OVE ŽENSKE OAZE SU NEZAOBILAZNA TURISTIČKA ATRAKCIJA: Evo ko je mogao da živi u njim i pod kojim USLOVIMA (FOTO)

Naime, beginaži su, kako je opisano i na stranici UNESCO-a na čijem spisku se nalaze od 1998. godine, 13 naselja namenjenih stanovanju Beginki, svojevrsnih katoličkih sestrinstava, najviše u belgijskoj pokrajini Flandriji.

Obično su to grupe malih građevina oko zajedničkog dvorišta u kojima su od 12. veka živele žene posvećene službi Božjoj, ali bez zaveta kakvi su uobičajeni za časne sestre u manastirima. Naselja su najčešće okružena zidinama i odvojeni od drugih delova gradova u kojima su podignuta, a osim Belgiji mogu se naći u severnoj i severoistočnoj Francuskoj, Holandiji, kao i u zapadnoj i severozapadnoj Nemačkoj.

Prve su nastale u Liježu, valonskom delu Belgije, a ime su dobile po tamošnjem svešeniku Lambertu le Bègueu koji je 1170. godine propovedao uspostavljanje ženskih verskih zajednica bez prinude samostanskom životu. Naime, u to doba tim su delovima Evrope besnili ratovi, što je prilično smanjilo broj muškaraca, pa mnogo žena nije moglo da uđe u brakove, te su se udruživale zbog sigurnosti i međusobne pomoći.

Istu vrstu sigurnosti mogle su da dobiju i u samostanima, ali su oni odbijali mnoge žene kojima nije odgovarao tamošnji strogi režim. Beginaži su bili dobrodošlo rešenje, posebno kad su dobili pomoć bogatih dobročinitelja koji su finansirali boravak žena-laikinja u naseljima. U kasnijim fazama bio je određen stepen materijalnog bogatstva za žene koje su tamo želele da žive, pa im je popularnost opala.

Navedenih 13 koji su upisani u UNESCO-ov registar nalaze se, uz vrlo dobru očuvanost, u Antverpenu, Brižu, Dendermondeu, Diestu, Gentu (čak 3 ih je tamo), Haseltu, Hogstratenu, Liježu, Leuvenu, Mešelenu, Kortrijku, Sent-Trudenu, Turnautu i Tongerenu. Naravno, itekako su vredni poseta, kao svedoci jednog od oblika ženskog života u srednjem veku severne Evrope.

Nekad je ovih naselja bilo mnogo više, praktički u svakom gradu spomenutih zemalja, a u njima su živeli desetine hiljada žena. Premda su nastale u ranijem srednjem veku, objekti i njihov izgled kojem danas svedočimo potiče iz kasnijeg razdoblja, nekoliko stotina godina nakon gradnje prvih beginaža. Osim zidova, neki od njih bili su dodatno zaštićeni vodom ispunjenim jarcima, poput srednjovekovnih dvoraca. Bilo je važno da žene imaju privatnost, ali su time držali dalje i potencijalne uljeze.

Razumljiv je takav oprez, žene toga doba bile su često izlagane muškim napadima, nasilnicima su ovakva naselja bila posebno privlačan magnet. Zato su vrata beginaža zaključavana svake večeri, a glavne žene u naselju odredile su pravilo po kojem žene nisu smele da izlaze same, nego uvek u paru.

Inače, zanimljiv karakter su imale žene koje su živele u beginažima. Jasno, osnovna motivacija bila im je posvećenost veri, ali bez samostanskog režima, ali danas se ta naselja tumače i kao svojevrsne oaze nezavisnosti. Naime, u vremenima kad su naselja nastajala postojao je samo jedan obrazac ženskog ponašanja: brak, deca, kućni poslovi..., često i dogovoreno. U beginažima su, pak, živele u vlastitoj zajednici, zarađivale za život (često i izvan zidina koje su ih okruživale, ili održavajući poslove kojima su se izdržavale cele zajednice) i posvećivale život onome što im je bilo važno.

UNESCO beginaže opisuje kao "oaze mira", sa 'jednostavnom funkcionalnom arhitekturom koja im daje specifičnu atmosfere utopijskog života u kojem su osećaj zajedništva i poštivanje individualnosti fino balansirane. Za razliku od manastira, beginaži su primali žene iz svih društvenih slojeva, bar u početku. Osim toga, one su mogle da odustanu od života u ovim naseljima.

Naravno, mogle su i da se udaju i da imaju decu, ali to je značilo odlazak u novi dom. Posebno šokantno za ono vreme bila je mogućnost da se i vrate kad "više ne bi osećale potrebu za mužem", kako je napisala benediktinka sestra Laura Svan, autorika knjige "Mudrost begina", prenosi tportal.

(Espreso/BlicZena/Prenela T.Š.)