PUSPOK PAHOMY, DONAT TOMAŠI SZYMPO, BARTOŠ STANKO I KISHTANA: Najpoznatiji Vranjanci preko noći postali Mađari!

Savez vojvođanskih Mađara treći je po broju glasova na upravo završenim lokalnim izborima u Vranju. Za SVM je glasalo čitavo selo Neradovac i deo glasača koji glasaju u Osnovnoj školi "Dositej Obradović", kao i mnogi drugi Vranjanci (njih tačno 1.265).

SVM je na parlamentarnoj listi bio na četvrtom mestu, dok je na četvrtom mestu na listiću za lokalne izbore bila Srpska desnica, koja je bila druga po broju osvojenih glasova na lokalnim izborima.

Celoj Srbiji je ovo urnebesno, a na društvenim mrežama se fore samo nižu.

Zbog svega toga odlučili smo da se malo našalimo s žiteljima ovog grada. Evo našeg predloga kako bi se najčuveniji Vranjanci zvali kada bi bili mađarske nacionalnosti.

Bora Stanković - Bartoš Stanko

Jedan od najznačajnijih pisaca srpskog realizma.

Rođen je 31. marta 1876. godine u Vranju od oca Stojana, koji je bio po zanimanju obućar, i majke Vaske, ćerke bogatog vranjanskog trgovca Riste Grka. Imao je mlađeg brata Timotija koji je umro u drugoj godini. Otac mu umire 1881. godine, a majka 1883. tako da se od tada o njemu starala Zlata, njegova baba po ocu. Baba Zlata je poticala iz stare ugledne, ali osiromašene vranjanske porodice i često mu je pričala o „starom“ Vranju.

Njegovo celokupno književno delo je vezano za Vranje, iako je u Vranje retko odlazio i nema podataka da je ikada bio u okolnim selima čak nije poznavao geografski položaj materijalnih mesta.

Napisao ,,Koštanu'', ,,Nečistu krv'', ,,Pokojnikovu ženu''.

Justin Popović - Janoš Popa

Duhovnik manastira Ćelije.

Blagoje Popović, potonji otac Justin, je rođen u Vranju 6. aprila (25. marta po starom kalendaru) 1894. godine od oca Spiridona i majke Anastasije. Familija Popovića se doselila u selo Gornje Žapsko iz okoline Tetova, kasnije se spustila u Vranje.

Priredio je 12 tomova Žitija svetih, za svaki mesec u godini po jedna knjiga. Svaki tom ima po nekoliko stotina strana i predstavlja sintezu mnogo raznih izvora sistematično sakupljenih i priređenih. Osim ovih žitija, sabrana dela Justina Popovića imaju 33 toma.

Sima Pogačarević - Šandor Kenjeri

Narodni heroj Jugoslavije.

Rođen je 1908. godine u Vranju. Posle završene osnovne škole, učio je stolarski zanat. Kao mladi radnik, veoma rano se uključio u radnički pokret i već 1930. godine postao član Komunističke partije Jugoslavije. Posle povratka sa odsluženja vojnog roka, 1931. godine, aktivno se uključio u partijski rad. Zbog ilegalnog partijskog rada, krajem 1934. godine je bio uhapšen. Aprila 1935. je izveden pred Okružni sud u Vranju, ali je zbog nedostatka dokaza pušten na slobodu.

U velikoj policijskoj provali u partijsku organizaciju, koja je zahvatila i Vranje, januara 1936. je uhapšen i u zatvoru je ostao sve do septembra. Po izlasku iz zatvora, po nalogu Pokrajinskog komiteta KPJ za Srbiju, aktivno je radio na obnavljanju partijskih organizacija, koje su bile potpuno razbijene.

Bio je odveden u radni logor u Ivanjicu. Poginuo je 20. decembra 1941. godine u sukobu sa bugarskom vojskom na mestu zvanom Dobra Voda u blizini Vranja.

Bakija Bakić - Bertok Bakoši

Čuveni trubač koji je proneo slavu vranjske i srpske trube širom sveta.

Bakija Bakić se rodio 1923. godine u Vranju, u naselju Gornja čaršija, podno Pržara. Kao i većina Roma, i Bakija je rano upoznao, zavoleo i svirao trubu, već sa svojih 10 godina. Njegov otac Fejza Bakić je tih godina osnovao trubački orkestar, ali je Bakija, zahvaljujući svom izuzetnom talentu, vrlo brzo preuzeo vođenje orkestra.

Bakija Bakić se vrlo brzo proslavio. Svirao je na svadbama, u restoranima i na raznim manifestacijama. Bio je višestruki osvajač titule prva truba Cabora trubača u Guči (1963, 1969. i 1970).

Uspešno je vodio svoj orkestar više od pola veka. Orkestar je nasledio da vodi njegov sestrić Milan Mladenović. Bakija je umro u Vranju 1989. godine, a 2006. godine mu je otkriven spomenik u Gornjoj čaršiji. Njemu u čast organizuje se Memorijal „Bakija Bakić” u Vranju.

Jug Radivojević - Ištvan Radoš

Filmski i pozorišni reditelj.

Jug Radivojević je rođen u Beogradu, 1. marta 1972. godine. U njegovoj porodici svi su se bavili pozorištem: otac Radoslav je reditelj, majka Ljiljana i sestra Ana glumice. Sa dva meseca života je prešao u Vranje, gde je i odrastao. Tu je počeo sa svojom karijerom u pozorištu „Bora Stanković“.

Staniša Stošić - Šandor Stošenji

Pevač srpske narodne muzike poznat po interpretacijama pesama vranjanskog melosa.

Rođen je 1945. godine u selu Vrbovo kod Vladičinog Hana. Staniša Stošić je zavoleo južnjački melos u Učiteljskoj školi u Vranju, gde je svirao violinu, bio solista u horu i imao prve časove pevanja.

Njegova najpoznatija pesma je „Lela Vranjanka“.

Vladika Pahomije - Puspok Pahomy

Episkop vranjski od 1992. godine.

Tomislav Gačić je rođen 17. oktobra 1952. godine, u selu Čečavi kod Teslića, od oca Novaka i majke Vasilije. Sa svojih dvadeset godina je bio iskušenik u manastiru Ozrenu i u manastiru Visokim Dečanima, gde se 1973. godine zamonašio i dobio monaško ime Pahomije.

31. decembra 2002. pred Opštinskom sudom u Vranju bio optužen za seksualno zlostavljanje dečaka. Prema optužbi, Pahomije je zloupotrebom službenog položaja u periodu od 1999. do 2002. godine u službenim prostorijama Eparhije vranjske počinio četiri krivična dela bludnih radnji nad maloletnim dečacima koji su želeli da postanu sveštenici. Pahomije je negirao te optužbe.

U martu 2013. je pokrenuta nova istraga protiv Pahomija, a najnoviji skandal je postao aktuelan u medijima 2019. godine jer je letos izgubljen njegov telefon sa eksplicitnim neprimerenim sadržajima.

Dragan Tomić Simpo - Donat Tomaši Szympo

Bio je na čelu ,,Simpa'' punih 50 godina.

Avgusta 1963. počinje da radi u Sektoru plana i analize u Fabrici nameštaja “Sima Pogačarević”, koja će pod njegovim vodjstvom postati današnji SIMPO. Na mesto vršioca dužnosti generalnog direktora imenovan je 1967, generalni direktor postaje 1970, a nakon što je SIMPO postao akcionarsko društvo, izabran je za predsednika društva.

U više mandata bio je delegat i poslanik u skupštinama Srbije i bivše Jugoslavije. U periodu od 1994. do 1997. bio je ministar koordinator u Vladi Republika Srbije, a nakon toga do 2000. potpredsednik Vlade.

Dragan Tomić je jedan od najpoznatijih privrednika Balkana i smatra se rodonačelnikom preduzetništva na ovim prostorima. Prvi je u socijalističkoj Jugoslaviji prepoznao značaj malih i srednjih preduzeća za ukupan ekonomski razvoj, što je pretočio u knjigu „Mala preduzeća – velika šansa“ i primenio taj model u SIMPU.

Sa čela ,,Simpa'' otišao 2015. godine.

A evo i nekih pojmova vezanih za Vranje, kako bi se zvali na mađarskom:

Simpo - Szympo

Jumko - Magyarko

Žuto cveće - Sarga viragok

Koštana - Kishtana

Gazda Mladen - Fonok Mikloš

Babina poljana - Nađmama mezo

Beli Breg - Feher domb

Buljesovce - Šamarhađa

Golemo selo - Nađi falu

Gornje Punoševce - Felso tele

Gornje Žapsko - Felso beka

Donje Žapsko - Also beka

Gornje Punoševce - Also tele

Duga Luka - Hošu Kikoto

Klisurica - Kiš šurdok

Kriva Feja - Bunoš feja

Leva Reka - Bal foljo

Pljačkovica - Rablašheđi

Dopišite u komentarima svoje predloge.

Bonus video:

(Espreso.co.rs)