POBUNE, DEMONSTRACIJE, UBISTVA, HAPŠENJA: Državni udari koji su uzdrmali Afriku (2020-2023) (MAPA)

Poslednji puč u Africi godio se juče u Gabonu kada su visoki vojni zvaničnici objavili da je vojska preuzela vlast posle proglasa državnog izbornog tela da je predsednik Ali Bongo osvojio treći mandat.

Kako su Bongo i njegova porodica bili na vlasti 56 godina te verovatno imaju veliku podršku, bivši predsednik Gabon je uputio molbu političkim prijateljima za pomoć, ali trenutno nije dobio odgovor.

Ali Bongo je u kućnom pritvoru.

Ko je Ali Bongo?

Alen Bernard Bongo je rođen 1959. godine u Brazavilu u Republici Kongo.

Porodica Bongo je prešla na Islam 1973. godine, nakon čega je Alan ime promenjeno u Ali.

Njegova majka Pasjans Dabani bila je poznata gabonska pevačica, a otac dugogodišnji vladar Gabona, Omar Bongo.

Krenuo je majkinim stopama, bavio je se muzikom, a potom je ipak prešao u političke vode.

Nipotizam ili ne, Omar Bongo je Alija Bonga imenovao za ministra spoljnih poslova 1989. godine, a kasnije je bio ministar odbrane sve do smrti svog oca 2009. godine.

Od 2009. godine do avgusta 2023. godine Ali Bongo je bio na čelu Gabona, kada je došlo do državnog udara.

Pored tenzija i prevlasti na celom afričkom kontinentu, pučevi su ti koji u poslednje tri godine dominiraju na prostoru Zapadne i Centralne Afrike.

Pučevi u Zapadnoj i Centralnoj Africi u poslednje tri godine

*isključujući puč u Gabonu

• Mali, avgust 2020. godine Odmetnuti pripadnici oružanih snaga Malija uhapsili su predsednika Ibrahima Bubakara i premijera Kejte Bubu Kise. Višemesečni protesti, česti nasilni, protiv tadašnjeg predsednika, koji je dobijao veliku podršku od biše kolonizatorske Francuske, rezultirali su pučom pod vodstvom Asimija Goite.
• Čad, april 2021. godine Vojska Čada preuzela je vlast nakon što je predsednik Idris Debi ubijen u boju protiv pobunjenika. Umesto Debija, kao čelnik prelaznog vojnog saveta, general Mahamat je preuzeo vlast. Smrt Debija zasmetala je Zapadu jer je bivši predsednik bio njihov ključni partner u borbi protiv "ekstremista" u Sahelu.
• Gvijena, septembar 2021. godine Grupa pripadnika specijalnih snaga uhapsila je tadašnjeg predsednika Gvineje Alfu Kondea. Kao i kod prethodnih pučeva, Zapad je bio zabrinut zbog onemogućavanja njihovog delovanja na tim prostorima, te se Stejt Department oglasio ovom porukom: "Te akcije mogle bi ograničiti sposobnost Sjedinjenih Država i drugih međunarodnih partnera Gvineje da pruže potporu zemlji koja se kreće prema nacionalnom jedinstvu i boljoj budućnosti za gvinejski narod."
• Burkina Faso, januar 2022. godine Vojnici su započeli pobunu zahtevajući smene vojnih šefova i više sredstava za borbu protiv militantnih islamista. Posle intenzivne pucnjave uhapšen je predsednik Burkine Faso Roha Kabora. Vođa puča, potpukovnik Pol-Anri Damiba obećao je obnovu bezbednosti, međutim nasilje se pogoršalo, te je došlo do drugog puča u septembru 2022. kada je sadašnji vođa hunte kapetan Ibrahim Traore preuzeo vlast.
• Niger, jul 2023. godine Nakon državnog udara u Nigeru u julu general Abdurahman Čiani proglasio se novim liderom. Demonstranti u Nijameju, prestonici Nigera, 30. jula su uzvikivali: "Dole Francuska", verovatno zbog nastavka diktiranja od strane Francuske čiji se upliv nije povukao ni posle oslobođenja kolonija. No, Niger je bio ključni saveznik zapadnih sila u borbi protiv pobune grupa povezanih sa Al Kaidom i Islamskom državom, a samim tim je i Francuska bila na gubitku ovim pučem.

Bez obzira na nasilnost pučeva i kasnijih obračuna u državama, vrlo je zanimljivo na koji način Zapad reaguje na ovakva previranja.

Bonus video:

(Espreso)