OVO JE BIO PRVI SPRSKI FILM ZA ODRASLE SNIMLJEN 1928. GODINE: Publika je bila u EKSTAZI, a u njemu se POJAVILA ONA

Gotovo nepoznat domaći nemi film “Grešnica bez greha”, režisera i scenariste Koste Novakovića, važi za prvierotski film ikada napravljen u Srbiji.

Sniman je od 1928. godine, a premijerno prikazan u beogradskoj “Kasini” 12. aprila 1930. godine. Njegov autor, poreklom Čačanin, jedan je od najznačajnijih pionira filma u Srbiji koji su delovali između Prvog i Drugog svetskog rata.

“Grešnica bez greha” je drugi njegov film, pored Kralja Čarlstona, u kom je rešio da snimi i slobodnije scene, koje zbog autocenzure nisu ušle u finalnu verziju.

Čuvena srpska glumica, jedna od najboljih i najvećih umetnica našeg teatra, Žanka Stokić (1884-1947), prvi i jedini put na filmu pojavila se upravo u “Grešnici bez greha”. U epizodnoj ulozi stanodavke bravurozno je ostvarila lik zrele žene koja diskretno pokušava da zavede studenta, svog podstanara.

“Grešnica bez greha” je jednostavna melodramska priča o devojci Ljubici i njenom vereniku Nikoli koji žive u idiličnom ambijentu srpskog sela. Nikola odlazi na studije u Beograd, a sobu nalazi kod stanodavke – Žanke Stokić.

Ubrzo za njim na školovanje, po nagovoru seoskog učitelja, u prestonicu odlazi i Ljubica. U gradu punom izazova Ljubica upoznaje hohštaplera Lajoša koji izigrava simpatičnog i galantnog kavaljera. On jedne večeri dolazi automobilom po Ljubicu, izvodi je u gradski život, dovodi u vilu u koju je, u stvari, provalio i tu nasrće na devojačku čast. Ljubica ipak uspeva da telefonom pozove policiju koja stiže na vreme da spase devojku od nasilnika. Policija hapsi Lajoša, za koga se ispostavlja da je okoreli kriminalac za kojim se traga. Ali, uz Lajoša, policija privodi i Ljubicu pod sumnjom da je njegova saučesnica.

Naivna seoska devojka provodi noć u zatvoru, okružena pohapšenim “damama sa trotoara”. Ljubicu puštaju iz zatvora, pošto je utvrđeno da je nedužna i da nema veze sa kriminalcima. Ona, pod teretom griže savesti, zato što je bila na rubu opasnosti da postane grešnica, odlazi do obale reke i pokušava da se ubije, skačući u vodu.

Ali, tu se našao njen verenik Nikola koji je tragao za njom i koji je u poslednjem trenutku spasava, tako da ljubav na kraju trijumfuje. Ljubica i Nikola se vraćaju u selo i venčavaju se uz blagoslov njenih roditelja.

Glavnu žensku ulogu Kosta Novaković je poverio beogradskoj balerini Sonji Stanisavljević (1908-1988), verenika Nikolu je igrao glumac-amater Ilija Dragić, negativca Lajoša poznati tadašnji i kasniji pozorišni (i filmski) glumac Viktor-Viki Starčić (1901-1980), a Ljubičine roditelje pozorišni glumci Persa Pavlović (1865-1944) i Nikola Gošić (1885-1934).

Film je odlično prihvaćen od gledalaca i filmske kritike. Tadašnja štampa ovaj film komentarisala je kao “najzad jedan uspeli domaći film sa našim glumcima”, odato je priznanje upornom gospodinu Novakoviću, jer je ovo dokaz da se i u Srbiji mogu snimati naši filmovi itd.

(Espreso/Lepote Srbije)