film dana
ELITNA JEDINICA 2: UNUTRAŠNJI NEPRIJATELJ (Tropa de Elite 2: O Inimigo Agora E Outro), Žoze Padilja, 2010
Naš stalni saradnik Marko Kostić predložio je još jedan film koji može da obeleži današnji dan. Ako ste gledali film "Božji grad" (Ciudade de Deus, 2002.) Fernanda Mejrelisa i Kaće Lunđi, "Elitna jedinica 2" je film koji govori o istoj temi - kriminalu, trgovini drogom i neopisivoj brutalnosti među decom školskog uzrasta u favelama Rio de Žaneira. Ipak, filmski jezik kojim govori Žoze Padilja mnogo više je nabijen adrenalinom i surovošću - ako je uopšte moguće zamisliti da bilo koji film može da nadmaši "Ciudade de Deus" u tome.
Uz Argentince Pabla Trapera i Huana Hozea Kampanelu (Juan Jose Campanella), brazilskog reditelja Žozea Padilja (José Padilha) možemo svrstati u predvodnike talasa novog latinoameričkog filma.
Grubo posmatrano, tipične filmove iz ovog regiona (ako se ograničimo na ostvarenja namenjena međunarodnoj distribuciji) krase sledeće osobine: drhtavo kretanje kamere koje deluje kao da se kamera nalazi na brodu (strast u akciji), simbolička veza između erotskih i nasilnih scena (ta veza je naravno, strast), tematika neke revolucije ili narodne pobune čiju političku pozadinu nije lako razumeti (mora biti da je to zbog strasti), sugerisanje da je biti mlad bolje nego biti star (razlika je u količini strasti).
Film "Elitna jedinica 2", kao i prvi nastavak, "Elitna jedinica" (2007.) odlikuje samo prvi od nabrojanih stereotipa (akcija snimanja kamerom iz ruke namerno asocira na dokumentaristički postupak TV reportaža, rijalitija i direktnih prenosa). Lišena seksualnih afektacija i predvidivosti opisa latinoameričkog karaktera, "Elitna jedinica" predstavlja hladnokrvnu kritičku studiju mreže socijalnog i fizičkog nasilja opisanu iz perspektive često potcenjene policijske inteligencije.
U središtu priče nalazi se specijalni policijski odred BOPE (Batalhão de Operações Policiais Especiais) formiran za borbu protiv narkomafije u favelama Rio De Žaneira, krajem prošlog veka. Tokom filma, odred će doživeti stratešku transformaciju, pa će se pored sukoba sa kriminalcima članovi ove jedinice naći i u sukobu sa vlastima, narodom, novinarima i na kraju u sukobu interesa među sobom.
Sledeći sudbinu ove uniformisane organizacije, pratimo političke događaje koji će promeniti njenu političku ali i etičku ulogu u borbi protiv kriminala. Eskalacijom sukoba u favelama, odgovornost za nasilje javnost će manje tražiti među narko-dilerima a više među članovima jedinice, stoga će se jedinica iznutra podeliti, pa će jedna njena frakcija početi da sarađuje sa mafijom i zarad političkog cilja sama organizovati otpor stanovnika favele protiv jedinice. Iz istog razloga, odgovor naroda na policijsku brutalnost pokazaće se, ne kao pobuna protiv oružanog nasilja, već kao vrsta medijsko-političke propagande u kojoj vlast i policija pod izgovorom solidarnosti sa siromašnima, prihvataju navike i interese kriminalnih grupa protiv kojih su se do malopre borili.
Najvažnije, ovaj angažovani brazilski film ne govori da je dobro biti mlad, već da je mladost najsurovije razdoblje života, u kome je pojedinac prisiljen da se prikloni jednom od dva zla - korumpiranim predstavnicima vlasti sa jedne, ili samozvanim društvenim autoritetima sa druge strane ulice.
Bonus video: