JOSIP BROZ TITO NIJE BIO JEDINAC! Evo ko su mu bili BRAĆA I SESTRE, u Jugoslaviji se malo o tome pričalo!

Porodica Broz je porodica maršala Jugoslavije Josipa Broza Tita (1892—1980), doživotnog predsednika Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije (SFRJ) i Saveza komunista Jugoslavije (SKJ). Potiče iz Hrvatskog Zagorja, a današnji potomci žive u Beogradu, Sarajevu i Zagrebu. Josip Broz Tito je iz pet brakova (tri zvanična) imao dvoje dece — sinove Žarka i Aleksandra Mišu, i šestoro unučića — Josipa Jošku, Zlaticu, Edvarda, Svetlanu, Aleksandru Sašu i Andreja.

Rodna kuća Josipa Broza Tita u Kumrovcu

Josip Broz Tito rođen je maja 1892. godine u Kumrovcu, malom selu u Hrvatskom Zagorju. Njegovi roditelji — Franjo (1860—1936) i Marija Broz (1864—1918), rođena Javeršek imali su ukupno petnaestoro dece, od kojih je njih osmoro umrlo — dvoje na porođaju, a petoro u dobi od dve godine. Među rano preminulom decom bili su: Josipa (1881—1883), Anka (1887—1889), Marija (1889—1890), Jana (1890—1891), Antonija (1897—1897) i Franica (1903—1903), a među preživelom: Martin (1884—1964), Dragutin (1885—1932), Matilda (1896—?), Vjekoslav (1898—1976), Stjepan (1893—1976), Tereza (1902—?) i Josip, koji je rođen kao sedmo dete po redu.

Titov otac, Franjo bio je srednjeg imovinskog stanja, a od svog oca Martina nasledio je osam jutara zemlje. Upavši u dugove bio je prisiljen da polako prodaje zemlju i na kraju postane nadničar. To je bila uobičajena slika života seljaka toga vremena u Hrvatskom Zagorju, koje je bilo agrarno prenaseljeno i ugroženo usponom privrede i potisnuto porezima. Kako su deca odrastala, tako su odlazila od kuće — sinovi u potrazi za poslom, a ćerke su se udavale. Godine 1912. Titovi roditelji su se preselili u zaselak Kranjica, kod Kupineca, gde je Titov otac radio kao lugar-čuvar na zemljištu jedne banke. Banka mu je sazidala malu drvenu kuću i dodelila mali plac. Posle smrti supruge Marije, koja je umrla 14. januara 1918. godine, od upale pluća, Franjo je kuću koju je dobio od banke prodao ćerci Matildi i zetu Alojziju. Tada je prešao da živi kod jedne udovice, ali ju je kasnije napustio i vratio se u Kumrovec, gde je živeo kod sina Dragutina i snaje Antonije. Umro je 16. decembra 1936. godine u bolnici u Zagrebu. Tada je sahranjen na zagrebačkom groblju Mirogoj, a 16. jula 1957. godine njegovi posmrtni ostaci su ekshumirani i sahranjeni na groblju u Kupinecu, pored supruge Marije.

Titova braća i sestre

Od ukupno četrnaestoro braće i sestara, koliko je imao Josip Broz Tito, njih šestoro je poživelo, dok su ostali umrli kao deca. Jedan brat mu je umro 1932. godine, dok su ostali — tri brata i dve sestre bili živi i posle završetka Drugog svetskog rata.

Martin Broz (1884—1964)

Martin Broz, najstariji Titov brat, rođen je 9. januara 1884. godine, kao drugo dete Franje i Marije Broz. On je, dok je Tito bio još mali dečak, otišao u svet da radi. Radio je kao radnik na železnici u Bečkom Novom Mestu. Na Martinov poziv, Tito je od jeseni 1912, pa do odlaska u vojsku, u jesen 1913. godine, stanovao kod njega.. Za vreme boravka u zatvoru, 1928—1934. godine, Tito se dopisivao sa bratom Martinom. Posle završetka Drugog svetskog rata, 1945. godine, Martin je stanovao u gradu Šopronu, u Mađarskoj, kao penzionisani železnički službenik. Tito ga je pozvao da se preseli u Jugoslaviju, ali je ovaj to odbio, jer je previše bio vezan za svoj dom. Posetio je Tita, zajedno sa suprugom u Beogradu, maja 1946. godine. Umro je 23. aprila 1964. godine u Šopronu, gde je i sahranjen. Martinova deca — Marija i Franjo, često su posećivali strica u Beogradu. Marija je vodila brigu o drugom Titovom sinu Miši, kao i o Joški i Zlatici, deci Titovog prvog sina Žarka. Franjo je radio kao službenik u ambasadi SFRJ u Budimpešti, sve do 1981. godine, kad je penzionisan.

