KRALJ MILUTIN NIJE JEDINI BIO OŽENJEN DEVOJČICOM: I ovaj SRPSKI VLADAR je za ženu uzeo MLADU PRINCEZU!

Neobična, pa čak i za ono vreme neprihvatljiva ideja o bračnoj zajednici petogodišnje vizantijske princeze Simonide i srpskog kralja Milutina intrigira mnoge ljubitelje istorije širom sveta. Međutim, mnogi zaboravljaju da je i Milutinov sin Stefan Dečanski, takođe iz političkih razloga, za ženu uzeo mladu princezu od koje je bio znatno stariji.

Kada je Stefanu Dečanskom umrla prva žena Teodora, u oktobru 1322, sa kojom je imao i sina Stefana Dušana, kralj je odlučio da se oženi po drugi put namerivši da sklopi jake političke veze sa Vizantijom. Po ugledu na svog oca, kralja Milutina, i Stefan Dečanski bira mladu vizantijsku princezu od samo 12 godina, onoliko koliko je tada imao i njegov sin Stefan Dušan.

Kraljica Marija Paleolog bila je kći vizantijskog panipersevasta Jovana Paleologa, odnosno, sinovica vizantijskog cara Andronika II Paleologa. Samim tim, bila je u srodstvu sa bivšom srpskom kraljicom, Simonidom, suprugom kralja Stefana Uroša II Milutina. Ona se poprilično mlada udala za srpskog kralja Stefana Dečanskog, međutim, njene godine su bile daleko prihvatljivije u odnosu na godine njene tetke Simonide.

Granica zasnivanja potpunih bračnih odnosa za žensku decu bila je 12-13 godina, mada ona nije postojala za vladarske brakove od izuzetne političke važnosti. Po srednjovekovnim merilima mlade plemkinje su postajale punoletne obično u 12. godini i tada su i udavane jer se smatralo da su dovoljno stare da preuzmu sve bračne obaveze. Time se, iako je razlika u godinama među partnerima bila prilično velika, ovaj brak nije smatrao neprihvatljivim.

Kralj Stefan Dečanski, za kog se smatra da je rođen oko 1276. godine, u trenutku ženidbe sa dvanaestogodišnjom Marijom 1324. godine imao je oko 48 godina. Njegov sin Stefan Uroš IV Dušan Nemanjić imao je jednako godina kao njegova nova maćeha – 12.

Kako je Marija bila vrlo lepa, srpski kralj je prilično izgubio glavu za svojom mladom suprugom. Njemu, već ostarelom kralju, prijala je pomisao da će sa mladom suprugom u svojim već poodmaklim godinama dobiti sina. Istorija beleži da tih godina Stefan Dečanski nije preduzimao nikakve ratne poduhvate i da je period do 1328. godine protekao u miru i odgajanju njihovo troje dece. Marija Paleolog Nemanjić je do svoje 19. godine rodila srpskom kralju sina Simeona (Sinišu) i ćerke Jelenu i Teodoru. Ratničke avanture kralj je zamenio porodičnim životom i čestim odlascima u lov.

Međutim, ovaj brak nije dugo trajao. Avgusta 1331. godine, kralj Stefan Dečanski zbačen je sa prestola od strane sina Stefana Dušana i ubrzo je ubijen u Zvečanu. Pojedini izvori toga doba navode da je odnos između kralja Stefana i njegovog sina, “mladog kralja” Stefana Dušana, remetila upravo mlada i ambiciozna kraljica Marija nastojeći da, uz podršku Vizantije, obezbedi presto Srbije svome sinu Simeonu. Time bi mladi i ambiciozni Dušan bio potisnut u drugi plan.

Novi vladar Srbije, Stefan Uroš IV Dušan, nije pravio nikakve smetnje ni udovici svoga oca, a ni njenom sinu, Simeonu (Siniši). Naprotiv, Dušanov polubrat će, u vreme najvećeg sjaja srpske srednjovekovne države, poneti jednu od najviših titula na srpskom carskom dvoru – titulu despota i postati jedan od 24 člana nove raške vlastele.

Marija Paleolog se ubrzo nakon smrti supruga zamonašila, ponevši monaško ime Marta. Monahinja Marta umrla je 7. aprila 1355. godine, 8 meseci pre samog Stefana Dušana, ne dočekavši duboku starost baš kao ni srpski car koji je bio njenih godina. Sahranjena je u Skoplju.

(Espreso / Opanak)