CRKVA SVETOG MARKA ODIŠE POSEBNIM DUHOM: U njoj se čuva čudotvorna ikona Beogradska Bogorodica

Crkva Svetog apostola i jevanđeliste Marka se nalazi na platou uz severozapadni deo Tašmajdanskog parka.

Građena je od 1931. godine do 1940. godine, u blizini stare crkve iz 1835. godine, prema planovima arhitekata Petra i Branka Krstića po uzoru na manastir Gračanicu.

Stara Markova crkva je bila pravougaona građevina izgrađena u vreme beogradskog mitropolita Petra Jovanovića i kneza Miloša Obrenovića, a imala je dve parohije terazijsku i palilulsku. Beograđani su je zvali i „grobljanska crkva”.

Ktitor hrama je bio trgovac Lazar Panča.

Tu bile neke ruševine, i za njih bi se govorilo i pričalo, da je tu bila stara crkva, koja je na svu priliku posvećena bila Svetom Marku“.

Beograđanin Sreten Popović, zabeležio sedamdesetih godina 19. veka

Na mestu gde je današnja crkva, 1830. godine je pročitan sultanov hatišerif o davanju autonomije Srbiji unutar turske carevine.

Pre samog podizanja hrama Svetog Marka, prema svedočenju savremenika, na tom mestu je bio postavljen krst i šator gde je obavljena Sveta Liturgija.

Sama gradnja crkve je prekidana više puta i važila je za jedinu pravoslavnu svetinju u Beogradu, koja je dugi niz godina bila neoslikana.

Ikonostas hrama, po projektu arhitekte Zorana Petrovića urađen je u mermeru 1992. godine.

Ima sve odlike neovizantijske arhitekture, duga je 62 metra, široka 45, a visina glavne kupole je 60 metara. Kada je završena bila je najveći hram u tadašnjoj državi, a zbog posebnih arhitektonskih i urbanističkih kvaliteta za spomenik kulture je proglašena 1975. godine.

Jedinstvena je po tome što ima tri oltara, a u kripti crkve su sahranjeni kralj Aleksandar Obrenović i kraljica Draga, posle Majskog prevrata 1903. godine.

Ova srpska pravoslavna svetinja, koja je jedan od najpoznatijih simbola Beograda ima bogatu riznicu ikona i verskih spisa. U njoj se čuva čudotvorna ikona Beogradska Bogorodica. Deo ovog hrama je i najveći bogorodičin mozaik na svetu „Presveta Bogorodica Šira od nebesa”.

U crkvi počivaju zemni ostaci cara Dušana i patrijarha Germana, unutrašnjost posebnom čini tron, koji je bio namenjen srpskom patrijarhu i kralju, a smešten je ispred samog centralnog oltara.

Ispod crkve se nalaze pećine na 28 metara ispod zemlje. Smatra se da su stare između 6 i 8 miliona godina.

Crkva Svetog Marka zauzima važno mesto u prestonici jer pored velelepnog spoljašnjeg zdanja u jednom od najlepših beogradskih parkova ostavlja snažan utisak kada se uđe u nju. Tokom liturgije može da primi čak 2.000 ljudi, a mnogima je izbor za venčanja i krštenja.

(Espreso/ Gradonačelnik.beograd/ Prenela M.L.)