SRPSKA VOJSKA SE PODIGLA KAO FENIKS! Evo zašto je cvet Natalijina ramonda postao SIMBOL Dana primirja

Dan primirja u Prvom svetskom ratu obeležava se danas, na dan kada su sile Antante i Nemačka 1918. godine u Francuskoj potpisale primirje. Na ovaj dan odaje se počast svim vojnicima Kraljevine Srbije koji su se hrabro borili, kao i svim civilnim žrtvama u periodu od 1914. do 1918. godine.

Šta se dogodilo 11. novembra?

Jedanaestog novembra 1918. godine u 11 časova zvanično su, posle kapitulacije Nemačke, prestala ratna dejstva. To je označilo kraj surovog Velikog rata. Nešto ranije, 3. novembra, kapitulirala je Austrougarska, a pre toga njihovi saveznici Bugarska i Osmansko carstvo.

Primirje je potpisano na teritoriji današnje Francuske na liniji ratovanja, u posebnom vagonu francuskog maršala Ferdinanda Foša u šumi u blizini gradića Kompjenj.

Sporazumom iz Kompjenja su dogovoreni prekid vatre, povlačenje nemačkih trupa, razmena zarobljenika, a postignut je i sporazum o ratnoj odšteti, kao i dogovor o uništavanju nemačkih ratnih brodova i podmornica.

Većina Nemaca je ovaj poraz doživela kao veliko poniženje, jer je njihova vojska smatrala da je nadomak pobede. Istoričari danas uglavnom smatraju da su to razočaranje i odredbe o takozvanoj reparaciji bili osnova za nemačko nezadovoljstvo i uvod u Drugi svetski rat.

Rat, koji je trajao od 1914. godine, formalno je okončan Versajskim mirom 28. juna 1919.

Natalijina ramonda

Kao glavni motiv za amblem Dana primirja koristi se cvet Natalijina ramonda, ugrožena vrsta u Srbiji. Ovaj cvet je u botanici poznat i kao cvet feniks. Osim ovog, u amblemu se pojavljuje i motiv trake Albanske spomenice, koja se nalazi iznad cveta.

Simbolika Natalijine ramonde je višestruka, kako zbog staništa, tako i zbog imena. Ovaj cvet uglavnom raste na istoku Srbije, ali i na planini Nidže, čiji je najviši vrh Kajmakčalan, poprište slavne bitke u Prvom svetskom ratu. Ova retka i zaštićena biljka raste na području Balkana - u Srbiji, Severoj Makedoniji i Grčkoj.

Druga simbolika leži u činjenici da je ovo biljka feniks - kao što je srpska vojska, posle svih stradanja i gubitaka koje je podnela, izašla iz rata kao pobednica.

Albanska spomenica

Spomenica za vernost otadžbini 1915, u narodu poznatija kao Albanska spomenica, jednostepeno je državno vojno i civilno odlikovanje koje su stekli svi pripadnici srpske vojske koji su se povlačili preko Albanije u zimu 1915-1916.

Ustanovljena je 5. aprila 1920. godine ukazom prestolonaslednika princa-regenta Aleksandra I Karađorđevića u tada već novoj državi, Kraljevini Srba, Hravata i Slovenaca.

Medalja za spomen je počasno odlikovanje nižeg ranga, ali ima svoju istorijsku težinu, jer se dodeljuje o godišnjicama i jubilejima svim učesnicima nekog događaja. Prvi primerak spomenice je prikačen na kraljeve grudi 17. avgusta 1921, a udruženje nosilaca je osnovano u decembru 1937. godine.

Obeležavanje u svetu

Jedanaesti novembar je dan sećanja na veterane iz Prvog, ali i Drugog svetskog rata u Velikoj Britaniji, Kanadi, Australiji i Francuskoj.

U Britaniji i zemljama Komonvelta običaj je da se u 11 sati žrtvama oda počast minutom ćutanja u vreme kad je primirje 1918. stupilo na snagu. Praznik se naziva Dan sećanja ili Dan primirja, a u Velikoj Britaniji se obeležava od prve godišnjice, 11. novembra 1919.

Simbol ovog praznika u Velikoj Britaniji je crveni cvet maka, koji raste na nekadašnjim bojnim poljima u Belgiji i na severu Francuske.

Na obeležavanju 100 godina od potpisivanja primirja 2018. održana je velika parada u Parizu, a među gostima je bila i kancelarka Nemačke Angela Merkel.

U Sjedinjenim Američkim Državama ovaj praznik se zove Dan veterana.

Obeležavanje u Srbiji

Dan primirja se u Republici Srbiji proslavlja od 2012. godine. Pre toga se obeležavao na prvim časovima u svim osnovnim i srednjim školama u Srbiji od 2005. godine.

Ovo je državni praznik i obeležava se neradno, tako da državni organi i pojedini firme ne rade.

(Espreso/24sedam)