BRAK IZMEĐU "DALJIH BRAĆE I SESTARA" DOZVOLJEN U SRBIJI! Iz Ministarstva su nam objasnili s kim SMEMO da se venčamo

Tema braka među krvnim srodnicima naišla je na veliko interesovanje građana i građanki Srbije, pogotovo u vezi sa dve nedoumice koje nije najjednostavnije protumačiti u Porodičnom zakonu.

Naime, u ranijem tekstu pisali smo o različitim zakonima o braku među krvnim srodnicima u Evropi, te pomenuli dozvoljen brak između "first-cousins" (rođaka koji imaju zajedničkog dedu ili zajedničku babu - brat i sestra od rođenih tetaka/stričeva/ujaka) u državama poput Nemačke ili Ujedinjenog kraljevstva.

No, u Srbiji zakon je ipak drugačiji.

Naime, Porodičnim zakonom Republike Srbije (Članom 19 Drugog dela Porodičnog zakona Republike Srbije, Smetnje za sklapanje braka - Krvno srodstvo) nije dozvoljeno venčavanje između svih srodnika u pravoj liniji - između ćerke/sina i oca/majke, unuke/unuka i dede/babe, praunuke/praunuka i pradede/prababe, i dalje uz istu liniju krvne loze.

Takođe, nije dozvoljeno građansko venčanje po bočnoj liniji izmešu krvnih srodnika koji nisu na direktnoj liniji predak-potomak, već su povezani krvnom linijom zajedničkog pretka - između rođenih braće i sestara, polubraće i polusestara, tetke/ujaka/strica i bratića/ sestrića/ sestričine/ bratičine, te deca braće i sestara po ocu ili majci.

*ZAKON JEDNAKO VAŽI ZA BIOLOŠKO SRODSTVO KAO I ZA USVOJITELJSKO!

Međutim, tumačeći Porodični zakon (Član 19 Drugog dela Porodičnog zakona Republike Srbije, Smetnje za sklapanje braka - Krvno srodstvo) ostala su sledeća pitanja nejasna, a na koja nam je Ministarstvo za brigu o porodici i demografiju pojasnilo.

Nedoumice u vezi sa smetnjama za sklapanje braka prema krvnim srodnicima po bočnoj liniji

1. Da li se zabranjuju svi brakovi između strica/ujaka/tetke i sinovice/sestričine/bratanca i sestrića (dakle onih koji imaju zajedničkog pretka poput pradede/prababe) ili samo oni koji se odnose na to da su stric/ujak/tekta rođeni brat/sestra majke ili oca, to jest da su sinovica/sestričina/bratanac i sestrić deca rođenih braće/sestara? Drugim rečima, ostaje nejasno da li je dozvoljeno da stupite u bračni odnos sa, primera radi, stricem koji nije rođeni brat ili polubrat vašem ocu, a sa kojim ste u krvnom srodstvu po pradedi ili prababi.
2. Da li se deo " deca braće i sestara po ocu ili majci" odnosi na svu braću i sestre koju osoba ima, iako oni nisu deca rođenih braće i sestara, već imaju zajedničkog pradedu/čukundedu? Prostije rečeno, da li je omogućeno venčati se sa bratom i sestrom koji nisu dece vaših rođenih tetaka/stričeva/ujaka ili deca polubraće ili polusestara vaših roditelja, a sa kojima ste u krvnom srodstvu po, primera radi, prababi ili pradedi.

Tokom pisanja prethodnog teksta odgovor Ministarstva je izostao, ali sada su poslali svoje pojašnjenje koje ćemo preneti i protumačiti.

