Josif Visarionovič Džugašvili, Foto: Wikipedia

iSTORIJA

OVAJ ČOVEK JE ODGOVORAN ZA SMRT PREKO 20 MILIONA LJUDI: Znate li ko je u pitanju?

Na današnji dan 1922. godine Lenjin ga je postavio na mesto generalnog sekretara Komunističke partije

Objavljeno: 03.04.2024. 16:48h > 15:05h

Josif Visarionovič Džugašvili je rođen u malom gradu u Gruziji 1878. godine, a ako vam ovo ime ništa ne znači, njegovo ime po kome je postao poznat hoće. Josif je kasnije postao poznat pod imenom Staljin, a na današnji dan 1922. godine Lenjin ga je postavio na mesto generalnog sekretara Komunističke partije. Ovo je bila ključna tačka u Staljinovoj borbi protiv vlasti u Sovjetskom Savezu.

Kako je došao do te pozicije i postao autokratski lider nove ruske države?

Teško da bismo Staljina mogli opisati kao sofisticiranog i uljudnog gospodina koji osvaja ljude već prvim utiskom. Kako je odrastao u mestu gde je su ulične bande bile svakodnevni prizor, a otac je tukao njega i majku, odmalena je bio povučen i hladan čovjek. Prisustvovao je javnom pogubljenju kriminalaca kada je bio dečak te je već tada zamrzio carski režim u Rusiji.

S druge strane, bio je akademski vrlo uspešan, stoga je brzo dobio stipendiju i preselio se u gruzijsku prestolnicu. Tamo dolazi u kontakt s marksizmom i nakon kratkog vremena biva izbačen iz škole zbog svojih radikalnih izjava. Staljin se nakon toga bavi pisanjem za socijalističke novine i organizuje radničke štrajkove po ruskoj Gruziji.

Mladi Josif Staljinfoto: Wikipedia

Od gruzijskog seljaka do opasnog revolucionara

1903. pridružuje se boljševicima. Brzo ga primećuje Lenjin, koji vidi da je Staljin vrlo uspešan u obavljanju pljački kojima bi se finansirale buduće boljševičke akcije. Uhapšenje barem šest puta, svaki put bi pobegao i vratio se, a onda je 1913. priveden i odlazi u sibirski zatvor, gde je proveo četiri godine.

Po izlasku iz zatvora Staljin učestvuje u Ruskom građanskom ratu na strani boljševika, verujući u uspostavu prve socijalističke države na svetu. Po završetku rata 1922. dobija poziciju generalnog sekretara Partije, mesto koje će zadržati do kraja života.

Generalni sekretar tada nije imao značajnu funkciju, no Staljin ju je s vremenom proširio i počeo postavljati verne ljude na ključne pozicije. Lenjinu se to nije uopće sviđalo, no upravo je doživeo prvi moždani udar te iz kreveta nije više mogao tako lako voditi zemlju i svoje kadrove. U svom testamentu savetuje partijsko vođstvo da "pronađe način za njegovo uklanjanje" i da nađu nekog "tolerantnijeg i manje hirovitog".

Staljin je to iskoristio i do Lenjinove smrti 1924. godine pripremio teren kako bi preuzeo vlast nad Partijom i državom. Njegov najveći protivnik bio je Lav Trocki, vrlo popularan boljševik, izvrstan retoričar i vojni zapovednik za kog se smatralo da će naslediti Lenjina kao novi vođa. Ipak, uz Staljinov sve veći uticaj u Partiji, Trocki je prognan i ubijen u Meksiku 1940. godine.

FOTO: Wikipedia
FOTO: Wikipedia/ Franklin D. Roosevelt
FOTO: Printscreen / Youtube

Nakon što je osigurao potpunu kontrolu nad Partijom i državom, Staljin je vodio sovjetsku politiku sve do svoje smrti 1953. U tom periodu ubija političke protivnike, novinare, intelektualce i Jevreje, pokuišava kolektivizovati poljoprivredu, što će prouzrokovatiglad koja će ubiti preko deset miliona ljudi, proglašava kulake, odnosno bogate seljake državnim neprijateljima, što rezultuje masovnim ubistvima.

Staljin nastavlja ubijati za vreme čišćenja pre Drugog svetskog rata, kao i kasnije zbog svog dubokog osećaja nepoverenja i histerije.

Bonus video:

(Espreso/Index/Prenela T.Š.)