IMUNITET SE OD VIRUSA ŠTITI U TRI LINIJE ODBRANE: Najvažnija je PRVA, ojačajte je na ovih 6 NAČINA!

U radu “Seasonality of Respiratory Viral Infections”, objavljenom u naučnomnom časopisu The Annual Review of Virology, grupa naučnika sa Univerziteta Jejl, Univerziteta u Cirihu te sa Hauard Hjuz medicinskog instituta, predvođena dr. Morijamom, objavila je rezultate istraživanja koji apostrofiraju značaj prirodnih mehanizama prevencije širenja respiratornih virusa, a među njima i virusa SARS-CoV-2.

Članak podupire rezultate istraživanja ranije objavljenih studija na životinjskim modelima, ali i rezultate kliničkih studija koje ističu da je relativna vlažnost od 50% optimalna za funkcionisanje disajnog sistema kod ljudi, ali i zaštitu od virusnih infekcija. Prethodno su Morijamine kolege sa Univerziteta Jejl utvrdili na životinjskom modelu da niska vlažnost ima trostruki negativni učinak u pogledu širenja respiratornih virusnih infekcija: onemogućuje regeneraciju specifičnih ćelija, čime se posledično onemogućuje uklanjanje virusa ili drugih patogena i zaključno – usporava se ili blokira slanje signala inficiranih ćelija prema susednim sćelijama o nadolazećoj virusnoj opasnosti.

Sa druge strane, Morijama sa saradnicima posebno ističe da činioci u našem okruženju poput temperature i vlažnosti imaju važnu ulogu u aktivaciji i moduliranju urođene, ali i stečene (adaptivne ili specifične) imunosti.

Prirodne ili anatomske barijere, među kojima je ključna mukozna barijera koja prekriva unutrašnjost usta i nosa, predstavljaju prvu liniju odbrane i upravo na to su se posebno fokusirali autori navedenog rada. Sa druge strane, prilikom “sloma” prve linije odbrane aktivira se druga linija obrane (urođena imunost) koju započinju ćelije poput makrofaga, koji će molekule virusa ili nekog drugog antigena razgraditi i predočiti T-limfocitima, nakon čega imuni sistem ulazi u treću liniju odbrane (stečena imunost) koja prvenstveno putem T-limfocita (ćelijska imunost) razvija celi sistem “memorisanja dotičnog antigena” te istovremeno podstiče razvoj “imunološkog pamćenja” te će pri sledećem kontaktu sa istim antigenom imuni sistem reagovati brzo i delotvorno.

To, naravno, važi za one slučajeve koji ne dovode do drastične promene antigenske strukture uzročnika. Uz ćelijsku imunost veoma je važna i tzv. humoralna imunost vezana uz limfocite B koji su ključni za proizvodnju imunoglobulina, među kojima su IgM, IgG, itd.

Autori ističu, ako prva linija odbrane (prirodne ili anatomske barijere) funkcioniše, uspešno se može zaustaviti ili usporiti ulazak virusa u ćeliju, čime se efikasno blokira nastanak infekcije. Potpuno je logično zaključiti da organizam nastoji učiniti sve što je u njegovoj moći kako bi prirodnim putem onemogućio virusu ili nekoj drugoj stranoj čestici ulazak i širenje infekcije. Najsnažnija prirodna barijera vezana uz disajni siste je nosna sluznica čije ćelije imaju dlake na površini, a ključna im je uloga vlaženje vazduha i odstranjivanje čestica i organizama obloženih sluzi, čime se sprečava invazija donjih disajnih puteva.

Sluz pak ima veliku važnost u prevenciji respiratornih infekcija jer sadrži niz antimikrobnih stvari poput lizozima te antitela poput IgA. U sluz se luče i posebni glikoproteini koji se nazivaju mucini, a koji svojom vrlo opsežnom i raznolikom glikozilacijom imitiraju izgled receptora na našim ćelijama i tako “varaju” viruse koji se umesto na ćelije, vežu na mucine i zajedno sa sluzi bivaju izbačeni iz našeg respiratornog trakta. Do sada je opisan 21 gen odgovoran za sintezu mucina.

U zaključnoj reči svog rada, autori navode da inhalacija suvog vazduha dovodi do oštećenja epitelne sluznice disajnih puteva te time znatno utiče na smanjenje odstranjivanje virusa i drugih sadržaja uz pomoć mucina.

Autori u preporukama ističu sledećih šest postupaka važnih za sprečavanje širenja infekcija izazvanih respiratornim virusima: održavanje vlažnosti u prostorijama na razini 40-60 posto, provetravanje zatvorenih prostora, nošenje zaštitne maske koja dodatno zadržava temperaturu u nosnoj sluznici i potrebnu vlažnost, uzimanje vitamina D koji tipično nedostaje zimi zbog manje izloženosti suncu, dovoljno sna (više od 7 sati sna) te redovno pranje ruku sa ciljem prevencije indirektne transmisije.

Bonus video:

(Espreso.co.rs/Večernji List)