NEVEROVATNA PRIČA O SPOMENIKU NIKOLI TESLI: Sedam godina je čekao SVOJE MESTO u Beogradu!

Spomenik Nikoli Tesli izliven 1956. godine u bronzi, u beogradskoj livnici “Plastika”, rad poznatog zagrebačkog vajara Frana Kršinića, punih sedam godina čekao je da bude postavljen! Sve to vreme stajao je pokriven u dvorištu livnice u tadašnjoj ulici Đure Strugara.

U početku je bilo zamišljeno da se postavi prilikom proslave stogodišnjice rođenja velikog naučnika, upravo te 1956. i zato je vajar Kršinić požurio da ga završi, ali je taj plan propao – jer se nije znalo na kom mestu treba da stoji.

Posle dužeg vremena, došlo se na novu ideju da njegovo mesto bude ulaz u novu zgradu Mašinskog fakulteta u Ulici 27. marta (današnja Ulica kraljice Marije), ali i ta odluka je, iz nepoznatih razloga, dugo čekala zvaničnu potvrdu.

Na kraju je Odbor za otkrivanje spomenika u kome su bili dekani Elektrotehničkog i Arhitektonskog fakulteta, Dragiša Ivanović i Đurđe Bošković, direktor Urbanističkog zavoda Aleksandar Đorđević i direktor Muzeja “Nikola Tesla”, nekako odlučio da spomenik bude postavljen ispred zgrade tehničkih fakulteta, odnosno na ulazu iz Bulevara kralja Aleksandra, tadašnjeg Bulevara revolucije.

Tako je, posle dugo premišljanja i nejasnog odlučivanja, ipak došlo do toga da tek 10. novembra 1963. godine na svečan način, veliki srpski naučnik Nikola Tesla, zauzme mesto u beogradskom javnom prostoru koje mu pripada. Impozantan spomenik, visine od oko tri metra, otkrio je tadašnji visoki državni funkcioner, Rodoljub Čolaković, član Centralnog komiteta Saveza komunista Jugoslavije. Skulptura predstavlja naučnika u sedećem stavu sa velikim listom papira u rukama u koji je zagledan.

Na svečanosti koja je tom prilikom organizovana govorio je dr Bora Blagojević, rektor Univerziteta u Beogradu, koji je istakao da je privrženost i ljubav Nikole Tesle prema svom rodnom kraju i prema Jugoslaviji bila fascinantna. On je citirao dirljiva Teslina pisma, koja je on slao sve do svoje smrti.

–Naučni genije je obogatio svet I njegovi pronalasci na polju elektrotehnike, naročito u pronalsku polifaznih struja su od neprocenjive vrednosti za svetski progres – rekao je profesor. – Naš glavni grad ima posebnu čast da mu podigne spomenik. Molim građane da nad njim bdiju, da ga čuvaju i poštuju.

Uz akorde pesme “Jugoslavijo” koju je izveo tog novembarskog dana akademski hor kulturno-umetničkog društva “Branko Krsmanović”, Čolaković je povukao platno i velelepni spomenik se ukazao, posle toliko godina čekanja u depou livnice. Specijalno za ovu priliku sa “omladinske radne akcije“, što je bio još jedan kuriozitet tadašnje epohe, gde se dobrovoljno radilo na izgradnji auto-puta, u Beograd je doputovala i brigada sastavljena od studenata i profesora Elektrotehničkog fakulteta u Beogradu, koja je nosila Teslino ime.

Ovom velikom događaju za naučni svet, ali i kompletnu javnost, prisustvovali su mnogi istaknuti funkcioneri, profesori, građanstvo…

Danas u Beogradu postoje tri spomenika velikom srpskom I svetskom naučniku, pored ovog u Bulevaru kralja Aleksandra, drugi je na Aerodromu koji nosi njegovo ime, a treći u Karađorđevom parku, između Hrama Svetog Save i Narodne biblioteke Srbije. Koliki je značaj izuzetnog Kršinićevog spomenika ispred ETF-a svedoči i to da je njegova replika postavljena na Nijagarinim vodopadima sa američke strane u državi Njujork.

Bonus video:

(Espreso / Kaldrma)