KOG SU POREKLA NAŠA IMENA I KOJA SU IM ZNAČENJA: Sproveli smo kratko istraživanje, a rezultati su IZNENAĐUJUĆI!

Tokom života srećemo ljude sa različitim imenima. Sara, Bojana, Sanja, Tanja, Vanja, Miloš, Saša...Ipak, najčešće ne znamo, niti razmišljamo o poreklu tih imena i njihovom značenju.

Postoje ljudi koji duboko veruju kako značenje imena određuje karakter tek rođenog deteta i kako mu isto daje nekakav zadatak u amanet, a odakle potiče to verovanje i čime je utemeljeno donosimo vam u nastavku. Takođe, zanimljivo je otkrivati na koji način je neko ime zapravo nastalo i čime su se ljudi vodili kada su ga stvarali.

Naime, mi smo odlučili da sprovedemo kratko istraživanje u našoj redakciji i otkrijemo kog su porekla naša imena i kakva značenja sa sobom nose.

Evo kako je to na kraju ispalo:

Pokazalo se kako je najviše imena, makar onih u našoj redakciji, koji korene i značenje vuku iz grčkog jezika, odmah potom hebrejskog. Najmanje je onih imena koja su domaćeg, hrišćanskog ili srpsko-slovenskog porekla.

A, o kojim imenima se radi i koje je njihovo značenje, pogledajte u nastavku:

Jelena

Prema starogrčkoj legendi, Jelena je bila najlepša žena koja je ikada hodala svetom, a bila je to ćerka Grčkog boga Zevsa i boginje Lede, i po svojoj ljupkosti i neverovatnoj lepoti, nadmašila je čak i savršenu Afroditu koja je pre nje smatrana najlepšom među božanstvima u Staroj Grčkoj.

Prema drevnom Homerovom spevu „Ilijada“, upravo je pomenuta Lepa Jelena i bila povod za izbijanje Trojanskog rata, a o kome su ispričane brojne legende, i prema kojoj je princ od Troje Paris „ukrao“ kraljicu Jelenu, ženu spartanskog kralja Menelaja u koju se na prvi pogled zaljubio, i odveo je sa sobom u Troju.

Kako bi se moglo i pretpostaviti, ime Jelena poreklom je iz helenskog ili grčkog jezika, i potiče od reči „Helene“ ili „Elene“, a veoma je odomaćeno u brojnim hrišćanskim zemljama i u raznim varijetetima se sreće u svim svetskim zemljama i na svim kontinentima, ali je ipak najčešće u svojoj osnovnoj formi u Rusiji, Srbiji, Grčkoj, Hrvatskoj, Gruziji i Litvaniji.

Koren reči Jelena je „hele“, i on u prevodu sa grčkog jezika znači „sjajna“; „blistava“; „lepa“; ili „božanska žena“; „sunčeva kći“; „boginja ili božija ćerka“.

Dunja

Ime Dunja je jedno od najpopularnijih staro-slovenskih imena u Srbiji i u zemljama regiona, a njegovo poreklo kao i značenje će biti detaljnije opisani u nastavku ovog teksta.

Smatra se da je vlastito ime Dunja u starim vremenima, najčešće davano onim devojčicama koje su rođene u mesecu maju ili junu, jer su to kalendarski meseci kada cvetaju stabla dunje.

Takođe, plod dunje je od prastarih vremena simbol zdravlja i lepote, pa su roditelji davali svojoj deci ovakvo ime, kako bi pre svega sve Dunje bile zdrave; lepe; jedre i vesele.

Prema hipotezi o staro-slovenskom ili „domaćem“ poreklu ličnog imena Dunja, ono je poteklo od imena biljke ili mirisnih plodova ploda „dunja“, a ima značenje – jedra; zdrava; mirisna.

Po nekim drugim etimološkim hipotezama, vlastito ime Dunja ima grčko poreklo, i smatra se pak „izvedenicom“ od imena Eudokia ili od reči „eudoxia“, a što ima značenje – dobar glas ili dobra vest; radost; sreća; veselje. Prema „stablu porekla“ imena Dunja, pretpostavlja se da je grčko ime Eudokia, preuzeto u ruski jezik i postalo je ime Jevdokija, a od njega je nastalo ime Avdotja, čija je Dunja hipokoristika ili pak ime „od milja“.

Vanja

Žensko ime vanja je jedno od najpopularnijih imena u našoj zemlji u poslednjih nekoliko godina, a zabunu delom unosi činjenica što se ovo ime vrlo često daje i dečacima, kao i što je hipokoristika (ime “od milošte”), od velikog broja kako muških, tako i ženskoh ličnih imena.

U ovom tekstu, biće prikazano poreklo i značenje ženskog ličnog imena Vanja, ne kao nadimka ili hipokoristike i umanjenice, već kao vlastitog ženskog imena “per se”.

Pretpostavlja se da je ime Vanja ruskog porekla, te da predstavlja hipokoristiku ili umanjenicu od ženskog imena Ivana; Jovana ili Ivanka.

Značenje ženskog imena Vanja je isto kao i značenje imena Ivan i/ili Ivana odnosno Jovan i/ili Jovana, jer od njih originalno i potiče, te se smatra da znači – “onaj koji je poslat od Boga”; “ona žena koja je Božja snaga i milost”; “svetica”; “bezgrešna žena”; “ona koju poštuju i vole”; “ona koja je pravi prijatelj”; “milostiva”; “ona koja se smilovala na svačiju patnju i nevolju”.

Ana

Ime Ana, spada u deset najpopularnijih ličnih imena koja se u našoj zemlji i zemljama regiona daje novorođenim devojčicama, a pre svega iz tog razloga što pripada maloj grupi takozvanih „Biblijskih imena“, o čemu će biti reči nešto kasnije u nastavku ovog teksta.

Prema brojnim pisanim izvorima, poreklo vlastitog ženskog imena Ana je iz starog hebrejskog jezika, i predstavlja izvedenicu od imena Hana (Hannah), ali su pak neka tumačenja pokazala da je to isto ime bilo jako rano zastupljeno i u latinskom i u starogrčkom i ruskom jeziku.

Kako se pretpostavlja, u osnovi reči Ana je korenska imenica koja ima značenje milosrdnost, blagost, svetlost; dobrota; milosrđe; bogobojažljivost, iako se u hrišćanstvu značenje imena Ana reprodukuje kao – „ona koja je blažena“; „ona koja će vaskrsnuti“; „žena koja će ponovo da se rodi“; ili pak kao ona „ženska osoba koja je besmrtna“; „svetica“; „žena koja je večita radost i milosrdna osoba“.

Popularnost imena Ana se vezuje upravo za verovanje da će sve devojčice sa ovim imenom biti lepe, pametne, „neukaljane grehovima“, časne i poštene osobe, pa je dato ime stoga najpopularnije u svim velikim Slovenskim zemljama (Makedonija; Grčka; Srbija; Hrvatska; Rusija; Bosna i Hercegovina; Crna Gora; Bugarska; Rumunija; Gruzija), ali se isto tako često sreće i u Italiji; Španiji; Kataloniji; Portugalu, kao i u Kanadi, SAD-u i u Čileu; Meksiku; Brazilu; Norveškoj i u brojnim drugim zemljama širom sveta.

Tamara

Ime Tamara je hebrejskog porekla izvedeno od reči „tmar“ što znači „palma“. Tamara, takođe spada i u takozvanu grupu „biblijskih“ ženskih imena.

Smatra se da je poreklo imena Tamara iz staro-hebrejskog jezika, i da potiče od reči „Támár“, a što je ime biljke, odnosno drveta palme, pa je stoga „bukvalni prevod“ imena Tamara – „palmino drvo“.

Prema mišljenju etimologa, ime Tamara može da predstavlja i „sanskrit“ tj da bude poreklom iz takozvanog sanskritskog jezika, a koji se koristi kao „liturgijski“ jezik u Indiji i u Nepalu.