Odgovor Ministarstva za brigu o porodici i demografiji

1. U vezi sa vašim pitanjem da li se zabranjuju svi brakovi između strica/ujaka/tetke i sinovice/sestričine/bratanca/sestrića (dakle onih koji imaju zajedničkog pretka poput pradede i prababe) ili samo oni koji se odnose na to da su stric/ujak/tetka rođeni brat/sestra majke ili oca, to jest da su sinovica/sestričina/bratanac/sestrić deca rođenih braće/sestara, odgovor je: Zabranjeni su svi brakovi između strica/ ujaka/ tetke i sinovice/ sestričine/ bratanca/ sestrića, kako između strica/ ujaka/ tetke i sinovice/ sestričine/ bratanca/ sestrića koji su deca rođenih braće/ sestara, tako i između strica/ ujaka/ tetke i sinovice/ sestričine/ bratanca/ sestrića koji su deca polubraće/polusestara. Dakle, u skladu sa odgovorom Ministarstva, postaje jasno da je moguće skolpiti brak u sledećim relacijama: - ženska osoba se može venčati sa "daljim stricem" ili "daljim ujakom", osobom sa kojom ima zajedničkog pretka koji je njoj pradeda/prababa, dakle sa osobom koja nije rođeni brat ili polubrat njene majke ili oca, već su u daljem stepenu krvnog srodstva; - muška osoba se može venčati sa "daljom tetkom", osobom sa kojom ima zajedničkog pretka koji je njemu pradeda/prababa, dakle sa osobom koja nije rođena sestra ili polusestra njegove majke ili oca, već su u daljem stepenu krvnog srodstva.
2. U vezi sa vašim pitanjem da li se deo „deca braće i sestara po ocu ili majci“ odnosi na svu braću i sestre koju osoba ima, iako oni nisu deca rođenih braće i sestara, već imaju zajedničkog pradedu/čukundedu ukazujemo vam na to da: Porodični zakon u računanju stepena srodstva kao smetnje za sklapanje braka ne pravi razliku između rođenih braće i sestara i braće i sestara po ocu odnosno majci. Samim tim, rođeni brat i sestra su u drugom stepenu srodstva, kao i polubrat i polu sestra koji su takođe u drugom stepenu srodstva. Samim tim, prema odgovoru Ministarstva moguće je venčati se u sledećim relacijama: - ženska osoba se može sa "daljim bratom", osobom sa kojom ima zajedničkog pretka koji je njoj pradeda/prababa, dakle sa osobom koja nije dete rođenog brata ili polubrata ili rođene sestre ili polusestre njene majke ili oca, već su u daljem stepenu krvnog srodstva; - muška osoba se može venčati sa "daljom sestrom", osobom sa kojom ima zajedničkog pretka koji je njemu pradeda/prababa, dakle sa osobom koja nije dete rođenog brata ili polubrata ili rođene sestre ili polusestre njegove majke ili oca, već su u daljem stepenu krvnog srodstva.

*ZAKON JEDNAKO VAŽI ZA BIOLOŠKO SRODSTVO KAO I ZA USVOJITELJSKO!

Da biste lakše razumeli ovaj deo Zakona, pogledajte grafički prikaz:

*subjekat je ženska oboba

Iako je Porodični zakon definisan da dozvoljava sklapanje braka među "daljim krvnim srodnicima" u Srbiji se ređe viđaju ovakvi odnosi među supružnicima.

U narednim tekstovima potrudićemo se da odgovorimo da li je retkost u pomenutim odnosima kod supružnika pojava nastala zbog tradicije ili lingvističkog definisanja relacija "brat i sestra", kao i "tetka/stric/ujak i sestrić/bratić/bratičina/sestričina" u kome se, primera radi, u srpskom jeziku "bratom" u pogledu krvnih srodnika definiše i osoba koja je rođeni brat ili polubrat, brat od rođene/og tetke/strica/ujaka, ali i osoba koja je rođak po daljem stepenu krvne srodnosti.

Odgovor može biti u kauzalnosti između tradicije i diskursa (jezičke praske) u Srbiji kao što je to obično i slučaj.

Bonus video:

(Espreso/ Verica Arsić)