SAHRANJEN JE U LONDONU BEZ DRŽAVLJANSTVA, A BIO JE ZNAČAJNA LIČNOST Znate li ko je Srbin na NOVČANICI od 5.000 din?

Slobodan Jovanović jedan je od najvećih srpskih pravnika, istoričara, političara i književnika. Dugo je vodio borbu da se ne upliuće u svakodnevni politički život, međutim kao vrhunski intelektualac tog doba posustao je pod osećajem odgovornosti prema svom narodu. Težio je očuvanju srpske kulture i nacionalnosti, što ga je kasnije mnogo koštalo.

Slobodan Jovanović rođen je 21. novembra 1869. godine u Novom Sadu, na prostoru tadašnje Austrougarske, a nažalost je preminuo u izgnanstvu u Londonu 1958. Rođen je u veoma uglednoj porodici od oca Vladimira Jovanovića koji je bio ministar finansija, počasni član Srpske kraljevske akademije, ideolog Liberalne stranke u doba Obrenovića i majke Jelene Jovanović.

Slobodan Jovanović se posle završene Prve beogradske gimnazije školovao u Minhenu, Cirihu, Ženevi i Parizu. Posle završetka studija vratio se u Beograd i bavio se Istočnim pitanje na Balkanu – nacionalnim, prosvetnim i crkvenim pitanjima srpskog naroda u Staroj i Južnoj Srbiji. U to vreme pokrenuo je i sarađivao sa mnogobrojnim političkim i književnim listovima.

Bio je profesor Pravnog fakulteta u Beogradu. Pisao je radove iz različitih naučnih oblasti – teorije prava i države, filozofije, istorije, proučavao je književna i pozorišna dela.

Bio je jedan od osnivača Srpskog kulturnog kluba, čiji su članovi bili akademici, profesori, odnosno celokupna intelektualna elita tog vremena. SKK za cilj je imao negovanje sprske kulture i nacionalnosti u okviru jugoslovenstva. Međutim, klub je trpeo podjednak pritisak od komunista i nacista, stoga su ga mnogi napustili, jedan od tih ljudi bio je i Jovanović ili stradali bilo tokom rata ili za vreme trajanja Titovog režima.

Jovanović se godinama klonio dnevne politike, nije bio član nijedne partije. Nažalost, to se u poznim godinama njegovog života menja, sa osećajem odgovornosti prema svom narodu. Prihvatio je angažman u Vladi kao predsednik i podpredsednik. Vlada je posle aprilskog puča 1941. nastavila svoj rad u Engleskoj, gde će Jovanović i umreti u izganištvu.

Naučni i profesorski rad i delo Slobodana Jovanovića je neosporno veliko bogatstvo za jedan narod. Jovanović, po završetku Drugog svetskog rata živeo je u Londonu i bio jedan od najznačajnijih učesnika u javnom životu jugoslovenske emigracije. Međutim, nakon dugog niza godina uzdržanosti i političke neutralnosti počinje pisanje lista “Poruka” koji objavljuje tekstove o raznim sudovima koji se tiču društvenih i političkih pitanja. Spisatelji lista bore se za demokratiju i vladavinu prava, očuvanje slobodne i ujedinjene Jugoslavije i impliciraju na mane režima koji tada vlada u Jugoslaviji – komunizma.

Nažalost i on sam biće žrtva istog tog režima. Štampa i objavljivanje njegovih dela bilo je zabranjeno sve do završetka 20. veka. Na političkom procesu protiv generala Mihailovića i grupe od 23 lica Vojno veće posleratnih jugoslovenskih vlasti osudilo je i Slobodana Jovanovića u odsustvu na 20 godina robije sa prinudnim radom, gubitkom građanskim i političkih prava, konfiskaciju celokupne imovine i gubitak državljanstva

Slobodan Jovanović umro je u Londonu 12. decembra 1958. gde je i sahranjen, kao apatrid, bez državljanstva i svoje domovine. Rehabilitovan je tek 2007. godine odlukom Okružnog suda u Beogradu, a 2011. uz najveće počasti njegovi posmrtni ostaci preneti su u Beograd, gde je sahranjen u Aleji zaslužnih građana na Novom groblju.

Ime Slobodana Jovanovića nosi plato ispred Pravnog fakulteta u Beogradu, a njegov lik nalazi se na najvećoj novčanici Narodne banke Srbije od pet hiljada dinara.

Autor: Ana Radivojević

Bonus video:

(Espreso / Novi Svet)