Pravo značenje imena Tamara, posve je neobično, bilo da se radi o prvoj ili pak drugoj hipotezi o njegovom tačnom poreklu, te ima značenje „palma“ ili pak „začin; začinsko bilje“, ali ako se pak uzme u obzir „preneseno“ značenje imena, može se pretpostaviti da je u pitanju „vitka i/ili visoka žena“; „osoba koja se u sve meša“; „osoba koja je radoznala ali nije zlonamerna“; „žena koja ima veliku sposobnost da utiče na druge“; „slatkorečiva; umiljata; prilagodljiva ženska osoba“.

Dijana

Dijana je žensko ime poreklom iz latinskog jezika, koje je u poslednjih nekoliko godina značajno izgubilo na svojoj popularnosti, kako u našoj zemlji, tako i u zemljama regiona, te se baš retko daje novorođenim devojčicama, i samo se sporadično „sreće“ kao odabrano ime za žensku decu.

Pretpostavlja se da je ime Dijana poteklo od imena rimske boginje Diane, a koja je prema staroj rimskoj mitologiji boginja lova i šuma, ali i plodnosti, svetlosti i meseca.

Prema teoriji o poreklu imena Dijana, značenje imena je pre svega – „ona koja je nevina“; „osoba koja je oličenje čistote i poštenja“; „osoba koja je plemenita i čista srca“; „ona koja je bezgrešna“.

Milica

ime Milica jeste staro ime, srpsko ime, i vodi poreklo od reči „mila“. Koren reči jeste „mil“, a ime se smatra deminutivnom izvedbom ove reči slovenskog porekla, kome je dodat nastavak –ica, deminutivni nastavak.

Šire posmatrano, reč mila, mio ili koren „mil“, označavaju „dragu i milu osobu“, odnosno u slobodnijem prevodu bi ukazivalo na osobu koja je „rođena da bude draga, odnosno mila“.

Ime Milica u prevodu znači „zakon, odredba ili pravilo“.

Kada bi se na koren reči mila, koji glasi „mil“, dodao nastavak –es (na grčkom mil-es), to bi u prevodu sa ovog jezika označavalo vojnika. Zbog toga se ovo ime može još tumačiti i kao „vladarka“, ili pak kao „zakon, vlast“.

To naravno donekle jeste i u skladu sa činjenicom da je jedna od prvih vladarki i bila knjeginja, a kasnije i carica Milica, supruga kneza Lazara Hrebeljanovića.

U prevodu sa hebrejskog mil-i, označava virtouza, dok u prevodu reči mil-la izvedene iz nemačkog jezika, ime se prevodi rečju „marljiva“.

Nikolina

Smatra se da je žensko ime Nikolina poreklom iz staro-grčkog jezika, te da je varijanta muškog imena Nikola, a koje je takođe poteklo iz Grčke, od reči „Nikolaos“ (ili što je malo preciznije ili dosta tačnije, iz latinskog jezika, tj od muške i lične imenice „Nicolaus“).

I ovo žensko ime, kao i uostalom njegov „muški parnjak“, izvedeno je od dve reči – „nike“ sa značenjem pobeda; uspeh; osvajanje, i reči „laos“, a što kako je već i dobro poznato znači narod; svet; ljudi; čovek.

Kada se uzmu u obzir teorije o poreklu imena Nikolina, značenje je dosta jednostavno, te se žena sa ovim imenom prevodi kao – „osoba koja voli ljude“; „ona koja je pobednica“; „žena koja daje pobedu ljudima“; „borac za pravdu i ljudskost“; „žena koja pobeđuje sve prepreke“; ili prevedeno sasvim jednostavno i „bukvalno“, vlastito ime Nikolina znači „ona osoba koja je zaslužna jer njen narod pobeđuje“.

Marina

Ime Marina izvodi poreklo iz latinskog “marina” u značenju “morska”. Marina se u grčkoj mitologiji smatra zaštitnicom moreplovaca, a veruje se da ima i neku blisku povezanost sa grčkom boginjom Afroditom, a za koju se upravo smatra da je rođena iz morske pene, i da je zato bila nesvakidašnja lepotica i simbol ljubavi i plodnosti.

Bez obzira na pretpostavljeno poreklo, odnosno na to koja je od pomenutih hipoteza najtačnija, značenje imena Marina je „morska“; „rođena iz morskih talasa“; „morska sirena“, dok savremeni prevod reči znači „morska luka ili pristanište“.

