KAKO JE ZAGREB OSLOBOĐEN OD OKUPATORA: 20.000 boraca dalo je živote za slobodu, a danas ih se malo ko seća

Pre sedamdeset i četiri godine, 8. maja 1945., istog dana kada je drugde u Evropi završio se Drugi svetski rat, a u Zagreb su ušle su prve jedinice Narodnooslobodilačke vojske.

Tog su dana, nakon više od četiri godine brutalne fašističke okupacije, antifašističke snage prešle Savu kod današnjeg Mosta slobode i oslobodile glavni grad Hrvatske.

U savremenom kontekstu napredujućeg istorijskog revizionizma i radikalnog nacionalizma, koji su neretko podsticani od strane državnih i javnih institucija, važnije je nego ikad obeležiti i setiti se teškoća okupacije i napora oslobođenja koje su građani ovog grada podneli pre tih sedamdesetak godina.

Grad Zagreb dao je pedeset hiljada učesnika u Narodnooslobodilačkoj borbi. Svaki šesti Zagrepčanin stavio se u službu borbe protiv fašizma. Od toga je na ulicama grada, u zatvorima i logorima te u partizanskim jedinicama život izgubilo više od dvadeset hiljada Zagrepčana.

Zagrebački ilegalni pokret otpora postao je legendaran, zbog svojih doprinosa u borbi osamdeset i devet Zagrepčanki i Zagrepčana odlikovano je ordenom narodnog heroja, a isti je orden dodeljen čak i samom Zagrebu. Grad heroj, nepokoreni Zagreb, najsvetlije je trenutke svoje moderne istorije doživeo upravo u otporu fašizmu, nacizmu i ustaštvu, u obrani i pomoći svojim sugrađanima koji su bili nepodobni u rasističkom režimu hrvatskih kvislinga. Kao direktni rezultat te borbe Zagreb je tek u socijalizmu poprimio konture modernog velegrada.

Međutim, kao i godinama dosad, službeni Grad Zagreb i službena Republika Hrvatska marginalizuju obeležavanja Narodnooslobodilačke borbe i svode ih tek na nivo nužnih komemorativnih aktivnosti koje se nikako ne reflektuju u njihovoj svakodnevnoj praksi. Stoga je istinsko obeležavanje zločina fašizma i otpora njemu, očuvanje istorijske memorije na herojsku borbu i žrtvu prethodnika, gotovo u potpunosti prepušteno udruženjima građana i pojedincima koji su se spremni suprotstaviti rastućoj plimi nacionalističke radikalizacije društva.

Smatrajući kako su poduke prošlosti nužni zalog oblikovanja bolje zajedničke budućnosti, Mreža antifašistkinja Zagreba i ove je godine Trnjanskim kresovima i Antifa night-om obeležila dan oslobođenja grada. Antifašistički otpor Zagreba i njegovih građana istorijska je tekovina koju smo dužni zadržati u živoj memoriji našeg društva. Zato, jerujući u tekovine antifašističke borbe i solidarnosti, Mreža antifašistkinja Zagreba svojim sugrađankama i sugrađanima čestitala je dan oslobođenja herojskog i nepokorenog Zagreba.

BONUS VIDEO:

(Espreso.co.rs/maz.hr)