Usamljenost i samotnjaci u ovovekovnom srpskom filmu kroz 12 oglednih primera (prvi deo)

O samotnjacima u filmovima Srdana Golubovića već je bilo reči na stranicama ovog portala, a evo još dvanaest oglednih primera iz skorašnje baštine srpskog filma, iznetih hronološkim redom i u dve tranše.

• 1 na 1 (2002)

U ovom efektnom, pa i eksplozivnom „betonskom vesternu“ scenariste Srđe Anđelića i reditelja Mladena Matičevića stamena usamljenost lika mladog darovitog basketaša (u suverenom tumačenju naturščika i stvarnog košarkaša Zorana Čiče) brzo stupa u čeoni sudar sa surovim svetom kriminala sa adresom u novobeogradskim blokovima. Osim toga, 1 na 1 je upečatljivo svedočanstvo vibrantne podkulture jedne ere i jedno od najuzbudljivijih obećanja boljeg srpskog filma sa samog početka 21. veka.

• Mali svet (2003)

Premda je Miloš Radović ovaj svoj vrlo dobri film izveo u formi pitke i komunikativne a apsurdistički obojene komedije ovdašnjih dominatnih naravi, Mali svet je u isti mah i zanimljiv spomenik u čast upravo lepote usamljeničkog pogleda na život. I na (mali) svet, naravno. Radović je Malim svetom predočio svoj osobeni autorski izraz i na planu dugometražnog igranog filma, a tu su mu izdašnu pomoć pružili vidno nadahnuti glumci: Predrag Miki Manojlović, Lazar Ristovski, Branko Đurić Đuro, Bogan Diklić, Irena Mičijević-Rodić...

• Odbačen (2007)

Definitivno najbolji i najzaokruženiji film Miloša Miše Radivojevića u ovom veku, Odbačen donosi upečatljivi spoj Radivojevićevog gotovo stalnog motiva intelektualca u tihoj pobuni i sa burnim previranjima u duši i u umu sa radikalnijim arthaus izrazom. To ne bi stiglo do ove tačke uverljivosti da u glavnoj ulozi nije bilo Svetozara Cvetkovića, stalnog saradnika i ikonične pojave u filmovima Miloša Radivojevića iz ove poznije autorske faze. Odbačen je film neiskazanog, prećutanog, implozivnog, sporotinjajućeg... To je, naravno, nužno dovelo do toga da je ovo ostvarenje prvenstveno za strpljive i upućene sladokusce.

• Hitna pomoć (2009)

U ovom krajnje nepravično skrajnutom filmu Gorana Radovanovića, podno sinkopične dramaturgije, sve pulsira i kipi upravo od usamljenosti i sa njima uvezanih pratilaca – očaja i nedorečenosti. Na sve to, ovaj izrazito intrigantni Radovanovićev film prestavlja prvi film koji nedvosmisleno problematizuje poroznost petooktobarskog sna i srodnih iluzija i samoobmana. Kako je ovaj film, ponovimo, na veliku žalost, za širu publiku prilična nepoznanica, neka ovde stoji i podsećanje na to da u su ovom igranom debiju tog iskusnog i cenjenog dokumentariste na polju igranog filma, najznačajnije uloge odigrali: Vesna Trivalić, Nataša Ninković, Sonja Kolačarić, Nenad Jezdić, Tanasije Uzunović, Jelena Stupljanin, Nikola Pejaković...

• Neposlušni (2014)

Premda se kreću u paru i premda bunt po okuugodnim prizorima bačkih krajolika proživljavaju u skladnoj a minimalnoj množini, ključni junaci (u srčanom tumačenju Hane Selimović i Mladena Sovilja) ovog osobenog i hiperstilizovanog debitantskog celovečernjeg igranog filma rediteljke Mine Đukić jesu nepopravljivi samotnjaci. Samoću i osećaj neukorenjenosti, mimo ovdašnjih predela, Mina Đukić u Neposlušnima izmešta na nivo univerzalnog, te ne čudi da je ovaj njen film svetsku i sveopštu premijeru imao upravo u međunarodnom takmičarskom programu na festivalu Sandens, toj meki nezavisnog filma uglavnom profila prilično sličnog onome što zatičemo i u Neposlušnima.

• Varvari (2014)

Debitantski dugometražni film Ivana Ikića, Varvari, u naglašeno naturalističkom modu donosi priču o ovdašnjoj beznadnoj mladosti danas, dok važan sastojak i srž postavke čitave priče čini baš dobrim delom i samoizabrana usamljenost glavnog junaka, koga je izvanredno nijansirano odigrao naturščik Željko Marković. Iako u čestim interakcijama, neretko i u otvorenim sukobima sa drugima iz svog porodičnog i neposrednog okruženja, njegov Luka biva i ostaje nesnađeni vuk samotnjak, što daje snažnu dodatnu notu tonu tog filma u celini gledano.

Bonus video: