MESTO KOJE FASCINIRA LJUDE ŠIROM SVETA: Ovde je ZABRANJENO UMRETI, noć traje ČETIRI MESECA, i svi hodaju NAORUŽANI

Veče je, napolju je mrak, spremate se za krevet iz kojeg će većina ustati kad izađe dnevna svetlost. Možda toga nismo toliko svesni, ali naša uobičajena dnevna rutina uveliko je određena kretanjem zemlje i zamenom dana i noći. Ali, šta ako jutro, u smislu u kojem ga mi doživljavamo, nikad ne dođe? Upravo tako zimi žive stanovnici na krajnjem severu Norveške. Grad Longjerbijen najsevernije je naseljeno mesto na svetu. U njemu je trenutno mrak, koji se spustio u novembru, a sunce će svanuti tek u februaru. Smešten nedaleko od Severnog pola, ovaj grad živi na potpuno drugačiji način koji fascinira sve koji ga posete.

Stanovnici žive oko 7 godina tu, pa onda odlaze dalje

Longjerbijen je najveće naselje i glavni grad norveškog ostrva Svalbard, koji se smestio između Skandinavskog poluostrva i Grenlanda. Nalazi se na Spitsbergenu, najvećem ostrvu arhipelaga, a u njemu trenutno, prema izvorima, živi između 1.800 i 2400 ljudi. Broj stanovnika stalno se menja jer, prema norveškom zavodu za statistiku, stanovnici u proseku u njemu provedu tek sedam godina. Najviše je Norvežana i Rusa, ali u gradu žive ljudi iz čak 53 različite zemlje!

Ima i nešto starosedelaca, čije su porodice više generacija u mestu, ali oni su u manjini. Mesto je osnovano 1906. godine, a u prošlosti je glavna delatnost bila rudarenje uglja. Iako je smešteno u Arktičkom krugu, mesto naizgled živi sasvim normalno. Imaju aerodrom, prodavnice, tri hotela, univerzitet…

U gradu postoje hoteli, trgovine, restorani i staklenik iz kog se snabdevaju povrćem

Na stranicama Turističke zajednice Svalbarda sami stanovnici Longjerbijena otkrivaju brojne neobičnosti koje donosi položaj u jednom od najhladnijih delova sveta. Ovaj je grad obično prva stanica svima koji žele istraživati arktičku divljinu, koja se praktički nalazi usred grada. Imaju razvijenu turističku uslugu sa nekoliko hotela, restorana i trgovina, a grad ima i vlastitu pivaru, fabriku čokolade i staklenik iz kog se snabdeva svežim začinskim biljem i povrćem. Poznati su po gostoljubivosti i visokom stepnu usluge za svakog gosta. Ali, kako oni sami žive?

Studenti na univerzitetu moraju da nauče da pucaju

Stanovnici Longjerbijena smatraju da žive sasvim normalnu svakodnevicu, navodi se na stranici Visit Svalbard. Međutim, jasno im je da to onima koji ih gledaju sa strane može delovati neobično. Kako je područje puno polarnih medveda, na primer, potpuno je normalno da ljudi nose oružje kad napuštaju domove. Na univezitetu, koje broji oko 300 studenata, svi moraju naučiti da koriste vatreno oružje.

Grad ima jednan put za automobile, a odvojene puteve za motorne sanke koje su najpraktičniji način kretanja. Baš kao u staroj seriji “Život na severu”, potpuno je normalno videti irvasa da šeta ulicama grada. Stanovnici i danas izuvaju cipele kad ulaze u hotele i restorane, što je tradicija proizašla iz vremena kad je većina na obući nosila ostatke ugljena iz rudnika. Rudarska infrastruktura i danas je očuvana i u okolini naselja.

Nema sahrana jer se tela ne raspadaju zbog hladnoće

Od zanimljivosti vezanih uz Longjerbijen, svakako se ističe ona da je u gradu – zabranjeno umreti! Umiranje je “zabranjeno” od 1950. godine, nakon što je otkriveno da se leševi pokopani na lokalnom groblju zbog hladnoće jednostavno ne raspadaju. Štaviše, nedavno su u davno pokopanim telima otkriveni živi uzorci virusa koji je izazvao pandemiju španskog gripa 1918. Danas se ljudi koji se približavaju smrti u Longjerbijenu avionom prevoze na kopno na svoje poslednje dane. Osim umiranja, zabranjene su i mačke. Svalbard je, naime, prirodno stanovište arktičkih ptica, a smatralo se da mačke ugrožavaju njihov opstanak.

Zimi se gradom hoda sa lampama na glavi

Od četiri meseca, koliko traje “noć”, oko dva i po je baš potpuni mrak i ljudi se kreću gradom sa čeonim lampama. Leti traje sezona “ponoćnog sunca” i mrak ne pada od maja do avgusta. Uprkos ovim uslovima, stanovnici normalno izlaze, druže se i ne zatvaraju u kuće čak ni zimi, kad je prosečna temperatura između -5 i -17 stepeno. Nije neuobičajeno da nakon posla, omotani u šal, sa rukavicama na rukama, popiju piće sa prijateljima na otvorenom, uz pogled na polarnu svetlost.

Longjerbijen je sve do 1989. bio grad u vlasništvu nacionalne rudarske kompanije, koja je kontrolisala većinu infrastrukture i usluga. Danas imaju Gradsko veće i fukcionišu demokratski kao i opštine na kopnu. Gradu i ostrvu je pomoglo otvaranje vazdušne luke Svalbard Longyear 1975., koja je ostrvo učinila dostupnim tokom cele godine.

Bonus video:

(Espreso/ Putnikofer.hr/ Prenela: T.M.)