SAZNAJTE KOLIKA ĆE VAM BITI PENZIJA! Pomoću proste računice dođite do TAČNOG IZNOSA

Kada bi zaposleni kome mesečno na račun leže prosečan iznos srpske zarade ovog trenutka otišao u penziju, a da je pritom čitav radni vek primao republički prosek, na njegovom čeku pisalo bi 34.482 dinara.

Tako bi osiguranik sa 40 godina staža dobio 30.000 dinara manje nego da je nastavio da odlazi na posao. Prema poslednjim podacima, prosečna zarada u Srbiji je 64.639 dinara. Zato i ne čudi što mnogi koji su ostvarili uslov za penziju često ne žele da napuste radno mesto.

Računica pokazuje da radnik sa prosekom dobijanjem rešenja za penziju "pada" gotovo na nivo republičkog minimalca. To znači da bi svi oni sa manjim platama dobili i znatno niži ček.

- Minimalna zarada je promenljiva kategorija i nije svake godine isti odnos prema prosečnoj, tako da se ne može obračunati iznos koliku bi penziju imao neko ko je čitavog radnog veka radio za najniži iznos, bez uvida u konkretne pojedinačne podatke - objašnjavaju u Fondu PIO.

Iznos čeka određuje se na osnovu podataka registrovanih u matičnoj evidenciji, odnosno na osnovu navršenog penzijskog staža i ostvarenih zarada. Prilikom određivanja visine penzije uračunava se ceo radni vek, što znači da u zaradu ulaze svi ostvareni prihodi za koje su plaćeni doprinosi za PIO. To mogu da budu honorari isplaćeni na osnovu raznih ugovora o delu koje je zaposleni imao tokom radnog veka.

Nezvanični podaci govore da za minimalac u Srbiji trenutno radi oko 350.000 ljudi ili oko 15 odsto svih zaposlenih u zemlji. Oni su zaposleni na najjednostavnijim poslovima, a neretko se dešava da ovaj novac primaju i u preduzećima koja sasvim dobro posluju. Od tog broja, nešto manje od njih 30.000 je u javnom sektoru, a ne bi trebalo zaboraviti da ima i onih koji zarađuju manje od minimalca. Tako i ne čudi što spisak PIO fonda sa penzijama nižim od 30.000 dinara broji više od milion imena.

Visina starosne penzije određuje se prema ostvarenom penzijskom stažu i zaradama, odnosno osnovicama osiguranja za koje je plaćen doprinos za penzijsko i invalidsko osiguranje. Obračun se vrši stavljanjem u odnos ukupne zarade (osnovice) osiguranika, u pravilu, počev od 1. januara 1970. godine sa prosečnom godišnjom zaradom u Srbiji za svaku kalendarsku godinu i na taj način se dobija godišnji lični koeficijent, koji ne može biti veći od pet. Zbir godišnjih ličnih koeficijenata se zatim deli sa periodom za koji su obračunati i dobija se lični koeficijent, koji ne može biti veći od 3,8. On se množi sa ukupno ostvarenim penzijskim stažom i opštim bodom.

- Opšti bod je fiksni iznos koji se usklađuje na isti način kao i penzija - objašnjavaju u PIO. - Osiguranicima ženama staž se uvećava u određenom procentu, a staž za obračun iznosa penzije ne može iznositi više od 45 godina.

Prevremena starosna penzija se određuje na isti način kao i starosna, s tim što se trajno umanjuje za 0,34 odsto za svaki mesec ranijeg odlaska u penziju. Umanjenje može iznositi najviše 20,4 procenta. Kod invalida važi pravilo da se posle obračuna, koji je isti kao i kod prethodnih, uvećava i za dodati staž koji zavisi od navršenih godina života i pola osiguranika. Ako je invalidnost prouzrokovana povredom na radu ili profesionalnom bolešću, penzija se obračunava prema penzijskom stažu od 40 godina.

- Kod porodične se određuje na osnovu iznosa penzije umrlog osiguranika, i to u procentu koji zavisi od broja članova porodice. Za jednog je 70 odsto, za dva 80, za tri člana 90, za četiri i više članova 100 procenata - navode u Fondu.

To znači da ako je preminuli korisnik imao ček na 40.000 dinara, njegov naslednik imaće 28.000.

Donošenje rešenja zavisi od toga da li su prikupljeni svi podaci koji su neophodni da bi se moglo odlučivati o pravu na penziju. U cilju da korisnik što pre počne da prima svoje prinadležnosti, Zakonom o PIO predviđena je mogućnost donošenja privremenog rešenja. Ono se donosi kada su ispunjeni uslovi za sticanje penzije, ali nisu poznati i kompletirani svi podaci koji su potrebni za donošenje konačnog rešenja, kao što su podaci o stažu osiguranja, zaradama i visini doprinosa za penzijsko i invalidsko osiguranje.

(Espreso/Novosti)