STRUČNJAK OTKRIO KO SU ZA NJEGOŠA BILI PRAVI CRNOGORCI: Ova njegova dela kriju PRAVU ISTINU O POREKLU NAŠEG NARODA

Dok sadašnje vlasti Crne Gore svojataju Njegoša i ulažu veliki trud da objasne kako je Njegoš u svojim delima reči Srbi/Srbin/srpsko koristio samo kao sinonime za pripadnike pravoslavne vere, a Crnogorac za pripadnika crnogorskog naroda, doktor filoloških nauka i predavač slavistike na Univerzitetu u Viljnusu, Vladislav B. Sotirović, dokazuje suprotno - da je za Njegoša reč "Crnogorac" imala samo regionalno značenje, dok je sebe i Crnogorce smatrao pripadnicima srpskog naroda.

Vladika Srpske pravoslavne crkve i svetovni upravnik Crne Gore Petar II Petrović Njegoš (1813–1851) u svim svojim radovima, kao i državničkim poveljama i diplomatskoj prepisci, svoje podanike je jasno i nedvosmisleno nazivao Srbima, tj. etnonacionalna samobitnost stanovnika Crne Gore je mogla biti samo srpska s obzirom na to da su im i poreklo i tradicija, običaji i jezik bili eminentno srpski. Poznato je, recimo, da samo etnonacionalni Srbi slave slavu što je upravo bio i ostao slučaj sa Njegoševim podanicima (uostalom isto kao i sa makedonskim Slovenima koji se danas nacionalno opredeljuju kao „Makedonci”). Za Njegoša je termin „Crnogorac” bio regionalnog karaktera a nikako ne poseban etnonacionalni ili etnolingvistički etnonim kojim bi se označila posebna etnonacija, takozvani Crnogorci. Drugim rečima, iz svih Njegoševih dela jasno provejava poruka da su svi „Crnogorci” u etničkom i lingvističkom smislu samo i isključivo Srbi koji žive na teritoriji Crne Gore ili u državi tog imena. U tom kontekstu Njegoš i peva o „srpskoj Crnoj Gori” ili o „Cetinju srpskom”.

Njegoš je još od svojih najranijih mladalačkih pesničkih radova za sebe s ponosom govorio da je Srbin i svog srpskog identiteta nije se odricao do kraja života. Neki od primera Njegoševog shvatanja Crnogoraca (uključujući i sebe samoga) kao etnonacionalnih Srba u njegovim ranim radovima se mogu naći, na primer, u pesmi pod naslovom „Nova pjesna Crnogorska o vojni Rusah i Turakah početoj u 1828. godu” ili u pesmi „Srbin Srbima na časti zahvaljuje” (1833). Već sledeće godine (1834). kako u posveti zbirci „Pustinjaku cetinjskom” tako i u pesmi Vuku Karadžiću (koja se nalazi na kraju pisma koje je vladika uputio Vuku 16. novembra), Njegoš je još decidniji o Srpstvu njegovih Crnogoraca, dok u pesmi o Ljubomiru Nenadoviću vladika Crne Gore otvoreno poziva Šumadiju i Crnu Goru da zajedničkim snagama oslobode srpski Kosmet. Termin „Srbi Crnogorci” u smislu etnonima za svoje podanike u Crnoj Gori, koje na jednom mestu u istom delu naziva i „srpskim sokolovima”, arhimandrit Njegoš je upotrebio 1833. godine u spevu „Glas kamenštaka“ („pjesma o junačkim djelima Crne Gore od 1711. do 1813. godine”). Termine „među srpskom Crnom Gorom”, „narod srpske Crne Gore” i „dične gore srpsko pleme” vladika koristi u „Slobodijadi” iz 1834. godine.

Zasigurno najveći srpski pesnik je svoje kapitalno delo „Gorski vijenac” iz 1847. godine (za koje se slobodno može reći da je vrhunac južnoslovenske epike) posvetio „Prahu Oca Srbije” (tj. Karađorđu,) a u njemu na više mesta peva o stanovnicima Crne Gore kao Srbima i u isto vreme jadikuje nad zlom sudbinom koja je zadesila čitavo Srpstvo nakon Kosovskog boja 1389. godine. Kao srpske zemlje nedvosmisleno navodi čitavu oblast Balkana „od Dunava do mora Sinjega” uključujući i njegovu Crnu Goru u koju se nakon kosovske pogibije „šta uteče ispod sablje turske zbiježa u ove planine” jer po njemu Crna Gora ostade još jedina neporobljena i slobodna srpska zemlja što preuze amanet da se bori za srpsko ime i svetu slobodu svih Srba polažući pravo nasledstva srpske srednjovekovne državne i kulturne baštine uključujući i svetu srpsku zemlju Kosmet.

Stoga je nakon Balkanskih ratova (1912–1913.). između Beograda i Cetinja došlo do sporazumne bratske podele kosmetske i raške zemlje tako što je Kosovo uključeno u Kraljevinu Srbiju a veći deo Metohije u Kraljevinu Crnu Goru, dok je severni deo Raške pripao Srbiji a južni Crnoj Gori. Metohija se iz istih razloga našla i u Zetskoj banovini (kao ujedinjenoj Crnoj Gori) Kraljevine Jugoslavije (zajedno sa Dubrovnikom i Hercegovinom). Da se samo podsetimo da je Srbija 1913. godine upravo iz razloga obnavljanja istorijsko-državnog prava Srpstva svojom poslatom artiljerijom krucijalno pomogla vojsci Crne Gore da oslobodi drevnu prestonicu srednjovekovne crnogorske državnosti – Skadar, kao i da je Crna Gora 1914. godine objavila rat Austrougarskoj nakon austrougarske objave rata Kraljevini Srbiji a sve zarad osveštenja njegoševskog zaveta oslobođenja i ujedinjenja vaskolikog Srpstva (ali ne i stvaranja Jugoslavije sa rimokatoličkim Slovencima i Hrvatima).

Predavač na Univerzitetu primenjenih društvenih nauka u Vilnjusu

Bonus video:

(espreso.co.rs/Politika.rs/Dr. Vladislav B. Sotirović)