PRE 35 GODINA JE DOŠLO DO NESREĆE U ČERNOBILU: Teritorije 17 zemalja bile izložene radiaktvinom zagađenju! (VIDEO)

Pre 35 godina, 26. aprila 1986. godine, tokom planskog testa na četvrtom energetskom bloku nuklearne elektrane Černobilj dogodila se eksplozija. Nuklearno jezgro reaktora potpuno je uništeno, zgrada pogonske jedinice delimično se srušila i došlo je do značajnog emitovanja radioaktivnih čestica u okolinu.

Oko pola sata nakon ponoći 26. aprila došlo je do nekontrolisanog povećanja snage, koji je doveo do eksplozije i rušenja značajnog dela reaktora. Potpuno su uništeni jezgro i čitav gornji deo zgrade reaktora, teško oštećeni deaerator i pogonska hala, uništene sve barijere i bezbednosni sistemi. Eksplozije i požar koji je usledio praćeni su oslobađanjem ogromne radioaktivnosti.

U prvim satima nakon nesreće formirana je vladina komisija za utvrđivanje uzroka nesreće i likvidacije posledica. Komisija je uveče 26. aprila stigla na područje nesreće i rukovodila celokupnom složenom organizacionom strukturom, operativnim grupama snaga i sredstava ministarstava i institucija uključenih u otklanjanje posledica nesreće u zoni nuklearne elektrane.

Zbog visokog nivoa zračenja, 27. aprila evakuisani su stanovnici obližnjeg grada Pripjata, a kasnije i stanovništvo iz zone u prečniku od 30 kilometara oko nuklearne elektrane. Ukupno je evakuisano više od 115 hiljada ljudi.

Proizvodi fisije nuklearnog goriva oslobođenog iz uništenog reaktora u atmosferu sadržavali su male aerosoli isparljivih radionuklida, prelazne metale i čestice goriva.

Radioaktivne aerosoli padale su uglavnom uz kiše na velikom području unutar granica Ukrajine, Belorusije i centralnih regiona evropskog dela Rusije. Više od 200.000 kvadratnih metara SSSR-a bilo je izloženo radioaktivnoj kontaminaciji.

Ogromne teritorije zagađene su radioaktivnim otpadom, od kojih su najopasniji za ljude bili u ranom periodu (1-1,5 meseca) jod-131 (period poluraspada osam dana), a u daljem periodu – radionuklidi cezijuma-137 i cezijuma-134 (period poluraspada od 30, odnosno 2,4 godine, respektivno).

Zbog nesreće, teritorije 17 evropskih zemalja ukupne površine 207,5 hiljada kvadratnih kilometara bile su izložene radioaktivnom zagađivanju cezijumom-137, od čega se oko 60 hiljada kvadratnih kilometara teritorija nalazi izvan bivšeg SSSR-a. Teritorije Austrije, Nemačke, Italije, Velike Britanije, Švedske, Finske, Norveške i niza drugih zemalja zapadne Evrope bile su podvrgnute zagađenju.

Radioaktivnost koju su sa sobom donosili kontaminirani oblaci iz Černobilja zabeležena je i u Kanadi, Japanu i Sjedinjenim Američkim Državama. Nezagađena je ostala samo južna hemisfera.

U trenutku nesreće poginule su dve osobe, oko 600 ljudi iz stanice i vatrogasci izloženi su visokim dozama zračenja (njih 28 je umrlo u toku te godine). Prema procenama stručnjaka, to je bila najveća nesreća u istoriji nuklearne energije. U otklanjanju posledica učestvovalo je više od 600.000 ljudi i svi su bili izloženi zračenju.

Odmah nakon nesreće, rad nuklearke je zaustavljen. Godine 2007. započeta je izgradnja novog sarkofaga (bezbedno zatvaranje – izolaciona lučna konstrukcija visoka 108 metara, dugačka 150 i široka 257 metara), koja je zamenila zastareli sarkofag.

Bonus video:

(Espreso / Sputnjik)