ZABRINJAVAJUĆE I VRLO OPASNO! Sve više mladih žena u Srbiji NE MOŽE DA ZATRUDNI zbog ovih problema

Sve više mladih parova ima problem sa sterilitetom - oni čine čak 30 odsto ukupnog broja parova koji su obuhvaćeni VTO programom. Ono što takođe zabrinjava, rezerve jajnika kod žena mlađih od 30 godina sve su siromašnije, upozoravaju doktori.

Specijalisti ginekologije tvrde da je u Srbiji sve vidljiviji problem plodnosti te na osnovu istraživanja koje je pokazalo da je kod samo 26 odsto pacijentkinja mlađih od 30 godina dijagnostikovan uredan nalaz, pa predlažu da se na ovaj problem stavi akcenat još na nivou primarne zdravstvene zaštite.

Prema rečima dr Božane Stepanov, specijaliste ginekologije i akušerstva i supspecijaliste steriliteta i fertiliteta, trebalo bi da se u okviru godišnjih ginekoloških kontrola koje obezbeđuje Fond za zdravstveno osiguranje i uz godišnje provere Papa testa, pacijentkinjama obezbedi i kontrola AMH (antimilerijan hormon) i ultrazvučni pregled sa fokusom na aktivnost jajnika (AFC).

Na taj način bi se, kako kaže, omogućilo da se pacijentkinje sa utvrđenom smanjenom ovarijalnom rezervom, odnosno bogatstvom jajnika, odmah upute u ustanove koje se bave fertilitetom i sterilitetom radi dalje dijagnostike i terapije.

- U postojećem trendu što većeg odlaganja trudnoća i rađanja, dužnost je nas lekara koji se bavimo plodnošću i sterilitetom da devojkama i mladim ženama ukažemo na to kako da provere svoju plodnost i da pravovremeno planiraju majčinstvo. Sve više nam dolaze pacijentkinje koje pre 40. godine imaju velikih problema u smislu da ne mogu da zatrudne, da već kod njih ne možemo da dobijemo kvalitetnu jajnu ćeliju, a u stvari problem počinje u nekim mlađim godina. Mnoge mlade žene budu iznenađene kada im na redovnom ginekološkom pregledu saopštimo da njihovi jajnici deluju na UZ uredno, ali siromašno – objašnjava naša sagovornica.

Ističe da bi trebalo poseban akcenat staviti na mlade zdrave žene od 25 do 35 godina koje odlažu trudnoću i rađanje, najčešće zbog karijere i usavršavanja, kao i onima koje su imale neke od sledećih situacija: česta RTG zračenja u predelu karlice u detinjstvu ili pubertetu (zbog iščašenja kukova, preloma, povreda), operacije bruha, slepog creva, a naročito operacije jajnika, zatim koje boluju od nekih autoimunih bolesti (štitne žlezde, dijabetesa tip I, lupusa), koje su imale tumore, hemoterapije, pacijentkinje kod kojih u porodici postoji javljanje nekih od genetskih oboljenja, kao i pacijentkinje koje imaju podatak da su njihove majke ušle u menopauzu pre ili oko 40. godine.

Savetuje i da bi žene trebalo da testiraju svoju plodnost, odnosno procenu ovarijalne rezerve (bogatstva jajnika), što podrazumeva određivanje hormona iz krvi (AMH - antimilerijan hormon) i ultrazvučni pregled, te da se kod pacijentkinja kod kojih se ustanovi da je ovarijalna rezerva snižena, rade i dopunski pregledi i na osnovu toga lekari ih mogu savetovati kako i na koji način mogu pomoći u očuvanju reprodukcije.

- Prošle godine uradili smo niz besplatnih pregleda za mlade žene ispod 30 godina. Ispitano je 65 pacijentkinja i kod 26 odsto je dijagnostikovan uredan nalaz, odnosno kod njih ne očekujemo problem sa plodnošću u kasnijim godinama. Kod ostalih, sa smanjenom ovarijalnom rezervom, u 26 odsto slučajeva utvrđeno je da je to nasledno, odnosno da su pacijentkinje čije su majke ušle prevremeno u menopauzu. Zatim, kod 12 odsto utvrdili smo postojanje određenih bolesti (najčešće autoimuna oboljenja, a isti procenat pacijentkinja imale su neke od ginekoloških operacija). Kod 13,6 odsto pacijentkinja je nepoznat uzrok smanjene ovarijalne rezerve, 12 odsto ispitanih je imalo dijagnozu policističnih jajnika, a samo u 0,4 odsto slučajeva kao uzrok smanjene ovarijalne rezerve utvrđeno je prethodno RTG zračenje – priča dr Stepanov uz napomenu da bi najbolje bilo da pacijentkinje u starosnoj dobi od 25 do 35 godina barem jednom u dve godine testiraju i provere svoje ovarijalne rezerve.

Revolucionarno otkriće

Dr Stepanov tvrdi da je nakon kontraceptivne pilule, preventivna provera bogatstva jajnika kod žena revolucionarno otkriće u svetu ginekologije.

- U Americi mlade žene još na studijama testiraju svoju plodnost. Velike kompanije podstiču svoje zaposlene na ove preglede, čak im plaćaju zamrzavanje jajnih ćelija. U Srbiji se još niko nije bavio procenom ovarijalne rezerve na ovaj način, sem kod žena koje su se javljale zbog neplodnosti ili započinjale postupak vantelesne oplodnje – navodi dr Stepanov, koja smatra da bi to trebalo promeniti.

Razlozi smanjenih rezervi

26% nasledno

12% autoimuna oboljenja

12% policistični jajnici

0,4% RTG zračenje

13,6% nepoznat uzrok

Bonus video:

(Espreso.co.rs/Blic)