"MERMER I ZVUCI" SPOJ DVE VELIKE LJUBAVI ARANĐELOVČANA: Sve se dešava na OVOM MESTU!

U centralnom delu Šumadije, okružen vencima Bukulje i Venčaca, na nadmorskoj visini od 270 metara nalazi se grad Aranđelovac. Materijalni tragovi starih kultura potvrđuju da se na ovom prostoru život odvijao u kontinuitetu još od starijeg kamenog doba.

Naselje Vrbica, iz kog će se kasnije razviti Aranđelovac, prvi put se pominje 1735. godine kao „Šanac Vrbica“, naseobina sa 50 kuća i 300 stanovnika.

Od ulaza u grad, nekad sela Vrbica, a danas užeg gradskog područja, vodi dugačka glavna ulica sve do centra grada, gde je na prostoru od 24 hektara prelepog parka smeštena Bukovička banja. Trgovačko-zanatska zona danas je zaštićena kao stara čaršija kojom se, kao i nekad, nižu radnje, kafei, poslastičarnice, restorani… Ulica danas nosi ime osnivača grada, knjaza Miloša, i spaja dve zaštićene kulturno istorijske celine: banjski park i Muzej paleolita u pećini Risovača. Orašac, treća zaštićena zona, nalazi se na ulazu u grad. Marićevića jaruga je mesto podizanja Prvog srpskog ustanka, koji se smatra početkom stvaranja moderne srpske države. Nedavno je odlukom Vlade Republike Srbije vraćena centralna proslava obeležavanja Dana državnosti ispred škole – muzeja u Mesnoj zajednici Orašac.

U delu grada koji čini banju, u miru zelenila i cvetnih aleja, smešteni su banjski objekti, hoteli, izvori mineralne vode i privatne kuće sa sobama za izdavanje.

Jedan od najvećih i najatraktivnijih parkova slobodne skulpture u Evropi je u Aranđelovcu. Park je danas jedan od najvećih evropskih muzeja skulpture u otvorenom prostoru nastalih tokom 53 godina simpozijuma „Beli Venčac“. Na otvorenoj sceni se, tokom leta, održavaju pozorišne predstave, folklor kao deo smotre „Mermer i zvuci“.

Smotra umetnosti „Mermer i zvuci“ može se pohvaliti dugom tradicijom umetničkog stvaranja i prikaza.

U periodu od 1966. do 1973. godine osmišljena su tri oblika kulturno-umetničkog delovanja, svaki sa specifičnim odlikama, ali programski međusobno komplementarno povezana: Simpozijum skulpture „Beli Venčac“ 1966. godine, Smotra „Mermer i zvuci“ 1968. godine i Međunarodni festival „Svet keramike“ 1973. sa svojim simpozijumima od 1974. godine.

Na dan 4. jula 1968. godine prvi put su se oglasile fanfare i najavile susret zvuka sa mermerom i smotru najvrednijih muzičkih, folklornih, dramskih, baletskih, književnih, likovnih i filmskih ostvarenja. Posebno mesto u sećanju onih koji prate Smotru „Mermer i zvcuci“ zauzimaju istaknuta imena raznovrsnih i renomiranih umetnika- književnika, kritičara, reditelja, teatrologa, kompozitora, dirigenata, novinara, publicista, političara, kulturnih poslenika. Na hiljade umetnika davali su i daju kako početne tako i za budućnost 21. veka programske impulse i smernice, istrajavajući na održavanju visokih umetničkih kriterijuma u odabiru festivalskih programa Smotre umetnosti „Mermer i zvuci“.

Od 1973. godine sintezi mermera i zvuka pridružuju se i keramičari, rađa se Međunarodni festival „Svet keramike“. Već od naredne 1974. godine do danas svakoga leta u Aranđelovcu se okupljaju naši i inostrani keramičari, radeći u najkvalitetnijoj glini, nastojeći da povrate ugleda najstarijoj umetnosti civilizacije.

U Narodnom muzeju u Aranđelovcu, gde se trenutno nalazi zbirka umetničke keramike ovog festivala, čuva se oko 800 komada umetničkih dela nastalih na ovom simpozijumu Smotre umetnosti „Mermer i zvuci“ Najzad, ostvaren je koncept totalnog umetničkog festivala, sinkretičkog karaktera, gde se svakoga leta susreću i kreiraju sve umetničke tvorevine ljudskog duha umetnici iz zemlje i sveta pod znakom Smotre umetnosti „Mermer i zvuci“.

Grupa umetnika i ljubitelja umetnosti iz Beograda i Aranđelovca daleke 1966. godine odlučila se za Simpozijum skulpture „Beli Venčac“. Istog leta u rudniku mermera, poznatom od davnina u svetu, na Venčacu, sedmoro umetnika kleše svoje skulpture koje će ostaviti u raskošnom ambijentu parka Bukovičke banje i tako stvoriti jedinstven muzej i zbirku skulptura od belog mermera pod otvorenim nebom. Vredna su spomena njihova imena: Matija Vuković, Angelina Gatalica, Mira Jurišić, Oto Logo, svi iz Beograda, Raja Nikolić iz Aranđelovca, Jovan Soldatović iz Novog Sada i Šošana Hejman iz Izraela. Od tada, svoje skulpture su, u okviru simpozijuma „Beli Venčac“ realizovali: Lin Čedvik, Dušan Džamonja, Кjus Кjubruk, Vida Jocić, Nikola Кolja Milunović, Oto Logo, Ante Marinović, Dragomir Mileusnić, Slavoljub Radojićić, Ratko Vulanović, Кlod Lost, Đo Pomodoro, Olga Jevrić, Кengiro Azuma i mnogi drugi. Više od 200 umetnika je realizovalo svoja dela na simpozijumu „Beli Venčac“ a njihove skulpture, osim 66 koje se nalaze u parku Bukovičke banje u Aranđelovcu, krase mnoge gradove bivše Jugoslavije.

U bogatom programu smotre mogu pronaći svoju sferu interesovanja kako mlađa, tako i starija publika, ljubitelji muzike, književnosti I drugih lepih umetnosti. Raznovrsan program traje u toku jula I avgusa edukuje, “provocira” i zabavlja publiku u Aranđelovcu.

Spevifičnost ove manifestacije je i to što se ulaz ne naplaćuje tačnije slobodan je kako za građane Aranđelovca, tako I za posetioce Bukovičke banje.

Tekst je objavljen u sklopu projekta koji se sufinansira sredstvima iz budžeta Opštine Aranđelovac. Stavovi izneti u podržanom medijskom projektu nužno ne izražavaju stavove organa koji je dodelio sredstva.

(Espreso)