NEMAJU SVI JEDNAK BROJ DANA GODIŠNJEG ODMORA: Dužina trajanja zavisi od NEKOLIKO stvari, EVO ŠTA KAŽE ZAKON!

Godišnji odmor podrazumeva odmor u trajanju utvrđenom opštim aktom i ugovorom o radu, a najmanje 20 radnih dana.

Međutim, šta ukoliko je zaposleni radio određeni vremenski period? Da li ima prava na dane godišnjeg odmora i na koji način može izračunati koliko?Zaposleni ostvaruje pravo na korišćenje godišnjeg odmora u kalendarskoj godini posle mesec dana neprekidnog rada od dana zasnivanja radnog odnosa kod poslodavca.

Za svaki mesec dana rada u kalendarskoj godini u kojoj je zaposleni zasnovao radni odnos ima pravo na korišćenje dvanaestine istog.

Ova zakonska odredba kod novozaposlenja znači da od momenta zasnivanja radnog odnosa pa do kraja kalendarske godine zaposleni ima pravo na dvanaesti deo godišnjeg odmora za svaki pun mesec u kojem će biti u radnom odnosu.

Kako se računa godišnji odmor?

Srazmeran godišnji odmor utvrđuje tako što se zaposlenom obračunava dužina godišnjeg odmora u skladu sa članom 69. Zakona, primenom kriterijuma iz Zakona, opšteg akta ili ugovora o radu, pa se tako utvrđena dužina godišnjeg odmora (broj dana) podeli sa brojem meseci u kalendarskoj godini kako bi se dobio broj dana godišnjeg odmora za jedan mesec.

Zaposleni ima pravo na godišnji odmor u trajanju koji predstavlja proizvod broja dana godišnjeg odmora za jedan kalendarski mesec i broja meseci koje će provesti u radnom odnosu kod poslodavca.

Primer računanja srazmernog godišnjeg odmora:

Ukoliko je zaposleni zasnovao radni odnos u trajanju od tri meseca i ugovorom o radu ima pravo na ukupan godišnji odmor od 20 dana, imaće pravo na 5 dana godišnjeg odmora. Kako dolazimo do ove računice? Godišnji odmor od ukupno 20 radnih dana delimo sa 12, kako bi dobili broj dana po mesecu rada. Potom taj broj množimo sa tri jer je zaposleni radio tri meseca (20/12*3). Na ovaj način smo izračunali da zaposleni ima pravo na 5 radnih dana godišnjeg odmora.

Šta se dešava ukoliko je radni odnos prekinut?

Zaposleni tokom iste kalendarske godine može više puta zasnovati, odnosno prekinuti radni odnos kod jednog ili više poslodavaca.

Za svaki vremenski period proveden u radnom odnosu ostvaruje se pravo na odmor, bez obzira na osnov prekida.

Tako da će ovaj zaposleni koristiti pravo na srazmerni godišnji odmor i kod prethodnog i kod novog poslodavca, piše Paragraf.

„Zaposleni kome je kod prethodnog poslodavca isplaćena novčana naknada za neiskorišćeni godišnji odmor (tekući) kod tog poslodavca, kod novog poslodavca ima pravo na srazmeran deo godišnjeg odmora za (tu istu) godinu, u skladu sa članom 72. Zakona“, navodi se u Zakonu.

Kada zaposleni stiče pravo na godišnji odmor u celosti?

Pun godišnji odmor ostvaruju svi ostali zaposleni na koje se ne odnosi odredba o srazmernom godišnjem odmoru.

Oni stiču pravo na pun godišnji odmor, na početku nove kalendarske godine.

"U kalendarskoj godini u kojoj nije zasnovao radni odnos, niti mu radni odnos prestaje, zaposleni ima pravo na pun godišnji odmor za godinu dana rada - što je pretpostavka, jer se prvi deo ili ceo godišnji odmor koristi u kalendarskoj godini za koju zaposleni ostvaruje pravo na godišnji odmor, a izuzetno u narednoj godini", objašnjava se u Zakonu.

Dužina trajanja godišnjeg odmora

Na koliko dana godišnjeg odmora zaposleni ima prava?

Zaposleni u toku jedne kalendarske godine može da iskoristi najmanje 20 radnih dana za svoj godišnji odmor. To je ujedno i zakonski minimum od 20 radnih dana.

Smatra se da jedna nedelja ima 5 radnih dana, bez obzira na to da li poslodavac radi odnosno firma radi pet, šest ili sedam dana u nedelji.

Trajanje i broj dana godišnjeg odmora definiše se ugovorom o radu, kao i opštim aktom poslodavca. Takođe, na isti način poslodavac utvrđuje i dužinu maksimalnog trajanja godišnjeg odmora.

