POGLEDAJTE MAPU - CRVENOM SU OBELEŽENE SVE DRŽAVE IZ KOJIH SU NAPALI SRBIJU ILI UBIJALI SRBE! Ima ih čak 30!

Ratovi su obeležili srpsku istoriju, ali i istoriju uopšte. Borba za teritorije uvek je bila burna i krvava, a pobednici ovih bitaka su, po pravilu, pisali istoriju i menjali svet.

Mi, Srbi, smatramo se jednim od najratobornijih naroda, ne samo u Evropi, nego u svetu, a slika o našoj ratobornosti pogotovo se od devedesetih godina pretvorila u neslavan imidž. Srbi kroz istoriju jesu ratovali, u to nema sumnje, ali je takođe činejnica da su gotovo uvek branili svoju teritoriju od, kako se to frazeološki često govori, stranih zavojevača i okupatora. Takođe, najčešće su bili prinuđeni da se hvataju u koštac sa najvećim planetarnim silama kakve su Osmansko carstvo, Austrougarsko monarhija, nacistička Nemačka i NATO.

Ako pogledamo kartu Evrope, pa i sveta, videćemo da je Srbija bila u ratu ne samo sa državam iz svog neposrednog okruženja, nego i sa državama sa kojima se nije graničila, niti je bila u bilo kakvom teritorijalnom sporu, ali su one bile deo velikih saveza koji su izvršili invaziju na srpske teritorije.

Stoga, spisak država (mnoge se ponavljaju u raznim sukobima i ratnoj kombinatorici), sa kojima se Srbija ratovala kroz dugu, tešku i krvavu istoriju bi izgledao, otprilike, ovako:

Mađarska - Srpsko-Ugarski rat (959-960) - Stefan Prvovenčani se vraća u Srbiju 1204.

Bugarska - Bitka kod Niša (1214), bugarski napad odbijen.

Mongoli - Mongolska invazija Balkana (1241-1242), poraz vojnog saveza predvođenim Ugarskim kraljevstvom, Mongoli prolaze kros Srbiju paleći i pljačkajući!

Italija - Rat Srbije i Dubrovnika (1252-1254) - sukob je završen mirovnim ugovorom.

Mađari, opet - Rat Srbije i Ugarske (1268) - rat je završen mirovnim ugovorom.

Italijani, i oni ponovo - Sukob Srbije i Dubrovnika (1317).

Mađarska, eto ih opet - Rat Srbije i Ugarske (1335). Epilog: Ugarska vojska napušta Srbiju, Mačva postaje deo Srbije!

Mađari, šta reći nego - opet - Srpsko-Ugarski rat (1359-1360) - napad Ugarske prema centralnoj Srbiji odbijen, Ugari zauzeli Mačvu.

Turska/Osmansko carstvo - Marička bitka (1371). Epilog: Poraz Srbije i raspad Srpskog carstva!

Turska - Kosovska bitka (1389). Srbija postaje Osmanski vazal 1390.

Mađari, ponovo - Srpsko-Ugarski rat (1390-1392). Ugari izbačeni iz Srbije!

Turska - Napad Osmanskog Sultanata na oblast Vuka Brankovića (1392). Vuk Branković postaje Osmanski vazal!

Rumunija - Bitka na Rovinama je vođena 17.05. 1395. godine nedaleko od današnjeg Kurtea de Arđeša u Rumuniji, između vlaškog vojvode Mirče Starijeg (1386—1418) i osmanskog sultana Bajazita I (1389—1403). Vlaški vojvoda je uživao podršku ugarskog kralja Žigmunda Luksemburškog, dok su se osmanskoj vojsci našle srpske velmože (Stefan, Marko, Konstantin Dragaš i verovatno Konstantin Balšić) koje su, kao Bajazitovi vazali, predvodili pomoćne odrede. Osmanska vojska je najverovatnije poražena u borbi, ali nije pretrpela značajne gubitke. Sa druge strane, vlaški vojvoda je posle bitke priznao sultanovu vrhovnu vlast i obavezao se da mu plaća danak.

Turska - Pobuna Vuka Brankovića (1396/1397), a epilog je: Vuk Branković uhvaćen i zarobljen!

Turska - Bitka kod Niša (1443) i Kunovička bitka (1444) - Despotovina Srbija obnovljena!

Turska - Osmanska Invazija na Srbiju (1456-1459) koja je prouzrokovala novi pad Srbije!

Turska - u periodu od 1476. 1504. Srpska despotovina u Sremu se u sastavu Kraljevine Ugarske borila sa Turcima u nizu bitaka, a ovaj sukob je na kraju razultirao ugarskim porazom i krajem despotovine u Sremu.

Turska - Prvi srpski ustanak (1804-1813) kojim je stvorena Kneževina Srbija.

Austrija - Ticanova buna je bila pobuna na prostoru dela Sremske županije od 3. do 9. aprila 1807. godine. Izazvao ju je težak položaj Srba kmetova (paora) u Sremu.Ona je bila jedna od manjih buna na prostoru juga Ugarske koje su tekle paralelno sa Prvim srpskim ustankom.