Dragutin Broz (1885—1932)

Dragutin „Drago“ Broz rođen je 10. avgusta 1885. godine, kao treće dete Franje i Marije Broz. Živeo je u Kumrovecu i bavio se zemljoradnjom. Umro je 1932. godine. Sa suprugom Antonijom imao je četiri sina, od kojih su trojica poginuli kao partizanski borci — Dragec je streljan u logoru Jasenovac, Franjo je poginuo u borbama kod Varaždina 1942. godine, a Josip-Pepek je streljan u Zagrebu 1942. godine.

Stjepan Broz (1893—1976)

Stjepan „Štefek“ Broz rođen je 21. decembra 1893. godine, kao osmo dete Franje i Marije Broz. Kao mladić, zajedno sa Titom je učio zanat i jedno vreme je radio kao auto-mehaničar u državnim ustanovama u Zagrebu. Posle Prvog svetskog rata, se oženio Katom Gluhan i nastanio se u selu Bratine, kod Kupineca, gde se bavio zemljoradnjom. Umro je 1976. godine.

Matilda Broz (1896—1953)

Matilda Broz rođena je 6. februara 1896. godine, kao deveto dete Franje i Marije Broz. Udala se za zemljoradnika Alojzija Oslakovića i sa njim živela u selu Kranjici, kod Kupineca. Imala je osmoro dece, a njen sin Josip uzeo je prezime Broz.

Vjekoslav Broz (1898—1976)

Vjekoslav „Slavko“ Broz rođen je 13. avgusta 1898. godine, kao jedanaesto dete Franje i Marije Broz. Posle rata je radio kao činovnik i čuvao je državne zgrade u Samoboru. Tito je sa njim bio veoma blizak i često je svraćao kod njega. Umro je 1976. godine, a bolovao je od slične bolesti kao i Tito i isto mu je pred smrt bila amputirana jedna noga. Sa suprugom Katom, imao je dvojicu sinova Vladu (1924) i Branka (1926), koji su obojica bili u partizanima i veoma bliski sa Titom. Vlado je imao ćerku Lidiju, a Branko sa suprugom Vojkom ćerku Katicu. Godine 1982. Branko je u Zagrebu objavio knjigu sećanja — „Moj život uz Tita“.

Tereza Broz (1902—?)

Tereza Broz je rođena 27. avgusta 1902. godine, kao četrnaesto dete Franje i Marije Broz. Bila je radnica i udala se za Dragutina Ferjanića, obućara. Godine 1974. godine se teško razbolela i nekoliko poslednjih godina života je proživela u jednoj zagrebačkoj bolnici.

Ostala rodbina

Pored rođene braće i sestara, Tito je bio veoma dobrim odnosima sa porodicom svoje tetke Ane (1873—1951), rođene sestre njegove majke Marije (Tito je tetku posebno voleo jer je mnogo ličila na njegovu pokojnu majku). Ona je živela u selu Trebče, kod Podsrede, u Sloveniji i Tito je kod nje često navraćao, kako u predratnim, tako i u posleratnim godinama, sve do njene smrti 1951. godine. Takođe je bio u dobrim odnosima i s njenom ćerkom Anom Konstanjšek.

Tito je bio u kontaktu i sa bratom od strica Martinom Brozom, koji je bio učitelj i živeo u Kumrovcu.

Titove žene

Josip Broz Tito imao je pet žena, od kojih je sa tri bio venčan, a sa dve imao decu. Iako se uz Titovo ime vezuje veliki broj žena, zvanična istoriografija pominje samo četiri žene, dok se njegov kratkotrajni brak iz 1936. godine retko spominje. Sve Titove žene bile su dosta mlađe od njega i skoro sve su bile različite nacionalnosti — prva je bila Ruskinja, druga Slovenka, treća Nemica, a četvrta i peta Srpkinje.