Zakon o radu ne propisuje maksimalno trajanje godišnjeg odmora, samo minimalno, ali poslodavci mogu opštim aktom ili ugovorom o radu propisati maksimalan broj dana koliko može iznositi godišnji odmor.

Kada je reč o zaposlenima u državnom sektoru kolektivnim ugovorom je potpisano da je maksimalno trajanje godišnjeg odmora 30 radnih dana.

Broj dana godišnjeg odmora prema radnom stažu

Zakonski minimum od 20 radnih dana godišnjeg odmora se može uvećati.

Radno iskustvo, odnosno godine radnog staža su jedan od kriterijuma po kojima se broj radnih dana godišnjeg odmora može uvećati.

Prema godina radnog staža zaposlenom se za pet godina radnog iskustva dodaju tri radna dana odmora na zakonski minimum, a za 10 godina radnog iskustva četiri radna dana, prenosi Infostud.

Po osnovu godina rada provedenih u radnom odnosu u državnoj ustanovi godišnji odmor se uvećava na sledeći način:

Za pet godina radnog odnosa dobija se jedan radni dan godišnjeg odmora na zakonski minimum od 20 radnih dana godišnjeg odmora.

Ukoliko zaposleni ima do 15 godina radnog odnosa dodaju se dva radna dana godišnjeg odmora.

Za od 15 do 25 godina radnog odnosa zaposleni ostvaruje dodana tri dana odmora, a zaposlenom od 25 do 30 godina rada sleduju još četiri radna dana godišnjeg odmora.

Oni koji imaju više od 30 godina radnog odnosa na zakonski minimun od 20 radnih dana godišnjeg odmora dodaje se još pet radnih dana odmora.

Zakon o radu, godišnji odmor, dodatni dani

Ukupno trajanje godišnjeg odmora poslodavac može uvećati i po drugim osnovama, a sve kriterijume definiše ugovorom o radu ili opštim aktom.

Pravo na uvećanje broja dana godišnjeg odmora zaposleni ima samo na osnovu vremena provedenog u radnom odnosu.

Uvećanje godišnjeg odmora se može dobiti na osnovu određenih kriterijuma kao što su: dopinosi radu, radno iskustvo, uslovi rada, stručna sprema zaposlenog, brige o maloletnom detetu ili starijem članu porodice, kao i na osnovu drugih kriterijuma definisanih ugovorom o radu zaposlenog ili opštim aktom.

Kada je reč o uslovima rada na primer rad na terenu i rad sa strankama mogu da dodaju nekoliko radnih dana godišnjeg odmora na zakonski minimum.

O doprinosima radu najčešće odlučuje rukovodilac koji procenjuje da li zaposlenom pripada dodatak radnih dana odmora i koliki maksimalno može da bude.

Ukoliko je zaposleni završio srednju stručnu spremu dodaju se dva radna dana, a za poslove koji traže visoku stručnu spremu zaposleni dobija četiri radna dana odmora.

Za brigu o maloletnom detetu ili starijem članu porodice zaposleni može dobiti najviše pet radnih dana odmora.

Zaposleni u državnom sektoru ne mogu koristiti odmor u trajanju dužem od 30 radnih dana, bez obzira i ako se ispune uslovi po više osnova za duži odmor. Takođe, ni zaposleni u privatnom sektoru ne mogu koristiti odmor duži od određenog ugovorom o radu iako ispunjavaju sve gore navedene uslove.

Zakon i godišnji odmor

Pri utvrđivanju dužine godišnjeg odmora radna nedelja računa se kao pet radnih dana. Ovo praktično znači da godišnji odmor traje najmanje 4 nedelje, to jest 4 kalendarske sedmice (28 dana), bez obzira na raspored radnog vremena kod poslodavca.

Primera radi, i ako su smene kod poslodavca organizovane tako da se radi po 6 dana u nedelji, prilikom izračunavanja dužine godišnjeg odmora radna nedelja će se svakako računati sa 5 radnih dana, bez obzira što u konkretnom slučaju ona traje jedan dan duže.

Državni praznici, plaćeno odsustvo i bolovanje ne računaju se u dane godišnjeg odmora.

Ukoliko je zaposleni za vreme korišćenja godišnjeg odmora privremeno sprečen za rad ima pravo da po isteku te sprečenosti za rad nastavi korišćenje godišnjeg odmora.

Na primer, ukoliko se razboli i lekar mu otvori bolovanje tokom odmora, ima pravo da prekine korišćenje odmora i započne bolovanje. Tada je neophodno da potvrdu lekara kod poslodavca i obavesti ga da je otvorio bolovanje. Kada zatvori bolovanje, zaposleni ima pravo da nastavi korišćenje godišnjeg odmora (da iskoristi dane godišnjeg odmora koje nije iskoristio zbog bolovanja).

Bonus video: Najavljeno produženo porodiljsko bolovanje

(Espreso / b92)