Ime Marina se prevodi kao „žena rođena na moru“ ili „osoba potekla iz morskih dubina“; „ona je tajna, plavetnilo, misterija, neuhvatljivost“ i odlikuje se „lakoćom postojanja“ jer je ona sama po sebi žena „proistekla iz talasa“ ili „morska pena“.

U Srbiji se žensko ime Marina, na listi od stotinu najpopularnijih imena za sve devojčice, prema podacima iz 2016. i 2017, godine, nalazi na 90. mestu.

Jovana

ime Jovana, potiče originalno iz hebrejskog jezika, ali se na naše prostore prenelo iz latinskog i grčkog jezika, a na kojima se piše kao – Ioanna (bez slova “h“).

Ime Jovana je izvedenica od muškog hrišćanskog imena Jovan (Jehova; Jahve; Johan; Johanes), dok su od samog pomenutog ženskog ličnog imena Jovana, pak izvedena imena Jovanka; Joanka; Jana; Joana ili na nekim „stranim“ jezicima – Džejn; Johana; Džoana; Janis; Žana; Đovana; Džoan; Đina; Dženina.

Žensko ime Jovana, kako je već i napomenuto, predstavlja izvedenicu od „biblijskog“ muškog imena Jovan pa se i samo svrstava u hrišćanska imena sa značenjem „draga Bogu“; „ona koju Bog voli“; „od Boga poslata“; „ona kojoj se Gospod smilovao“, i veruje se da sva ženska novorođenčad sa imenom Jovana treba da budu predodređena za veliku sreću i uspeh u životu, jer su im „zvezde naklonjene“.

Mirjana

Ime Mirjana, predstavlja jedno od najpopularnijih ženskih imena kod slovenskih naroda, a posebno je često i zastupljeno u Srbiji i hrvatskoj, bilo u svom originalnom obliku ili pak u vidu neke od brojnih „izvedenica“.

O poreklu pomenutog vlastitog ženskog imena Mirjana, postoji više teorija, pa prema nekima ovo ime potiče iz starohebrejskog jezika, a od imena Mirjam (Marija); sa druge strane tj prema drugoj teoriji, u osnovi ovog imena je korenska latinska reč „mir“/“mira“; dok treća teorija smatra da se ime originalno vodi kao lična imenica od reči hebrejskog porekla „miriam“.

Bez obzira na to koja je od prethodno pomenutih teorija najbolje prihvaćena, smatra se da lično žensko ime Mirjana, uopšteno potiče tj vezano je za reč „mir“, pa se pak tumači kao „osoba koja donosi mir“; ili „miroljubiva osoba“ ili pak kao „ona koja je mirna i tiha“.

Sofija

Žensko ime Sofija je najdavanije ime u Srbiji i Republici Hrvatskoj u proteklih nekoliko godina, te i nema tendenciju pada svoje popularnosti kada je u pitanju izbor roditelja za vlastita imena, a koja najviše daju svojoj ženskoj novorođenoj deci.

Iako je u pomenutim zemljama regiona, ime najčešće prisutno u obliku Sofija (sa slovom „j“), veruje se da je u svom originalu ovo lično žensko ime u Grčkoj glasilo Sofia, te da potiče iz X veka.

Ime Sofija je poreklom iz staro-grčkog jezika, i to se smatra da originalno potiče od lične imenice „Sophia“, a veruje se da je koren reči potekao od „philosophia“, te u prevodu znači „znanje; rad; mudrost; pamet“.

Kako je u delu teksta o poreklu imena Sofija i navedeno, ime ima koren reči koji je zajednički sa rečju filozofija, a to je reč „sophia“, te tako ovo žensko lično ime može da znači najpre „ona žena koja je mudra“; „žena koja je oličenje pameti i vrlog znanja“; „ljubav prema mudrosti“; „pamet“; „vrlina“; „osoba koja je vešta“; „žena koja je vrlo pronicljiva i razborita“; „mudrica“.