Turska - Drugi srpski ustanak (1813-1815) - Srbija je isterala Turke iz Srbije!!!

Mađarska - Srpska revolucija (1848—1849). Epilog: uspostavljena Srpska Vojvodina.

Turska - Prvi srpsko-turski rat (1876), a odmah zatim i Drugi srpsko-turski rat (1877-1878), koji se završio pobedom Kneževine Srbije.

Bugarska - Srpsko-bugarski rat (1885) - poraz Srbije.

Turska - Prvi balkanski rat oružani je sukob koji je trajao od 8. oktobra 1912. do 30. maja 1913. godine i vodio se između članica Balkanskog saveza - Kraljevina Bugarska, Kraljevina Grčka, Kraljevina Srbija i Kraljevina Crna Gora - na jednoj strani i Osmanskog carstva na drugoj. Kombinovane vojske balkanskog saveza savladale su brojčano inferiornu i strateški loše organizovanu osmansku vojsku, što im je omogućilo brzu pobedu.

Bugarska - Drugi balkanski rat je vođen od 29. juna do 10. avgusta 1913. godine između Bugarske sa jedne i Srbije, Crne Gore, Grčke, Rumunije i Turske sa druge strane. Ishod rata je učinio Srbiju, saveznicu Rusije, važnom regionalnom silom, uzbunivši Austrougarsku i na taj način indirektno dao važan povod za Prvi svetski rat.

Makedonci i Albanci 2geder - Ohridsko-debarski ustanak je izraz koji se u određenim istorijskim izvorima upotrebljava kao naziv za masovni upad naoružanih Albanaca i komita VMRO sa teritorije Kneževine Albanije na teritoriju Kraljevine Srbije započet 11. septembra 1913. godine a okončan akcijom vojske Kraljevine Srbije posle desetak dana. Ovaj upad su podržali vojska Austrougarske i Kraljevine Bugarske.

PRVI SVETSKI RAT

Austrijanci, Mađari, Nemci, Turci, Hrvati, Bugari... Kraljevina Srbija ratovala je protiv Austrougarske i drugih Centralnih sila od 28. jula 1914. kada joj je austrougarska vlada objavila rat pa sve do kapitulacije Austrougarske 3. novembra 1918. godine. Prve godine rata Srbija je potukla austrougarsku Balkansku vojsku. Naredne godine njena vojska suočila se sa Trojnom invazijom. Ne želeći da se preda srpska vojska se povukla preko Albanije. Evakuisana je na Krf gde se odmorila, naoružala i reorganizovala. Odatle je prebačena na Solunski front gde je već 1916. godine zabeležila uspehe. Posle dugog zatišja borbe za probijanje fronta počele su septembra 1918. godine. Srpske i druge savezničke snage probile su front i ubrzo je Bugarska prinuđena na predaju. Srpska vojska nezadrživo je napredovala i 1. novembra 1918. oslobođen je Beograd. Zahvaljujući srpskim vojnim pobedama i diplomatiji stvorena je Kraljevina Srba, Hrvata i Slovenaca.

Italija, Crna Gora - Božićna pobuna, poznata i kao Božićni ustanak, bila je neuspešna pobuna u Crnoj Gori pod vođstvom Zelenaša početkom januara 1919. godine. Vojni vođa pobune bio je Krsto Popović, dok je politički vođa bio Jovan Plamenac. Katalizator pobune bila je odluka Velike narodne skupštine srpskog naroda u Crnoj Gori, poznatija kao Podgorička skupština, prema kojoj se Kraljevina Crna Gora bezuslovno ujedinjuje sa Kraljevinom Srbijom koja bi odmah nakon toga pristupila formiranju zajedničke države Srba, Hrvata i Slovenaca. Nakon izbora za Podgoričku skupštinu, Bjelaši, koji su se zalagali za bezuslovno ujedinjenje, brojčano su nadmašili Zelenaše, koji su bili pristalice očuvanja crnogorske državnosti i uslovnog (konfederalnog) ujedinjenja. Pobuna je dostigla vrhunac u Cetinju 7. januara 1919. godine, na pravoslavni Božić. Bjelaši, uz podršku Srpske vojske, porazili su Zelenaše. Poslije pobune, svrgnuti kralj Nikola I bio je primoran da uputi poziv na mir, a određeni broj učesnika u pobuni je zatvoren poslije sudskog postupka. Neki od pobunjenika pobegli su u Kraljevinu Italiju, dok su se drugi povukli u planine, nastavljajući sa gerilskim otporom do 1929, među kojima se ističe jedinice Sava Raspopovića.

