DOK JE BIO U ZATOČENIŠTVU ZAVETOVAO SE SVECU DA ĆE IZGRADITI MANASTIR Neverovatna priča o nastanku SRPSKE SVETINJE

Manastir Đurđevi stupovi sa crkvom Sv. Đorđa sagradio je župan Stefan Nemanja u znak zahvalnosti svetom Đorđu, kojem se molio, pošto je uspeo da se oslobodi iz pećine u kojoj je bio zatvoren u tamnici. Po zapisima Stefana Prvovenčanog, Stefana Nemanju su u pećinu zatvorila braća Tihomir, Stracimir i Miroslav, posle sukoba koji je izbio između njih. Kada je izašao iz tamnice, Stefan Nemanja je preuzeo vlast od njih i zauzeo mesto velikog župana u Raškoj. Zato se spominje 1167. godina kao godina početka gradnje manastira, koji je završen četiri godine kasnije dok je oslikavanje završeno 1175. godine.

Manastir je u srednjem veku imao veliki ugled. Obimni radovi na manastiru rađeni su i za vreme kralja Dragutina, poslednjeg vladara iz loze Nemanjića koji je stolovao u Rasu. Severozapadna ulazna kula je u Dragutinovo vreme pretvorena u crkvu – kapelu i tada je ukrašena freskama. Sagrađena je i nova trpezarija sa kuhinjom, a koliko je kralj Dragutin, kao njegov drugi ktitor, voleo Đurđeve Stupove vidi se i po tome što je tražio da mu tu bude večni dom.

Kada je reč o samom nazivu manastira, prozirno je da se prvi deo imena odnosi na Svetog Đorđa, dok je druga reč, stup, manje poznata jer se više ne upotrebljava, a evo i šta predstavlja – stup je prostraniji komad obradivog zemljišta u posedu vladara, vlastele ili crkvenih institucija, koji su ga neposredno iskorišćavali. Još se mogu definisati kao deo vlastelinske rezerve, koji su besplatno obrađivali lokalni stanovnici određenog područja.

Krajem 17. veka manastir je stradao od strane Turaka, a zatim i za vreme Prvog i Drugog svetskog rata. Njegova rekonstrukcija traje već 40 godina, uz ozbiljan trud da se sačuva njegov autentičan, raški stil.

Stupovi su izgrađeni karakterističnim stilom koji predstavlja jedinstvenu sintezu dve graditeljske koncepcije srednjega veka, vizantijske arhitekture na istoku i romanske arhitekture na Zapadu. Crkva svetog Đorđa ima važno mesto u formiranju ove arhitekture, poznate pod nazivom Raška škola, kao građevina kojom započinje ova stvaralačka epoha u arhitekturi srednjovekovne Srbije.

Nemanjići su iza sebe ostavili na desetine zadužbina, što ih čini najvećim ktitorima u istoriji srpske države. Moglo bi se reći da je gradnja manastira Đurđevi stupovi bila prelomna tačka kada je reč o uspostavljanju određene političke ideologije Nemanjića i spomenik pismenosti na ovom tlu, jer ukazuje na početke opismenjavanja srpskog naroda. Tadašnja srpska država funkcionisala je neodvojivo od vere, a upravo je Stefan Nemanja bio taj koji je uspostavio novi sistem vrednosti, dok su ga ostali vladari iz te dinastije verno sledili.

(Espreso / Lepote Srbije)