Pelagija Belousova (1904—1968)

Pelagija Belousova zvana „Polka“ je bila prva Titova venčana supruga. Sa Titom se upoznala u Rusiji i venčali su se juna 1919. godine u Ruskoj pravoslavnoj crkvi. Godine 1920. su došli u Jugoslaviju i tu živeli do 1928. godine, kada je Tito uhapšen. Posle njegovog hapšenja, ona se vratila u Sovjetski Savez, gde je živela do smrti. Od Tita se zvanično razvela 1936. godine. Bila je žrtva Staljinovih čistki i u zatvoru je boravila od 1938. do 1940, i u periodu od 1948. do 1957. godine. U braku sa Titom rodila je četvoro dece — prvo dete je umrlo odmah po rođenju, dok su drugo dvoje Zlatica i Hinko umrli kao deca, tek četvrto dete — sin Žarko je poživeo. Kasnije se ponovo udala i imala ćerku Ninu. Umrla je 12. aprila 1968. godine.

Lucija Bauer (1914—1937)

Lucija Bauer, pravo ime Ana Kenig (nem. Anna Koening), bila je druga Titova venčana supruga. Sa Titom se upoznala u Moskvi, gde je takođe, kao i on radila u Kominterni. Bila je udata za istaknutog nemačkog komunistu. Venčali su se oktobra 1936. godine pod njihovim tajnim imenima — Fridrih Valter i Elza Lucija Bauer. Ubrzo po venčanju, Tito je poslat u Jugoslaviju, a Lucija je ostala u Moskvi, gde se brinula o Titovom sinu Žarku. Godine 1937. je uhapšena, pod optužbom da je špijunka Gestapoa i streljana.

Herta Has (1914—2010)

Herta Has je bila treća Titova supruga (prva nevenčana). Sa Titom se upoznala 1937. godine u Parizu, gde je bio regrutni centar španskih dobrovoljaca. Ona je tada bila kurirka, koja je razmenjivala partijsku poštu između Pariza i Zagreba. Vezu su započeli krajem 1939. godine, nakon ponovnog susreta u Istanbulu. Po dolasku u Zagreb, živeli su zajedno pod ilegalnim imenima — Marija Šarić i inženjer Slavko Babić. Njihov brak potrajao je do početka Drugog svetskog rata, 1941. godine, kada je Tito napustio Zagreb i prešao u Beograd. Herta je ostala u Zagrebu, gde se ubrzo porodila i dobila sina Aleksandra Mišu. Kasnije je bila uhapšena, ali je 1943. godine razmenjena za nemačke oficire. Tada se ponovo susrela sa Titom, ali je on tada već otpočeo vezu sa Davorjankom Paunović. Posle rata se ponovo udala i dobila dve ćerke. Umrla je 5. marta 2010. godine u Beogradu.

Davorjanka Paunović (1921—1946)

Davorjanka Paunović zvana „Zdenka“ je bila četvrta Titova supruga (druga nevenčana). Sa Titom se upoznala početkom 1941. godine na jednom partijskom kursu u Zagrebu, a vezu su započeli po njegovom dolasku u okupirani Beograd, maja 1941. godine. Davorjanka je tada bila specijalni kurir CK KPJ, a potom je postala lična Titova sekretarica. Zajedno sa Titom, prošla je čitav ratni put, a krajem rata se razbolela od tuberkuloze. Bila je prebačena u Sovjetski Savez na lečenje, ali se vratila u Jugoslaviju, gde je umrla 1. maja 1946. godine.

Jovanka Broz (1924—2013)

Jovanka Broz, rođ. Budisavljević, je bila poslednja — peta Titova (treća venčana) supruga. Sa Titom se prvi put susrela u Drvaru 1944. godine, a posle oslobođenja je počela da radi kao higijeničarka u Belom dvoru. Kasnije je postala Titova sekretarica i ljubavnica. Venčali su se 1952. godine i sve do polovine 1970-ih godina živeli su u skladnom braku. Kasnijih godina, Jovanka je došla u sukob sa pojedinim političarima, koji su se trudili da je odvoje od Tita, u čime su i uspeli 1977. godine. Od razlaza sa Titom, do njegove smrti, 1980. godine, živela je u vili u Užičkoj 15, a potom je preseljena u jednu vilu preko puta Belog dvora. Dugi niz godina živela je u svojevrsnom „kućnom pritvoru“, a tek 2009. godine je dobila lična dokumenta. Umrla je 20. oktobra 2013. godine u Beogradu.

(Espreso)