DRUGI SVETSKI RAT

Nemačka, Bugarska, Italija, Mađarska, Albanija... Drugi svetski rat u Jugoslaviji je bio sukob u okviru Drugog svetskog rata na teritoriji Kraljevine Jugoslavije koji je trajao od 6. aprila 1941. do 25. maja 1945. Rat je počeo 6. aprila 1941. napadom sila Osovine na Jugoslaviju koja je nakon kratkotrajnog Aprilskog rata poražena i podeljena između Nemačke, Italije, Mađarske, Bugarske i klijentskih režima. Rat je najvećim delom bio gerilski, a vodili su ga četnici (JVuO) i partizani (NOVJ) predvođeni komunistima (KPJ) protiv okupatorskih snaga i njihovih marionetskih režima, kao što su Nezavisna Država Hrvatska (NDH) sa ustaškim režimom, i Vlada narodnog spasa na teritoriji okupirane Srbije. Istovremeno rat je bio i revolucija i građanski rat između komunističkog partizanskog, i rojalističkog četničkog pokreta.

Hrvatska - Nezavisna Država Hrvatska (skraćeno NDH) je bila fašistička kvinslinška (marionetska) država osnovana na delu okupirane Kraljevine Jugoslavije, koja je uz pomoć Hitlerove Nemačke postojala pod vođstvom ustaškog režima od 1941. do 1945. NDH je u istoriji ostala zabeležena po zverstvima i genocidu koje su pripadnici režima činili nad Srbima, Jevrejima, Romima, kao i Hrvatima neistomišljenicima, pretežno komunistima.

Program NDH, koji je formulisao Mile Budak, bio je da se očisti Hrvatska od Srba „ubijanjem jedne trećine, proterivanjem druge trećine i asimiliranjem preostale trećine“. Na teritoriji NDH su osnovani koncentracioni logori, od kojih je najpoznatiji bio Logor u Jasenovcu. Srpski narod na području NDH bio je stavljen izvan zakona. Od prvog dana NDH on je postao obespravljeni objekat ustaške strahovlade. Protiv Srba bilo je sve dozvoljeno, da se na ovom području mogu nekažnjeno progoniti, mučiti, zlostavljati, hapsiti i ubijati

Slovenija - Rat u Sloveniji ili Desetodnevni rat bio je rat okarakterisan ponekad kao kratak konflikt na teritoriji današnje države Slovenije, tadašnje federalne jedinice SFRJ, između Slovenačke teritorijalne odbrane i Jugoslovenske narodne armije (JNA) posle jednostranog proglašenja Slovenije kao nezavisne države 1991. godine.

Hrvatska - Rat u Hrvatskoj je bio vojni sukob na području bivše Socijalističke Republike Hrvatske, uzrokovan izlaskom Hrvatske iz sastava Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije. Rat se na početku vodio između pripadnika hrvatskog Ministarstva unutrašnjih poslova i krajiških Srba, ali se brzo u sukob umešala i Jugoslovenska narodna armija. Rukovodstvo Jugoslavije je pomoću savezne armije pokušalo da Hrvatsku zadrži u sastavu federacije. Za vrijeme raspada zajedničke države na teritoriji Hrvatske koja je bila naseljena Srbima proglašena je kratkotrajna međunarodno nepriznata država - Republika Srpska Krajina. Hrvatska je to smatrala pokušajem da se teritorija Hrvatske uključi u sastav Srbije.

Tada je počela borba između Hrvatske vojske i Srpske vojske Krajine. Sporazum o prekidu vatre je potpisan u januaru 1992. godine, a na teritoriju Hrvatske su uvedene Mirovne snage OUN, zbog čega je oružani sukob usporen. U maju 1992. Ujedinjene nacije su priznale Hrvatsku kao nezavisnu državu.

Hrvatska vojska je 1995. godine sprovela dvije velike ofanzivne operacije, što je dovelo do zauzimanja velikog dela teritorije Srpske Krajine. Rat je završen Erdutskim i Dejtonskim sporazumom, prema kojima je Istočna Slavonija, Baranja i Zapadni Srem u sastav Hrvatske ušla 1998. godine. Sukob je praćen međusobnim etničkim čišćenjem i srpskog i hrvatskog stanovništva.

NATO - od 1992. do 2006. Praktično od početka sukoba u Bosni i Hercegovini sve do proglašenja jednostrane nezavisnosti tzv. Kosova, Srbija je u ratu sa najmoćnijim svetskim vojnim savezom koji je 1999. izvršio agresiju da na srpsku teritoriju.

U napadima na SR Jugoslaviju NATO snage koristile su oko hiljadu letelica (lovci, lovci-bombarderi, bombarderi, špijunski avioni itd.), odnosno skoro ceo NATO savez (osim Islanda i Luksemburga - koji nemaju vazdušne snage, i Grčke, koja nije učestvovala iz političkih razloga). U spisak ne ulaze niti Mađarska, Češka i Poljska koje su se tek pridružile NATO-u i nisu još činile deo vojnog aparata, mada je pred kraj rata na Kosmet poslata npr. i češka poljska bolnica.

U toj agresiji, kao i u mnogim drugim akcijama, učestvovale su: Belgija, Holandija, Danska, Island, Francuska, Nemačka, Italija, Španija, Turska, Kanada, Velika Britanija, Norveška, Portugal, Luksemburg i Sjedinjene Američke Države.

Bonus video:

(Espreso/D.K.)