ISPRAVKA: Akcija NATO u Jugoslaviji nije se zvala Milosrdni anđeo

Portal Espreso je 24. marta 2022. godine objavio tekst u kojem se govori o vojnoj akciji NATO iz 1999. godine, koja je nosila zvanično ime "Saveznička snaga" i trajala 78 dana. U jednom delu teksta je navedeno da je ime ove akcije bilo "Milosrdni anđeo", što ne odgovara činjenicama.

Tokom ova dva i po meseca, u Jugoslaviji su bombardovani vojni ciljevi, kasarne, postrojenja, ali i civilni objekti - bolnice, fabrike, mostovi, pruge, ostala infrastruktura, medijske kuće i predajnici, skladišta energenata.

U ovom tekstu su ispravljeni naslov i netačni navodi iz teksta, na osnovu analize portala Raskrinkavanje.ba.

Ričard Holbrok sastao se poslednji put sa Miloševićem u martu 1999. i ponudio mu da prihvati ugovor po kojem bi Kosovo dobilo svoju autonomiju, OVK se ne bi razoružavalo, a NATO snage su zahtevale da se rasporede na to područje što je Milošević odbio i zato je NATO, bez odluke UN-a napao i bombardovao SRJ.

Tačan broj civilnih žrtava nije poznat, a organizacija "Hjuman rajts voč" tvrdi da ih je bilo između 489 i 528.

Najviše poginulih bilo je u napadima na putnički voz kod Grdelice 12. aprila, njih 11, na kolonu albanskih izbeglica na Kosovu 14. aprila - 75, na zgradu RTS-a u Beogradu 23. aprila - 16, na Surdulicu 28. aprila - 16, na putnički autobus kod mesta Lužani 1. maja - 23, na Niš kasetnim bombama 7. maja - 20, i na kraju najteži napad na civile, 14. maja na drugu kolonu albanskih izbeglica kraj Prizrena, sa 87 mrtvih.

Napad koji je dobio najveću medijsku pažnju bio je napad 8. maja na ambasadu Narodne Republike Kine u Beogradu, koji je izazvao veliku diplomatsku napetost između vlada te države i SAD-a. U tom su napadu ubijena tri kineska službenika ambasade.

NATO je 24. marta 1999. godine započeo operaciju vazdušnih udara u tadašnjoj Saveznoj Republici Jugoslaviji. Kako Deutsche Welle navodi, ova operacija trajala je do 10. aprila 1999. i “završila je potpisivanjem vojno-tehničkog sporazuma o povlačenju jugoslavenske vojske i policije s Kosova”.

BBC u članku iz marta 2020. godine ističe da je “povod ove intervencije bio progon Albanaca na Kosovu koji su sprovodile bezbednosne snage Srbije”.

NATO akcija okončana je 10. juna 1999. godine, nakon potpisivanja Kumanovskog sporazuma i usvajanja Rezolucije 1244 Saveta bezbednosti UN-a, nakon čega je usledilo povlačenje svih jugoslovenskih vojnih snaga sa Kosova i dolazak 36.000 vojnika međunarodnih mirovnih snaga.

Sama operacija, uprkos učestalo ponavljanoj tvrdnji, nije nosila naziv “Milosrdni anđeo”.

Kako se navodi u članku portala Peščanik iz 2008. godine, u zvaničnim dokumentima NATO-a nema pomena pojma “Milosrdni anđeo”.

Kako portal Istinomer navodi u analizi objavljenoj u aprilu 2021. godine, ne može se sa sigurnošću tvrditi odakle je potekao navod da je pomenuta operacija nosila naziv “Milosrdni anđeo”. Pretpostavlja se da je termin nastao u Srbiji te da je skovan u propagandne svrhe. Samo porijeklo ovog netačnog naziva, ipak, nije moguće pouzdano utvrditi.

Jedno od objašnjenja nastanka ovog termina odnosi se na eventualni pogrešan prevod, budući da se američka komponenta koja je činila NATO operaciju u SRJ zvala „Plemeniti nakovanj“ ili na engleskom “Noble Anvil”, navodi Istinomer. Riječ “anvil” piše se slično kao “angel”, što je engleska riječ za “anđeo”.

(Espreso)