ESPRESO U GRČKOJ CRKVI POSVEĆENOJ SVECU KOJI JE "UPOZORIO" SRBE NA 1999: 1 detalj IMA POSEBNO MESTO na zidu (FOTO)

U selu Lepčinjcu, nadomak Vranja, na proplanku okruženom netaknutom prirodom, smešten je ženski manastir posvećen Svetom Pantelejmonu, zaštitniku bolesnih.

Mnogobrojni vernici, meštani i stanovnici Pčinjskog okruga rado dolaze u manastir po duševni mir ili da uživaju u lepoti koja nikog ne ostavlja ravnodušnim.

Ipak, ovaj manastir čuva jednu specifičnost koja kod mnogih koji dolaze prvi put u manastir izazove iznenađenje. Na zidu crkve posebno mesto zauzima ikona vojnika u uniformi.

Ovakvi prizori prava su retkost u pravoslavnim hramovima, a pretpostavlja se da je reč o jedinoj ikoni ovakvog tipa u srpskim hramovima. Ikona predstavlja Svetog Jovana Ruskog u stojećem stavu, obučenog u uniformu srpske vojske. Ikonu su naslikale sestre manastira Svetog Pantelejmona povodom čuda koje se dogodilo 1999. godine.

Te godine stigao je dopis na adresu Eparhije vranjske i to iz crkve gde se čuvaju mošti Svetog Jovana Ruskog u selu Prokopion, na ostrvu Eviji. I on je svojevrsno svedočanstvo o pomoći koju je taj svetitelj ukazao našem narodu u vreme stradanja. U dopisu je opisano kako su u crkvu na Eviji te godine u vreme NATO bombardovanja došla dva čoveka iz različitih krajeva Grčke. Iako se nisu poznavali, oni su sveštenicima ovog svetog hrama ispričali identničnu priču.

Monahinje se prisećaju da je mir koji je značio i prestanak bombardovanja na Srbiju potpisan u Kumanovu, na dašnji dan kada se proslavlja Sveti Jovan Ruski. Svojevrsna simbolika i mir koji je usledio razlog su što se svetitelj u vojnoj uniformi srpske vojske našao u crkvi. One kažu i da je svetih vojnika iz svih vremena mnogo u pravoslavnim crkvama po celom pravoslavnom svetu. Ikona Svetog Jovana Ruskog u manastiru u Lepčinjcu je jedinstvena po tome što je to retki primer svetitelja obučenog u uniformu savremene srpske vojske.

SAN

Sanjali su, nezavisno jedan od drugog, Svetog Jovana kako skida svetu odeždu u koju je bio odeven i oblači vojničku uniformu. Tada je rekao: "Idem u Srbiju, da pomognem našoj braći Srbima, jer se tamo progoni pravoslavlje" - pričaju monahinje manastira Sveti Pantelejmon razlog dolaska dvojice Grka u crkvu na Eviji.

GRAĐEN, PA ZAPUŠTEN

Pretpostavlja se da je manastir u selu Lepčinjcu podignut u XIV veku, za vreme vladavine kralja Milutina. Ova pretpostavka potkrepljena je činjenicom što u blizini postoje temelji Spasovdanske crkve, koja je po obliku gradnje slična manastiru Pantelejmon, a sama crkva datira iz XIV veka, kako je zabeleženo u crkvenim zapisima. U periodu od 1952. do 1992. godine, manastir je bio zapušten. Dolaskom arhimandrita Pajsija 1992. godine na Prohor, počela je obnova manastira, koji je 1999. postao ženski manastir. od 1.decembra 2005. godine manastir je proglašen spomenikom kulture.

KOMITE

U manastiru Sveti Pantelejmon od 1903. bilo je polazište srpske četničke akcije. Tu su srpske komite polagale čuvenu zakletvu: „Sloboda ili smrt!” Blizu manastira bila je granica sa Turskom (okupiranom Starom i Južnom Srbijom). Čete srpskih komita tajno su prelazile tu granicu i stupale u akciju. Кomitski vojvoda Petko Ilić poginuo je u borbi 19. marta 1912. Po njegovoj poslednjoj želji, saborci su ga sahranili u manastiru Lepčincu. Njagovi posmrtni ostaci su 1933. preneti u selo Staro Nagoričane.

Manastirski konak je maja 1944. zapalila bugarska okupatorska vojska. Tada je ubijen monah Merkurije, uništena manastirska arhiva, kao i mali muzej o četničkoj akciji u Staroj Srbiji i Makedoniji 1904–1912, sa eksponatima od velike vrednosti.

CRKVA SVETOG JOVANA RUSA

Kada ste već na Eviji, lepo je, a i bogougodno, obići manastir – crkvu Svetog Jovana Rusa. Ne možete da zalutate, jer na Eviji postoji više putokaza ka ovoj crkvi nego ka bilo kojem drugom mestu, pa čak i ka ostrvskoj prestonici Halkidi.

Crkva se nalazi u mestu Prokopi, mestu izniklom iz iseljeničke volje i muke, ali i emocija stanovnika nekadašnjeg Prokopiona, danas Urgupa u Turskoj. Mošti Svetog Jovana Rusa ležale su u crkvi svetog Georgija (Đorđa) u starom Prokopionu, sve do dvadesetih godina prošlog veka, kada se odigrala velika razmena stanovništva između Grčke i Turske.

(Espreso)