ŠTA JE PRAVO ZNAČENJE REČI NACIJA

Najzaslužniji za konfuziju koja vlada na prostoru cele bivše SFRJ kada se spomene pojam nacija je Edvard Kardelj, čiju definiciju nacije su svi u socijalističkoj Jugoslaviji smatrali za najispravniju: “Nacija je specifična narodna zajednica nastala na osnovi društvene podjele rada epohe kapitalizma, na kompaktnoj teritoriji i u okviru zajedničkog jezika i bliske etičke i kulturne srodnosti uopšte”.

Pored toga postoji i sovjetska definicija nacije koja se pripisuje J.V. Staljinu: naciju čine zajednički jezik, zajednička teritorija, zajednički ekonomski život i zajednički duhovni temperament. I ova definicija imala je izvesnog uticaja na poimanje nacije u Jugoslaviji.

S druge strane, na Zapadu preovladava shvatanje da je nacija - skup ljudi koji čine nacionalnu državu, a odatle proističe da je nacionalnost jednaka državnosti.

Nacija podrazumeva jedan narod koji ima svoju državu, koja nosi njegov naziv i čijim Ustavom je određeno da je ta država matična država tog naroda.

Naciju čine ljudi koji su pripadnici određenog naroda, koji ima svoju nacionalnu državu. Na osnovu toga, u svetu postoji grupisanje na: nacionalne, višenacionalne i nenacionalne države.

Niži pojam od toga je narod, etnos ili etnicitet. Postoji između 7 i 10 hiljada naroda u današnjem svetu, ali samo 192 nacije. Narod može, ali i ne mora steći uslove da formira svoju nacionalnu državu. U tom smislu, postoje državotvorni narodi, koji su jednom ili više puta u istoriji sami svojom voljom formirali svoje nacionalne države, ali isto tako postoje i takozvane neuspele nacije odnosno neuspele države. Neuspele su najčešće one države koje su nastale pod patronatom drugih nacija ali nisu pokazale sposobnost da u potpunosti formiraju i održe funkcionalnu državu.

U Zapadnoj civilizaciji nacija je dakle pojam međunarodnog prava koji je istovetan državi. Nacija u tom smislu može biti sačinjena od više naroda i to su višeetničke države. Jedan narod može biti u praksi razdeljen na više nacija, kao što na primer nemački narod pripada nemačkoj, austrijskoj i švajcarskoj naciji, korejski narod južnokorejskoj i severnokorejskoj naciji i tako dalje.

Na engleskom jeziku kada se kaže ili napiše "nation" to označava državu, dok "nationality" isključivo znači državljanstvo. Slično je i sa drugim modernim zapadnim jezicima - francuski "nation"/"nationalite", nemački "nazion"/"nazionalitaet"...

Kada popunjavate formulare u Zapadnim zemljama i naiđete na rubriku "Nationality" dužni ste da upišete svoje državljanstvo, a ne etničku pripadnost.

Bonus video: