Bunt naš nasušni - Tihi buntovnici u filmovima Srdana Golubovića

Kako je već uveliko medijski propraćeno, Otac, najnoviji film scenariste i reditelja Srdana Golubovića, vratio se sa 70. Berlinskog filmskog festivala ovenčan dvema nagradama (nagradom Ekumenskog žirija i Nagradom publike za najbolji film u sklopu zvaničnog programa Panorama). "Otac" će ovih dana dospeti i na redovni repertoar bioskopa u Srbiji, pa će i posetioci bioskopa moći da se uvere, između ostalog, i u jednu stalnu stavku u dugometražnim igranim mu ostvarenjima, možda čak i autorsku fascinaciju Srdana Golubovića – samozatajne, tihe glavne junake koji (silom širih okolnosti) postaju nevoljni ali ubrzo i odlučni i nezaustavljivi buntovnici.

• Apsolutnih sto (2001)

Apsolutnih sto (premda na prvi pogled po toj osnovi nominalno prednjači kasnija Klopka) predstavlja Golubovićev film koji u najvećoj meri očitava postulate i izraz žanrovskog filma. Preciznije gledano i rečeno, Apsolutnih sto je ponajviše (tada) savremeni ovdašnji ekvivalent ostvarenja iz krunskog edela fundusa vesterna, što je najdirektnije potcrtano tim udarnim delom priče o osvetničkom pohodu mladog sportskog snajperiste (sugestivna i zrela uloga Vuka Kostića), momka od malo reči i preteškog tereta u alfamužjačkom viđenju sveta, koji će ubrzo na svojim leđima poneti i jaram surovosti kriminalnog (novo)beogradskog miljea. Bunt je već u ovom Golubovićevom filmu možda i ključni motiv, ali, kako će se i u docnijim primerima pokazati, tih, isprva diskretan i naoko sporogoreći.

• Klopka (2007)

Golubovićev drugi celovečernji film se sasvim opravdano da posmatrati i kao triler (što je, mora li se to uopšte naglašavati, i dalje retka pojava čak i u savremenom srpskom filmu) o iznuđenom porinuću u svet beznađa i zločina, na tragu onoga što znamo, iz recimo filma Desperate Measures Barbeta Schroedera iz 1998. godine. Golubovićeva Klopka, pak, težište priče nedvosmislenije pomera ka krupnim i prevratničkim moralnim dilemama koje se nužno rode u ekstremnim situacijama, a što ozbiljna bolest deteta i roditeljska nemoć (ponajpre ekonomskog tipa) definitivno jesu. Nebojša Glogovac je u ovom filmu odigrao lik očajnog, a isprva krotkog i samozatajnog inžinjera Mladena, koji se nađe u situaciji da mora da preduzme i očajničke mere, a sve pod velom teške i potpune tišine, pa još i u kontekastu koji mu je do tog trenutka bio potpuna nepoznanica. Zahvaljujući Glogovčevoj suverenoj interpretaciji, moguće je osetiti kako kipti sporotinjajući gnev u njegovom Mladenu, što jeste jedna od najupadljivijih vrednosti ove ekranizacije istoimenog romana Nenada Teofilovića.

• Krugovi (2013)

Šest godina kasnije, Krugovi predočavaju Golubovićevu usredsređenost na stvaranje šire društvene hronike bez posezanja za oruđima i stilemama žanrovskog filma. Krajnji ishod je višekraka društvena hronika o dalekosežnom uticaju jednog istinski nesebičnog dela, dok je pomenuti bunt, ovoga puta bio usmeren na šire društvene postavke, poput rata, koje lome ono ljudsko u ljudima, ali, srećom, ne u svima; ipak, bunt se može lako detektovati kao svojevrsno pogonsko gorivo, ali posve međusobno raznorodno, u delanju i preispitivanju prvenstveno dvojice junaka koje su odigrali Aleksandar Berček i Nikola Rakočević.

Bonus video: