ISPRAVKA: Izraelski stručnjak NIJE REKAO da je koronavirus napravljen u laboratoriji

Vest da je nova epidemija povezana sa kineskim tajnim programom proizvodnje biološkog oružja na Institutu za virusologiju u Vuhanu, epicentru zaraze objavljena je na mnogim medijima, a kao izvor se navodi "bivši izraelski špijun Deni Šoham".

Ova vest je netačna, a izjava Šohama nije korektno prenesena ili je izmišljena.

"Smrtonosni koronavirus, koji je dosad ubio 362 osobe i kojim je zaraženo više od 17.300 ljudi, mogao je da "pobegne" iz laboratorije", navodno je rekao Šoham.

On veruju da je zaraza potekla iz Instituta za virusologiju, koji se nalazi u Vuhanu, epicentru zaraze. U pitanju je medicinska ustanova koja se bavi istraživanjem najopasnijih virusa, jedina takva u Kini i jedna od svega nekoliko u svetu.

Bez dokaza

Šoham je izjavio da bi epidemija smrtonosnog virusa mogla da bude povezana sa kineskim tajnim programom proizvodnje biološkog oružja na Institutu za virusologiju u Vuhanu.

- Neke laboratorije na Institutu verovatno su uključene u razvoj biološkoj oružja, čak i bez njihovog znanja. Tu se čuvaju koronavirusi, uključujući SARS od kojeg je 2003. umrlo skoro 800 ljudi. Kina te koronaviruse koristi u svom programu proizvodnje biološkog oružja. Ovaj novi virus je lako mogao da "procuri" iz laboratorije. Najverovatnije je da se njime neko od radnika zarazio a da to nije ni znao, te je proširio zarazu - rekao je Šoham, ne iznoseći nijedan dokaz o tome da Kina zaista razvija biološko oružje.

Međutim, njegova izjava u uglednom američkom listu bila je dovoljna da podstakne teoriju zavere o "begu" virusa iz laboratorije. Mnogi zato veruju da je ovaj novi koronavirus, oznake 2019-nCoV, verovatno nastao zato što je Institut u Vuhanu radio na pravljenju biološkog oružja od SARS.

Teoretičari zavere pozivaju se na rad naučnice Ši Džengli iz Instituta u Vuhanu. Ona je sa svojim timom, posle petogodišnjeg istraživanja, otkrila da je SARS potekao od slepih miševa.

U svom radu objasnila je da se više virusa kombinovalo u slepim miševima, te da je to dovelo do epidemije SARS. Takođe, upozorila je da bi takva epidemija mogla da se ponovi. Ustanovila je i da ima šanse da se virus, koji već postoji u šišmišu, prenese na čoveka.

S obzirom na to da i SARS i 2019-nCoV pripadaju grupi koronavirusa, kao i da se sumnja da su obe epidemije nastale prenosom sa šišmiša na čoveka, teoretičari zavere ubeđeni su da je za sve kriva laboratorija u Vuhanu.

- Radili su na SARS i napravili mutirani virus koji je izašao iz laboratorije i sada ubija po svetu - veruju teoretičari zavere.

Tu teoriju, međutim, većina ozbiljnih svetskih naučnika odbacila je kao potpuno neosnovanu.

- Kinesko istraživanje o SARS govori da je on nađen u šišmišima i da taj novi virus ima slične genetske informacije. Ništa više od toga - kaže britanski virusolog Lens Dženings.

Loše biološko oružje

Drugi stručnjaci tvrde da je Institut za virusologiju u Vuhanu renomirana ustanova koja ima karantin, i da je nemoguće da išta pobegne iz njega zbog strogih protokola.

S druge strane, ima i onih koji su odbacili teoriju o "begu" virusa iz laboratorije kao nemoguću zato što bi ovaj novi koronavirus bio veoma loše biološko oružje.

- Dobro biološko oružje bi imalo mnogo veću stopu smrtnosti. Ovaj koronavirus se veoma lako prenosi i to je jedini problem. Svako ko širi priču da je on "pobegao" iz laboratorije, u kojoj se pravi biološko oružje, širi dezinformacije i strašno je neodgovoran - kaže Vipin Narang, profesor bezbednosnih studija na Institutu za tehnologiju u Melburnu.

Ovo su činjenice:

U akademskoj biografiji koja je dostupna na ovom linku, za Shohama se kaže da radi kao viši analitičar za Begin-Sadat Center for Strategic Studies. Na sajtu te institucije je u njegovoj biografiji je navedeno da je radio kao viši analitičar za izraelsku vojnu obavještajnu službu od 1970. do 1991. za biološko i hemijsko ratovanje na Bliskom Istoku i širom svijeta, uz navođenje titutle potporučnika.

Shoham ima historiju pojavljivanja u medijima upitnog kredibiliteta kao sagovornik pri formiranju upitnih narativa i teorija bez iznošenja dokaza. Jedan od primjera je njegova izjava koju je 2017. dao za Sputnik, u kojoj je govorio o hemijskom oružju koje koristi ISIL. Tada je Shoham potvrdio da je “vrlo vjerovatno moguće da je ISIL informacije o hemijskom oružju poslao svojim zapadnim saveznicima”, te da je moguće da će se te informacije i hemikalije koristiti u kontaminaciji hrane putem koje je moguće usmrtiti osobu koja dođe u dodir sa takvom hranom ili vodom.

Izjava koja je pripisana Shohamu pozivajući se na pisanje Washington Timesa ne postoji u originalnom članku. U članku Washington Timesa je citiran Shoham koji je rekao da su "određene laboratorije u institutu vjerovatno bile angažovane u istraživanju i razvoju kineskog biološkog oružja, barem kolateralno, ali ne kao glavni objekt kineskog usklađivanja s BW". Ovu izjavu je Oslobođenje prenijelo tačno. U članku Informera, pak, izjave u ovom obliku nema - postoji samo potpuno izmišljena izjava Shohama u kojoj govori o SARS-u i u kojoj iznosi scenario po kojem se virus navodno proširio.

O tvrdnjama Danny Shohama, koje su se izvorno pojavile u članku koji je objavio Washington Times, pisao je portal Raskrikavanje.

Tvrdnje iznesene u Washington Timesu odbacili su i prikazali kao neutemeljene i ugledni časopisi poput Washigton Posta i Foreign Policy, koji su ih nazvali teorijama zavjere. U analizi “Teorije zavere oko korona virusa šire se kao zaraza” koju je Raskrikavanje objavilo 28. januara ove godine, navodi se:

Teorije o ovome se šire na globalnom nivou. Portal Washington Times, poznat po širenju teorija zavere, citirao je izraelskog „stručnjaka za biološko ratovanje“ Denija Šoama koji je rekao da je moguće da je ovaj virus nastao u Vuhan laboratoriji u okviru kineskog programa za razvoj biološkog oružja. Međutim, kazahstanski portal Factcheck.kz, koji je deo Međunarodne mreže fekt-čekera, kontaktirao je Šoama u vezi sa ovim tvrdnjama i ispostavilo se da on nema dokaza za te tvrdnje, što je, kako je rekao, i napomenuo portalu Washington Times, ali oni taj deo njegove izjave nisu preneli.

„Dodao sam da zasad nema dokaza ili indikacija za tako nešto. Moguće je da je događaj nastao potpuno prirodno i tako se i čini u ovom momentu. Potrebne su dodatne informacije u vezi sa nastankom virusa“, rekao je Šoam.

Kako je zasad poznato, prema rečima doktora Predraga Kona, stopa smrtnosti od ovog virusa je oko 2 odsto, a opasnost od obolevanja je niža nego kod običnog gripa.

Biološki agensi, poznati kao opasna biološka oružja, obično izazivaju znatno veću smrtnost - tako je, recimo, kod trovanja antraksom stopa umiranja 20 odsto ukoliko dođe u dodir sa kožom, 25-75 odsto ukoliko se proguta, a ako se udahne smrt nastupa u čak 80 odsto slučajeva.

Osim toga, kao jedan od argumenata da se ne radi o biološkom oružju, navodi se i to što su kineski naučnici, ubrzo po pojavi virusa ustanovili njegov genetski kod i objavili ga, da bi istraživači širom sveta mogli ubrzano da rade na otkriću vakcine.

Špekulacije o tome da je “koronavirus izašao iz laboratorije” koja se našla u naslovu članka Oslobođenja, te o tome da je novi koronavirus “nastao u laboratoriji” - u ovom slučaju, onoj u Wuhanu, za koju se dalje špekuliše da je povezana “s kineskim programom tajnog biološkog oružja” je teorija zavere, s obzirom da se ni za jednu od ovih pretpostavki ne nude nikakvi dokazi, niti relevantni i kredibilni izvori.

Štaviše, jedino što je iole slično izvoru informacije je navod pripisan Danyju Shohamu, koji je i sam potvrdio da je izjava koju je dao prenešena nekorektno, te da mu nije poznato da postoje bilo kakvi dokazi za tvrdnje koje su mu pripisane.

Bonus video:

(Espreso.co.rs/Informer)