NAJNOVIJA ISTRAŽIVANJA
OTAPANJE LEDNIKA MOŽE BITI KOBNO: Da li nam se sprema NOVA PANDEMIJA?
Klimatske promene mogu da povećaju rizike od prenošenja virusa na nove vrste na Akrtiku, pokazala je najnovija studija genetskog materijala iz kanadskog jezera
Kanadski naučnici su otkili da je intenzivnije otapanja lednika na jezeru Hejzen, najvećem jezeru Arktika, povezano sa većim rizikom od prenošenja virusa na nove vrste.
Tim naučnika sa Univerziteta u Otavi, predvođen naučnicom Odre Lemju, uzorkovao je zemljište i sedimente iz jezera i sekvencirao DNK i RNK iz sakupljenih uzoraka.
Pronašli su tragove virusa i njihovih potencijalnih fomaćina, uključujući životinje, biljke i gljive. Zatim su pokrenuli algoritam kako bi utvrdili verovatnoću za koevoluciju ili simbiozu među nepovezanim grupama organizama.
Algoritam je omogućio naučnicima da predvide verovatnoću za prenošenje virusa među vrstama i pokazao da su oni veći u uzorcima uzetim iz delova jezera koji su bliži mestima gde se voda otopljenih glečera uliva u njega.
- Naše najznačajnije otkriće pokazuje da u ovom konkretnom jezeru postoji veći rizik od prenošenja virusa na nove vrste na mestima otapanja lednika. To nije isto što i predviđanje pandemije - istakla je Lemju.
Ona je navela da su rizici od nastanka zaraznih bolesti na Arktiku danas veoma niski zbog nestotatka prenosilaca poput komaraca. Ipak, upozorava da klimatske promene i otapanje lednika mogu imati dramatičan efekat u budućnosti jer će brojne vrste biti primorane da se kreću ka polovima.
Još uvek nije sasvim jasno na koji način bi otapanje lednika uticalo na rizike za prenošenje virusa, ali jedna od ideja je da bi na to uticalo mešanje samih vrsta. Uništavanje autohtonih staništa fizički izmešta vrste iz njihovog prirodnog okruženja i dovodi do susreta virusa i domaćina koji se u drugim uslovima nikada ne bi sreli.
Opasnost od širenja zaraznih bolesti na Arktiku našla se u fokusu naučne zajednice nakon pandemije smrtonosnog antraksa u Sibiru iz 2016. godine. Ova pandemija dovedena je u vezu sa odmrzavanjem večitog leda koje je otkrilo ostatke davno uginulih zaraženih irvasa.
- Da li postoje novi virusi koje bi otapanje permafrosta moglo da pobudi? Kao naučnici, morali bismo to da znamo, ali zaista tapkamo u mraku - objašnjava koautor studije Stefan Aris-Brosu.
Bonus video:
(Espreso/NewScientist)