SITUACIJA U IZRAELU I NA CELOM BLISKOM ISTOKU USKORO MOŽE DA SE PROMENI: Veliku ulogu ima i SIN NOVOSAĐANINA

Benjamin Netanijahu postao je poznat nakon što je seo na premijersku fotelju, ali ona polako postaje ugrožena od strane Naftalija Beneta.

Benet, koga mnogi vide kao sledećeg premijera Izraela, tehnološki je milioner i desničar koji sanja o tome da aneksira većinu Zapadne obale.

Benet je rekao da bi stvaranje palestinske države za Izrael bilo samoubistvo, tvrdeći da bi to ugrozilo bezbednost Izraelaca.

Međutim, odlučni pristalica izgradnje jevrejskih naselja tamo gde godinama žive mahom Palestinci, rekao je u nedelju da udružuje snage sa svojim političkim protivnicima kako bi spasio zemlju od političke katastrofe, za koju krivi Benjamina Netanijahua, poznatog i pod nadimkom Bibi.

Bio Netanijahuov pomoćnik

Sin američkih imigranata, Benet (49), znatno je mlađi od 71-godišnjeg premijera Benjamina Netanjahua, lidera sa najdužim stažem u Izraelu.

Bivši komandos, Benet je svog najstarijeg sina nazvao po Netanijahuovom bratu Joniju, koji je ubijen u izraelskoj raciji za oslobađanje otetih putnika na ugandskom aerodromu Entebe 1976. godine.

On je imao dugu i često klimavu vezu sa Netanijahuom, radeći između 2006. i 2008. godine kao njegov viši pomoćnik, u vreme kada je današnji premijer bio lider opozicije, pre nego što je otišao zbog navodno loših uslova.

Benet je ušao u nacionalnu politiku 2013. godine, obnavljajući stranku za doseljavanje i služeći kao ministar odbrane, kao i obrazovanja i ekonomije u raznim Netanijahuovim vladama.

Bivši vođa Ješe, glavnog naseljeničkog pokreta na Zapadnoj obali, Benet je učinio aneksiju delova teritorije koju je Izrael zauzeo u ratu 1967. glavnom odlikom svoje političke platforme.

Ali kao šef takozvane vlade "promena" koja će uključivati levičarske i centrističke stranke, dok se oslanja na podršku arapskih zakonodavaca u parlamentu, njegov plan o aneksiji bio bi politički neizvodljiv.

Benet je rekao da će u nedelju i desnica i levica morati da naprave kompromis u takvim ideološkim pitanjima.

Bogata karijera

Rođen je u izraelskom gradu Haifi od imigranata iz San Franciska, a izjašnjava se kao moderno-ortodoksni religiozni Jevrejin. Živi sa suprugom Gilat, poslastičarkom, i njihovo četvoro dece u bogatom predgrađu Tel Aviva Ranani.

Poput Netanijahua, tečno govori engleski jezik sa američkim naglaskom i proveo je deo svog detinjstva u Severnoj Americi.

Dok je radio u sektoru visoke tehnologije, studirao je pravo na jerusalimskom Hebrejskom univerzitetu. Godine 1999. osnovao je startap preduzeće, a zatim se preselio u Njujork, prodavši na kraju svoju softversku kompaniju “Sijota”, američkoj bezbednosnoj firmi RSA za 145 miliona dolara 2005. godine.

Prošle godine, dok je Netanijahuova vlada pokušavala da napreduje sa aneksijom i izgradnjom na Zapadnoj obali u poslednjim mesecima Trampove administracije, Benet, tada šef odbrane, rekao je: „Zamah izgradnje u zemlji ne sme se zaustaviti, čak ni na sekundu".

Plan aneksije na kraju je ukinut kada je Izrael formalizovao veze sa Ujedinjenim Arapskim Emiratima. Analitičari vide male šanse da će ponovo uskrsnuti pod demokratskim naslednikom Donalda Trampa, predsednikom Džoom Bajdenom.

Pa ipak, Palestinci će Benetov uspon verovatno smatrati udarcem na nade u postignuti mir i nezavisnu državu, dugogodišnju diplomatsku formulu koju Bajden favorizuje.

Kraj ere Netanijahua?

Nakon što je Izrael u martu održao četvrte izbore u poslednje dve godine, Benet, koji predvodi krajnje desničarsku stranku Jamina, rekao je da će peto glasanje biti “nacionalna nesreća” i ušao u razgovore sa blokom levog centra koji čini glavnu opoziciju Netanjahuu.

Tako bi trebalo on da formira vladu sa blokom koji predvodi Jair Lapid, predsednik partije levog centra Ješ Atid i dugogodišnji protivnik Netanijahua.

Lapidovi napori da zameni Netanijahua već su bili u igri pre nego što je najnoviji sukob 10. maja skrenuo s puta pregovore za novu vladu.

Izraelski mediji su objavili da bi se prema predloženim uslovima dogovora Benet i Lapid trebalo da menjaju na poziciji premijera, ali to nije još zvanično potvrđeno.

Inače, Lapid je sin Tomija Lapida, novinara i političara koji je rođen u Novom Sadu.

Zagovornik liberalizacije ekonomije, Benet je izrazio podršku smanjenju vladine birokratije i poreza.

Za razliku od nekih svojih bivših saveznika iz verske desnice, Benet je relativno liberalan po pitanjima kao što su prava homoseksualaca i odnos između religije i države u zemlji u kojoj ortodoksni rabini imaju jak uticaj.

(Espreso/Blic.rs)