KORONAVIRUS OSTAVLJA DOŽIVOTNE POSLEDICE: Na plućima svih koji se izleče od njega ostaju VEČNA OŠTEĆENJA

Virus SARS-CoV-2 kod ljudi slabijeg imuniteta izaziva bolest COVID–19 pre nego što uspeju stvoriti antitela. Već se govorilo o tome po čemu se ovaj koronavirus razlikuje od svojih srodnika i sličnih virusa, a prof. dr. sc. Asja Stipić Marković, specijalista interne pulmologije, alergolog i klinički imunolog iz Specijalne bolnice za plućne bolesti u Zagrebu pojasnila je tačne mehanizme zaraze i posledice koje ona ostavlja na obolele.

- Virus je odabrao idealnu strategiju za svoje preživljavanje: osim promene genetike, tri puta se brže širi, koristi receptor za enzim ACE-2 da uđe u ćelije koje oblažu bronhijalni sastav i grade alveole (zato je „ubojitiji“ od drugih korona) i u naposletku umnožava se u široko razgranatom disajnom sistemu kroz koji svaki dan prolaze ogromne količine vazduha. Taj vazduh dopire do dubine ljudskog organizma tj. do završnih delova bronhijalnih ogranaka te završnih mehurića - alveola u kojima se menjaju gasovi sa krvlju iz kapilara koje „omataju“ alveole. U tom području se kod osoba s disfunkcionalnim imunološkim sistemom (ili ako se virus replicira brže nego imunološki sistem stigne odgovoriti) događaju najdramatičnije promene kao posledica bitke između napadača i obrambenih snaga – pojašnjava prof. Stipić Marković pojašnjavajući kako se kod bolesnika može javiti virusna upala pluća, kao i teški respiratorni sindrom kojim se označava nemogućnost unosa kiseonika u organizam.

Zbog toga nastaje nekontrolisana imunološka reakcija organizma i javljaju se oštećenja i na drugim organima.

- Iako su blage infekcije i upala u gornjem respiratornom traktu (odgovor imunološkog sistema na povredu od strane virusa) najčešći oblik bolesti, nužan je ipak njihov ozbiljan tretman iz nekoliko razloga: izvor su za širenje bolesti kroz populaciju i opasnost za osobe slabije imunokompetentnosti, mogu biti bolne i dugotrajne, nije potpuno sigurno koliko dugo su obolele osobe zarazne - pojasnila je prof. Stipić Marković.

Kaže kako su kod obolelih sa blagom i srednje teškom upalom pluća lekari promene dokazali računarskom tomografijom tj. radiološkim metodom snimanja organa ili dela tela u nizu slojeva uz pomoć rendgena.

- Postoje četiri stadijuma sa vrhuncem bolesti u trećem stadijumu koji nastupa od devet do 13 dana od početnih simptoma. Vrlo važna činjenica je da se čak kod 60% bolesnika bez simptoma bolesti mogu videti abnormalnosti na jednom plućnom krilu, a kod simptomatskih bolesnika promene se nakon 7 dana nalaze na oba plućna krila. Nakon 14 dana plućna bolest ulazi u mirniju fazu, a resorpsopcija promena na plućima traje još nekoliko nedelja - upozorila je pulmologinja ističući kako su za stepen težine plućne bolesti odgovorni sredinsjki činioci poput kvaliteta vazduha, ali vrlo važnu ulogu igra i činjenica je li oboleli bio pušač ili ne.

O konkretnijim posledicama bolesti još je prerano govoriti, a detaljan uvid u tok bolesti i tip oštećenja naučnici za sad imaju samo iz autopsijskih nalaza preminulih pacijenata.

- Pregled mikroskopskih preparata pluća pokazuje krvarenje i nakupljanje tečnosti sa fibrinom u plućima, čepove sluzi (što je različito od SARS-a) i obilno nakupljanje sluzi u dubini pluća, oštećenje epitela bronhija i alveola, ekscesivno (spektakularno, kako navodi jedan članak) nakupljanje ćelija makrofaga (alveolarnih žderača) inficiranih SARS-CoV–2 virusom. Nalaz koji ukazuje na posledicu koja zaostaje nakon upale su ožiljci tj. zamena oštećenog plućnog tkiva nefunkcionalnim ožiljcima (fibroza pluća). Reparatorni procesi plućnog tkiva sa agregacijom guste sluzi i bujanjem novih ćelija u malim disajnim cevčicama sprečavali su čišćenje disajnih puteva i eliminaciju sluzi kod najtežih bolesnika – ispričala je prof. Stipić Marković.

Kaže kako svetski stručnjaci tek prikupljaju dokaze o posledicama COVID-19 bolesti kod obolelih od raznih imunoloških kao i hroničnih plućnih bolesti, a pogotovo onih ljudi koji uzimaju kortikosteroide.

- Nakon što je bolesnik preboleo bolest, ostaje pravilo praćenja funkcije i strukture pluća uz obaveznu rehabilitacijsku terapiju medicinskim vežbama disanja, metodama pozicioniranja, promenom obrasca disanja, disanjem protiv otpora itd. Ožiljne promene koje mogu zaostati u plućima mogu uticati na smanjenje respiratorne pokretljivosti i difuziju kiseonika kroz pluća pa je redovnim vežbama potrebno poboljšati i održavati plućnu funkciju. Prestanak pušenja je obavezan – kazala je ona pojašnjavajući kako se medicinske vežbe disanja mogu naučiti iz knjižice „850 udaha za 5000 koraka“ koju je objavio Hrvatski zbor fizioterapeuta.

Savetovala je i važnost kondicionih vežbi i uvođenje zdravih životnih navika uz prilagođenu prehranu, smiren psihički život i što češći boravak u prirodi kako bi se ojačao imunitet organizma.

- S prebolelom infekcijom stiče se specifična imunost za obranu od ovog virusa, ali ožiljni procesi koji su se razvili na plućima zaostaju doživotno. Oni mogu biti teren za obolevanje od drugih infekcija respiratornog sistema ako postoje područja pluća sa slabijom ventilacijom ili retencijom sekreta – zaključila je prof. Stipić Marković.

BONUS VIDEO:

(Espreso.co.rs / 24.sata.hr)