Uglješa

Uglješa je staro slavenosrpsko muško zaštitno ime. Izvodi poreklo od korena ugalj, pa bi značenje imena bilo crn, mrk, taman odnosno garav. Postoji mišljenje da je ime nastalo iz prevoda grčkog Mauros u značenju taman, crn, garav.

Lazar

Ime Lazar je staro srpsko ime koje je veoma popularno kod muške novorođene dece, jer su se brojni junaci, vitezovi, kraljevi ali i savremene ličnosti zvale ili pak prezivale Lazar (Lazar može biti i prezime, a ne samo vlastito tj lično muško ime).

Smatra se u današnje vreme, a prema brojnim sprovedenim istraživanjima, da lično ime Lazar vodi poreklo od staro-hebrejske reči Eleazar, mada neki navodi ipak tvrde da je ime originalno svojim poreklom iz takozvanog aramejskog jezika od reči Azarija (Azarya).

Na hebrejskom jeziku ime Lazar se još često nalazi i kao Lazaros, dok se pak u latinskom jeziku isto ime nalazi kao Lazarus, u grčkom jeziku takođe se može pronaći imenica kao što je Lazaros.

U originalnom prevodu i sa hebrejskog i sa aramejskog jezika, ime Lazar (odnosno originalne forme Eleazar ili Azarija) znače – „Bog je pomogao“; „Božja pomoć“; „Bog je poslao pomoć“; „Bog pomaže“; „Bog će pomoći“; „uz Božju pomoć rođen“.

Nedeljko

Nedeljko je izvedeno od sedmičnog dаnа u nedelji nedelj(а)+ko. Srpsko, hrišćansko nasleđe. Naš je prevod iz grčkog “Kyriakos” u značenju “gospodski (nedeljni)”, izvorno iz “kyriake hemera” u značenju “dan gospodnji, vaskrsenje”. Od ovog imena izvedena su imena Neda, Nedeljka, Neđeljka, Neđeljko, Neđo i Neca.

Vladimir

Vladimir je ime nastalo od slovenskih osnovа "vladati" i "mir" - vladati u miru.

Muško ime Vladimir se može naći u upotrebi u ruskom, srpskom, hrvatskom, bugarskom, makedonskom i slovenačkom govornom području.

Postoji mišljenje da je nastalo u ruskom jeziku prema skandinavskom imenu Waldemar. Ova pretpostavka je malo verovatna kad se zna da su se tako nazivala tri kralja srpskih Slovena u najranijem periodu južno slovenske istorije. Kalendarsko je ime.

U nekim tumačenjima, reč „mir“ može zaista znači mir, pa se ovo ime prevodi kao „onaj koji vlada svetom“ ili „onaj koji vlada mirom“.

Ime Vladimir se danas može pronaći u raznim varijantama. Na primer, u Rusiji se nailazi na imena poput Vladilen i Vladlen, dok su nadimci i deminutivi od ovog imena kod Rusa Volođa, Vova. U Srbiji se nalaze varijante poput Vladan, Vlatko ili Vlada, dok će se u Hrvatskoj i Sloveniji naći Vlado ili Vlatko. Jedan od najpoznatijih makedonskih muzičara nosi ime Vlatko Stefanovski.

Aleksa

Varijanta imena Aleksаndаr, Aleksije. Ime potiče od grčkog imena Aleksandros sa značenjem "zaštitnik ljudi".

Ime je čuvenog makedoskog vojskovođe i vladara Aleksandra Velikog (356-323 prije Krista), utemenitelja grada Aleksandrije na obali Egipta, čuvenog zbog kolosalnog svetionika i najveće biblioteke tadašnje epohe i ime je prvenstveno zahvaljujući njemu dostiglo veliku popularnost. Do sada je 8 papa nosilo ime Aleksandar.

Ime je u raznim varijantama i njegovim izvedenicama rasprostranjeno širom svijeta, kako kod hrišćana tako i kod muslimana (tursko Iskender ili Al Iskandar kod Arapa). Na našem podneblju od ovog imena su izvedena imena Aca, Aco, Ksandra, Laca, Laco, Leko, Leksa, Sanda, Sandra, Sandro, Sanja, Sanjin, Sanjica, Saša, Saška, Caja, Caka i Caca.

(Espreso)