SIMPTOMI TUBERKULOZE MOGU BITI I ONI KOJE ČESTO ZANEMARIMO: Danas posebno moramo pričati o ovoj POŠASTI, VAŽNO JE!

Iako se drži pod kontrolom duže od jedne decenije, tuberkuloza u Srbiji nije iskorenjena. Prošle godine su u našoj zemlji registrovane nove 434 osobe, među kojima je i 24 maloletnih. Obolele od ove zarazne i podmukle bolesti stare koliko i čovečanstvo, navode u Institutu za javno zdravlje “Milan Jovanović Batut” povodom 24. marta, Svetskog dana borbe protiv tuberkuloze.

Kroz istoriju je tuberkuloza (TBC) u narodu dobijala različita imena: sušica, bela kuga ili jeftika. Nekada je bila masovna bolest i odnosila čitave porodice. TBC može da napadne sve organe, ali se najčešće ispoljava kao plućna tuberkuloza. Izazivač ove bolesti je veoma otporna bakterija Mycobacterium tuberculosis, nazvana Kohov bacil, po Robertu Kohu koji ga je i otkrio 1882. godine. U većini slučajeva ova bolest se završavala smrću sve dok 1944. godine Selman Waksman nije otkrio prvi lek protiv tuberkuloze “Streptomycin”

Kada je u pitanju TBC, u Srbiji je epidmiološka situacija stabilna unazad više od 10 godina, zahvaljujuci primeni programske zdravstvene zaštite zasnovane na savremenim međunarodnim strategijama prevencije i kontrole ove bolesti. U Institutu za javno zdravlje Srbije “Milan Jovanović Batut” napominju da se povremeno registruju epidemije u kolektivima, kao što su škole i druge ustanove kolektivnog smeštaja.

- Prema preliminarnim podacima, u 2022. godini u Srbiji su registrovane 434 osobe obolele od tuberkuloze. Tokom 2021. i 2020. godine prijavljeno je 259 i 314 slučajeva obolevanja od svih oblika tuberkuloze, koji podležu obaveznom prijavljivanju, sa notifikacionom stopom od četiri, odnosno, pet obolelih na 100.000 stanovnika – kažu u Institutu “Milan Jovanović Batut”.

Broj obolelih i vrednosti notifikacione stope u 2021. i 2020. godini su niže u odnosu na 2019. godinu kada su prijavljena 623 obolela od tuberkuloze, što delimično, kako napominju u “Batutu”, može biti posledica smanjenog otkrivanja i prijavljivanja slučajeva kao rezultat javno zdravstvenih i socijalnih mera koje je zemlja uvele kao odgovor na COVID-19 epidemiju.

Ipak, po statističkim podacima kojima raspolaže “Batut”, prošle godine je u Srbiji registrovano 24 dece uzrasta do 18 godina obolele od tuberkuloze, dok je 2021. i 2020. godini registrovano 13 i 12 dece istog uzrasta.

Što se tiče rasprostranjenosti obolelih po regionima, najviša notifikaciona stopa je registrovana u Raškom okrugu (6,24 na 100.000 stanovnika) i Mačvanskom (5,74/100.000), a najniža u Pirotskom okrugu (2,12/100.000). Pomoravski i Jablanički nisu prijavili nijedan slučaj tuberkuloze u 2021. godini. S druge strane, prijavljeno je osam smrtnih ishoda od tuberkuloze, što je za 20 odsto manje u odnosu na prethodnu godinu kada je zabeleženo 10 smrtnih ishoda i za 10 procenata manje u odnosu na 2019. godinu.

Simtomi mogu biti nespecifični

Kako upozoravaju lekari, simptomi koji upućuju na TBC često su nespecifični: malaksalost, gubitak apetita, gubitak telesne težine, noćno znojenje, lupanje srca. Povišena temperatura se javlja u talasima sa kraćim ili dužim razmacima. Zato ako neko ima ponavljane „prehlade ili gripove“ treba posumnjati na tuberkulozu. Kašalj je u početku suv, kasnije se javlja iskašljavanje sluzavo-gnojavog sekreta , ponekad se javlja i iskašljavanje krvi. Kod odmaklih promena u plućima nastaje i gušenje.

Snimak pluća je prva dijagnostička metoda koju treba uraditi kod pojave ovih simpotoma, a definitivna dijagnoza se postavlja kada se dokaže postojanje Mycobacterium tuberkulosis u iskašljanom sadržaju. Lečenje je dugo, najmanje 6 mesci i sa više lekova. Započinje se u bolničkim uslovima, u izolaciji, sve dok je bolesnik infektivan za okolinu, zatim se nastavlja u kućnim uslovima uz redovne mesečne kontrole.

Najznačajnija mera prevencije obolevanja od tuberkuloze je je BCG vakcinacija, koja se sada sprovodi pri rođenju deteta.

- Unazad nekoliko godina obihvat BCG vakcinacijom u Srbiji je visok (97-99%), što je iznad proseka za Evropski region. BCG vakcina ne sprečava obolevanje od tuberkuloze već sprečava pojavu teških formi tuberkuloze u dečjem uzrastu, kao što su rasejana (milijarna) tuberkuloza i tuberkulozni meningoencefalitis – navode u Institutu “Batut”.

(Espreso / Blic)