasnije definisanosti ova dva dela Zakona, verovatno se ostavlja mogućnost pojedinačnog odlučivanja za određene krvne srodnike, no do tačnog odgovora nismo došli jer nismo dobili zvanične odgovore matičara i nadležnih organa do trenutka objavljivanja teksta.

Adoptivno srodstvo

Strah i bes koji je nastao u trenutku kada je Vudi Alen objavio da će se oženiti sa svojom usvojenom ćerkom Sun-I Previn povukao je i pitanja da li se podjednako posmatra biološko roditeljstvo kao i ono adoptivno.

Porodični zakon Republike Srbije u Članu 20 drugo dela (Smetnje za sklapanje braka - Adoptivno srodstvo) jasno definiše da se smetnje za sklapanje braka jednako posmatraju kod usvojene dece i usvojitelja kao i kod bioloških srodnika.

*Čak je i zbranjeno sklopiti brak između štićenika i staratelja.

Jedino što je u vezi sa porodičnim vezama podložno promeni jeste sklapanje braka između tazbinskih odnosa: svekar i snaha, zet i tašta, očuh i pastorka te maćeha i pastor. A promena je u stvari dozvola za stupanje u brak, i to "iz opravdanih razloga" koji u Zakoun nisu objašenjeni.

Bonus video:

(Espreso)